ឈឺចាប់: សុខភាពផ្លូវចិត្ត

វិធីលម្ហែអារម្មណ៍

លោកអ្នកដែលមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដតែងតែមានអារម្មណ៍តានតឹង និងមិនមានភាពសប្បាយរីករាយដូចលោកអ្នកដែលមានអារម្មណ៍ស្រស់ថ្លា និងរីករាយគ្រប់ពេលវេលានោះទេ។ នេះគឺជាបញ្ហាចោទយ៉ាងសំខាន់ដែលលោកអ្នកមួយចំនួននោះមិនទាន់បាន ជ្រាបច្បាស់ពីវិធីសាស្ដ្រអ្វីខ្លះ ដើម្បីឱ្យខ្លួនចៀសផុតពីបញ្ហាផ្លូវចិត្ដទាំងនោះ។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
នៅពេលនេះ ប្រិយមិត្ដនឹងបានជ្រាបពីវិធីលម្ហែអារម្មណ៍ដើម្បីបំបាត់បញ្ហា ផ្លូវចិត្ដ ដែលលោកវេជ្ជបណ្ឌិត យឹម សុបុត្រា អ្នកឯកទេសវិកលវិទ្យានៃគ្លីនិកសាន់រ៉ាយ អត្ថាធិប្បាយនៅលើទំព័រទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង។
ការថែទាំសុខភាពផ្លូវចិត្ដជាបញ្ហាសំខាន់
វិបត្ដិផ្លូវចិត្ដនឹងបណ្ដាលឱ្យលោកអ្នកមានអារម្មណ៍ស្មុគស្មាញ តានតឹង ស្ដ្រេស ពិបាកដោះស្រាយ ធុញថប់ និងគិតច្រើនទៅលើរឿងការងារក៏ដូចជារឿងក្រុមគ្រួសារ។ លោកអ្នកដែលមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដត្រូវធ្វើយ៉ាងណាថែទាំសុខភាពផ្លូវចិត្ដ និងអារម្មណ៍របស់ខ្លួនឯងឱ្យបានស្បើយ ដើម្បីបញ្ចៀសពីវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដទាំងឡាយ។ ការថែទាំសុខភាពផ្លូវចិត្ដជាបញ្ហាដែលសំខាន់សម្រាប់លោកអ្នក ហើយលោកអ្នកត្រូវដឹង និងបានស្វែងយល់ពីការថែទាំសុខភាពផ្លូវចិត្ដដោយខ្លួនឯងទើបអាចចៀសផុត ពីបញ្ហានេះបាន។ ខាងក្រោមនេះជាប្រការដែលលោកអ្នកគប្បីប្រតិបត្ដិ និងមិនគួរប្រតិបត្ដិ ៖

ប្រការមិនគួរធ្វើ ៖ គ្រប់ប្រភេទនៃជម្ងឺផ្លូវចិត្ដទាំងអស់ផ្ដើមចេញជាអាការ ដូចជាបណ្ដាលឱ្យលោកអ្នកឈឺក្បាល គេង មិនលក់ និងគិតទៅលើបញ្ហាស្មុគស្មាញច្រើនជាដើម។ ដូចនេះប្រការដែលលោកអ្នកមិនគួរប្រតិបត្ដិ គឺការប្រើប្រាស់ថ្នាំងងុយគេងផ្ដេសផ្ដាស ព្រោះថ្នាំងងុយគេងដែលប្រើប្រាស់ដោយមិនមានវេជ្ជបញ្ជាត្រឹមត្រូវអាច បណ្ដាលឱ្យញៀន និងបង្កឱ្យមានបញ្ហាសុខភាពថែមទៀតផង។ មួយវិញទៀតលោកអ្នកមួយចំនួននៅពេលដែលមានវិបត្ដិដំណេកក៏ទទួលទានសុរា បន្ដិចបន្ដួច ដើម្បីឱ្យគេងលក់ ហើយមួយចំនួនទៀតពិបាកចិត្ដខ្លាំង ពិបាកដោះស្រាយបញ្ហាក៏សម្រេចចិត្ដប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀន ដើម្បីភាពសប្បាយ និងបំបាត់អារម្មណ៍តានតឹង។ រីឯលោកអ្នកមួយចំនួនទៀតនោះឈានទៅរកការលេងល្បែង ប្រព្រឹត្ដអំពើពាលា ប៉ោឡែ ដោយសារការពិបាកចិត្ដ និងធុញថប់ទៀតផង។ ប្រការទាំងនេះសុទ្ធតែជាប្រការគួរចៀសវាងចំពោះលោកអ្នកដែលមានបញ្ហា ផ្លូវចិត្ដ ព្រោះវាអាចជាដើមហេតុកាន់តែធ្វើឱ្យសុខភាពរបស់លោកអ្នកមានបញ្ហាទាំង ផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ដ។
ប្រការគួរធ្វើ ៖ នេះជាប្រការសំខាន់សម្រាប់លោកអ្នកដែលមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដគួរ ប្រតិបត្ដិក្នុងការដោះស្រាយនូវអារម្មណ៍ តានតឹង ភាពស្មុគស្មាញ និងបញ្ហាពិបាកដោះស្រាយ។ លោកអ្នកត្រូវប្រើប្រាស់ពេលវេលាឱ្យបានសមស្រប និងគ្រប់គ្រាន់ ទាំងក្នុងនាមជានិស្សិត ជាមន្ដ្រីរាជការ ជាអ្នកជំនួញ ឬជាអ្នកការិយាល័យ ដើម្បីផ្ដល់ចំណីអាហារផ្នែកសុខភាពផ្លូវចិត្ដឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងមានភាពរឹងមាំ។ សូមលោកអ្នកកុំប្រើប្រាស់ពេលវេលានោះដោយដាក់សម្ពាធទៅលើខួរក្បាល ច្រើនពេក។ និយាយជារួមលោកអ្នកត្រូវជ្រើសរើសពេលវេលាសមស្របណាមួយក្នុងការសម្រាក លម្ហែកាយ និងចិត្ដ នៅក្នុងចុងសប្ដាហ៍ ឬពេលវេលាឈប់សម្រាកណាមួយ។ លោកអ្នកមិនត្រូវបិទឱកាសខ្លួនឯងក្នុងការសម្រាកលម្ហែខួរក្បាលនោះទេ។ បើមិនមានការឈប់សម្រាកលម្ហែអារម្មណ៍ បញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្ដនឹងអាចកើតមានឡើងនៅពេលណាមួយដែលលោកអ្នកទទួល អារម្មណ៍ថាតានតឹង។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
វិធីលម្ហែអារម្មណ៍
លោកអ្នកអាចជ្រើសរើសការលម្ហែសម្រាកកាយ និងចិត្ដ តាមវិធីជាច្រើនដែលលោកអ្នកចូលចិត្ដ ដូចជាការចំណាយពេលវេលានៅចុងសប្ដាហ៍ ឬថ្ងៃឈប់សម្រាកណាមួយដើម្បីដើរលម្ហែកម្សាន្ដនៅតាមរមណីយដ្ឋាន ការជួបជុំជជែកជាមួយមិត្ដភក្ដិរឿងសប្បាយៗ ការដើរកម្សាន្ដ ស្ទូចត្រី និងការដើរកម្សាន្ដនៅតាមទីជនបទដែលមានបរិយាកាសស្រស់ស្រាយ ខ្យល់បរិសុទ្ធពីធម្មជាតិ។ ការដើរកម្សាន្ដជាមួយមិត្ដភក្ដិឬក្រុមគ្រួសារនៅតាមចម្ការ បង្កើតកម្មវិធីជប់លៀងក្នុងឱកាសណាមួយជួបជាមួយមិត្ដភក្ដិ ស្និទ្ធស្នាល ជជែកពិភាក្សាឬប្រាប់ពីបញ្ហាលំបាកក្នុងចិត្ដជាមួយមិត្ដជិតស្និទ្ធ ដើម្បីដោះស្រាយ និងជួយលើកទឹកចិត្ដគ្នាទៅវិញទៅមក។ បើសិនជា លោកអ្នកមិនមានពេលច្រើនក្នុងការដើរកម្សាន្ដចេញទៅក្រៅ លោកអ្នកអាចជ្រើសរើសវិធីហាត់ប្រាណណាមួយក៏បាន ដើម្បីសម្រួលដល់សុខភាពរាងកាយក៏ដូចជាផ្លូវចិត្ដផងដែរ។ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណមានវិធីជាច្រើន ដូចជាការដើរ រត់ រាំ ឬការហាត់កីឡាកាយ វប្បកម្ម និងការធ្វើលំហាត់ប្រាណ តាមវិធីសម្មាធិ វិធីយូហ្គា ឬវិធីហាត់ថៃជិ នេះក៏ជាវិធីមួយដែលជួយកាត់បញ្ហាផ្លូវចិត្ដផងដែរ។ វិធីសាស្ដ្រដែលការពារកុំឱ្យមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដនេះ គឺអាស្រ័យទៅលើចំណង់ចំណូលចិត្ដ និងពេលវេលាសមស្របណាមួយរបស់លោកអ្នក។
ការលើកទឹកចិត្ដ
គ្រប់ពេលដែលមនុស្សនៅជិតខ្លួនមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ លោកអ្នកអាចបញ្ចេញការលើកទឹកចិត្ដរបស់ខ្លួនទៅដល់មិត្ដភក្ដិឬ មនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្លួន ព្រោះនេះគឺកត្ដារួមចំណែកមួយដែលជួយស្រោចស្រង់អារម្មណ៍ និងសុខភាពផ្លូវចិត្ដរបស់មនុស្សម្នាក់។ បើសិនជាការជ្រើសរើសយកវិធីលម្ហែអារម្មណ៍ហើយនៅតែមិនមានប្រសិទ្ធភាព ទៀតនោះ គឺត្រូវតែមានការជួយលើកទឹកចិត្ដពីមនុស្សដែលនៅជុំវិញខ្លួន ដូចជាសហគមន៍ មិត្ដភក្ដិ ក្រុមគ្រួសារ ជាពិសេសគឺមនុស្សជាទីស្រឡាញ់រាប់អាន ដើម្បីមានអ្នកផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដ និងលើកទឹកចិត្ដ។ ក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនៅតែមិនអាចស្រោចស្រង់បានទៀតនោះ គឺមានតែការសម្រាក និងព្យាបាលជាមួយនឹងវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញផ្នែកសុខភាពផ្លូវចិត្ដ ទើបអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
លោកអ្នកត្រូវបែងចែកពេលវេលាឱ្យបានត្រឹមត្រូវក្នុងការសម្រាកលម្ហែ អារម្មណ៍ រឿងការងារ និងរឿងដទៃទៀត។ លោកអ្នកមិនអាចយកបញ្ហាទាំងនោះមកលាយឡំគ្នាក្នុងពេលតែមួយបាននោះទេ ព្រោះវានឹងបណ្ដាលឱ្យអារម្មណ៍របស់លោកអ្នកកាន់តែមានភាពស្មុគស្មាញ និងមិនអាចទទួលបានឱកាសរីករាយនោះទេ។

មនុស្សខូចចិត្ដ

ចិត្ដគំនិតរបស់មនុស្សគឺជាមុខសញ្ញាមួយសម្រាប់តម្រង់ ទិសទៅ មុខក្នុងការប្រព្រឹត្ដអ្វីមួយ ក្នុងន័យជាច្រើនដែលមនុស្ស មួយចំនួនប្រព្រឹត្ដអំពើផ្ដេសផ្ដាស។ មួយចំនួនទៀតគេជ្រើសរើសយកការប្រព្រឹត្ដត្រឹមត្រូវសមស្របទៅតាមគតិ បណ្ឌិតឬការច្នៃប្រឌិត។ ប៉ុន្ដែបើលោកអ្នកមួយចំនួនបាក់ទឹកចិត្ដ និងខូចចិត្ដទៅលើបញ្ហាអ្វីមួយដែលបានកើតឡើងហើយ តើវាអាចប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់ សង្គមគ្រួសារ និងខ្លួនឯង?

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
ខាងក្រោមនេះ តាមរយៈទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង គឺជាការបកស្រាយចំពោះមនុស្សខូចចិត្ដ ដោយលើកយកប្រសាសន៍ ផ្ទាល់របស់វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ សេដ្ឋបុត្រ ឯកទេសជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ នៃមន្ទីរពេទ្យមិត្ដភាពខ្មែរ-សូវៀត។
ខូចចិត្ដគឺជាអ្វី?
ខូចចិត្ដគឺការស្ដែងឱ្យឃើញនូវអាកប្បកិរិយាឈឺផ្សា ចុកចាប់ បង្ហាញនូវភាពសោកសៅ សោកសង្រេង ចូលចិត្ដនៅម្នាក់ឯង ។ ជាពិសេសមនុស្សដែលខូចចិត្ដនេះអាចប្រព្រឹត្ដអំពើផ្ដេសផ្ដាស ឈានដល់ការសម្លាប់ខ្លួនឯងទៀតផង ដោយការសោកស្ដាយទៅ លើរឿងរ៉ាវមួយចំនួនដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្ដ ឬគេប្រព្រឹត្ដមកលើខ្លួនឯងជាដើម។ មនុស្សប្រភេទនេះឆាប់បង្ហាញឱ្យដឹងនូវកាយវិការ ដោយមានការផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងឆាប់រហ័ស ទាំងសម្ដី និងរូបភាពផ្សេងៗជាដើម។
មូលហេតុដែលធ្វើឱ្យខូចចិត្ដ
មូលហេតុដែលបណ្ដាលឱ្យមនុស្សខូចចិត្ដ គឺដោយសារតែការប៉ះទង្គិចលើផ្លូវអារម្មណ៍ ជាពិសេសផុសចេញពីការសោកស្ដាយចំពោះហេតុការណ៍ដែលបានកើតឡើង ដែលបានជំរុញឱ្យមានភាពរន្ធត់ញាប់ញ័រដល់ប្រព័ន្ធបញ្ជានានា ដូចជាខួរក្បាល បេះដូង និង សរីរាង្គផ្សេងៗទៀត ដែលបានកន្ដ្រាក់មកពីការភ័យខ្លាចរបស់ចិត្ដលោកអ្នក។ បើតាមផ្នែកវេជ្ជសាស្ដ្រ គេបានកត់សម្គាល់ថា មូលហេតុដែលឆាប់ឱ្យមនុស្សខូចចិត្ដនោះ គឺបណ្ដាលមកពីតំណពូជ ឬកើតឡើងដោយសារតែភាពរន្ធត់ និងការតក់ស្លុតដែលកើតមាន ជាញឹកញាប់ ឬកើតមានតែម្ដងហើយបង្កជាមហាវិនាសកម្មធំធេង។ ឧទាហរណ៍ដូចជាគ្រួសារត្រូវភ្លើងឆេះផ្ទះហើយស្លាប់ទាំងអស់ ដោយពុំមានសល់ទ្រព្យសម្បត្ដិ ឬគ្រួសារត្រូវរងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ជាដើម។ ជាពិសេសយុវវ័យមួយចំនួនបាត់បង់មនុស្សដែលខ្លួន ស្រឡាញ់បែកចិត្ដទៅរៀបការចោលក៏បង្កឱ្យមានអារម្មណ៍មួយដែលខូចចិត្ដ បានដែរ។ អាការខូចចិត្ដប្រភេទនេះគឺលំបាកក្នុងការព្យាបាល។ ហេតុនេះគួររកមនុស្សណាម្នាក់ដែលស្និទ្ធស្នាលជាមួយអ្នកខូចចិត្ដ ដើម្បីជួយពន្យល់ និងដើរលេងកម្សាន្ដជាមួយ ហើយផ្ដល់ប្រឹក្សាល្អៗ ណែនាំច្រើនលើកច្រើនសា អាចធ្វើឱ្យអ្នកខូចចិត្ដវិលទៅរកសភាពដើមវិញ។ ជារួមការខូចចិត្ដគឺកើតឡើងដោយសារសតិ អារម្មណ៍របស់ខ្លួន និងភាពសោកស្ដាយ។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
លោកអ្នកគួរតែកាត់ចិត្ដនូវអ្វីដែលបានកើតឡើងរួចហើយ ទោះបីអាក្រក់ក្ដីល្អក្ដី ដែលបង្កភាពសោកសៅ ឬរន្ធត់ យ៉ាងណាក៏ដោយ មិនត្រូវរក្សាទុកក្នុងខួរក្បាល ឬមិនត្រូវរម្លឹកនូវរឿងរ៉ាវទាំងនេះឡើយ។ ព្រោះអាចបង្កឱ្យលោកអ្នកមានការលំបាក ទៅថ្ងៃមុខ មានជម្ងឺប្រចាំកាយ និងមានគំនិតខ្មាសគេ នឹងអាចក្លាយជាមនុស្សចង់សម្លាប់ខ្លួនទៀតផង។ ដូច្នេះលោកអ្នកត្រូវតែ កាត់ចិត្ដឱ្យបាន ហើយជ្រើសរើសយកវិធីដែលល្អៗ ដើម្បីចូលរួមក្នុងសង្គម និងគ្រួសារ ដោយសុភមង្គល។
អាហារមួយចំនួន អាចធ្វើឲ្យអារម្មណ៍ប្រែប្រួល

ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ សហរដ្ឋអាមេរិកនិយាយថា សារធាតុគីមីនៅក្នុងសូកូឡា ផ្លែប៊្លូប៊ើរី រ៉េបប៊ើរី ស្រ្តប៊ើរី តែ ព្រមទាំងអាហារមួយចំនួនទៀត អាចធ្វើឲ្យអារម្មណ៍របស់អ្នក ទទួលទានមានការប្រែប្រួល។

អាហារមួយចំនួន អាចធ្វើឲ្យអារម្មណ៍ប្រែប្រួល

រូបភាពគេហទំព័រ Looking Today
យោងទៅតាមការសិក្សា របស់វិទ្យាស្ថានគីមីវិទ្យា នៃប្រទេសមិចស៊ីកូ បានឲ្យដឹងថា ម៉ូលេគុលនៅក្នុងសូកូឡា សារធាតុខុសគ្នានៅក្នុងផ្លែប៊ើរី ព្រមទាំងអាហារមួយចំនួន ដែលផ្ទុកទៅដោយអាស៊ីដខ្លាញ់អូមេហ្គា ៣ បានបង្ហាញឲ្យឃើញពី ផលប៉ះពាល់វិជ្ជមាន ទៅលើអារម្មណ៍របស់មនុស្ស។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ការសិក្សាបានរកឃើញថា លទ្ធភាពនៃការបង្កើនអារម្មណ៍ បានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹង រសជាតិរបស់អាហារ ដែលពួកវាមានប្រសិទ្ធភាព ប្រហាក់ប្រហែលនឹងថ្នាំរំងាប់អារម្មណ៍ដែរ។
ដោយឡែក អាស៊ីដ Valproic ដែលត្រូវបានដាក់លក់នៅតាម យីហោមួយចំនួនរួមមាន Depakene, Depakote និង Stavzor ត្រូវបានគេយកទៅប្រើប្រាស់ ដើម្បីជួយព្យាបាលអារម្មណ៍ រវើរវាយ ព្រមទាំងធ្វើឲ្យមាន អារម្មណ៍ប្រសើរឡើង។
ការសិក្សាបានជាប់ទាក់ទងជាមួយនឹង ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យានៃ ស្វ័យគីមី chemoinformatics ដែលជាប្រព័ន្ធបញ្ចូនព័ត៌មាន ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា និងពិនិត្យសារធាតុគីមី នៅក្នុងអាហារដែលអាចជួយ ឲ្យមានអារម្មណ៍ ធូរស្រាលពីបញ្ហាតានតឹងចំនួន ១៧០០មុខ។
អ្នកស្រី Martinez-Mayorga បាននិយាយថាៈ “វាពិតជាសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ដើម្បីចងចាំពីអាហារ ដែលជួយធ្វើឲ្យអារម្មណ៍ របស់យើងប្រសើរឡើង ដើម្បីចៀសឲ្យផុត ពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំ ដើម្បីព្យាបាលបញ្ហាផ្លូវចិត្តអស់ទាំងនោះ”។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា ការរកឃើញនេះត្រូវបានធ្វើ កិច្ចបង្ហាញនៅក្នុងការប្រជុំជាតិ និង ពិព័រណ៍នៃសង្គមសារធាតុគីមី អាមេរិកនៅក្នុងទីក្រុង Philadelphia សហរដ្ឋអាមេរិក ភាគឥសាន។

វិធីសាស្ដ្រផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដ

ការផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដគឺ ជារង្វាន់មួយដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់មនុស្សដែលបាត់បង់ទឹកចិត្ដ ឬបាក់ទឹកចិត្ដហើយដែលមិនអាចប្រឈម ទៅនឹងរឿងរ៉ាវផ្សេងៗតទៅទៀតបាន។ មនុស្សភាគច្រើនតែងតែចង់ឱ្យអ្នកនៅជុំវិញខ្លួនមានការយល់ចិត្ដនិងចេះ ជួយគ្នាទៅវិញទៅ មកនៅពេលមានអាសន្នម្ដងៗ។ ការស្គាល់សុខទុក្ខគ្នា និងការចេះអធ្យាស្រ័យទៅវិញទៅមកគឺជាការផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដមួយក៏ ប្រសើរ សម្រាប់មនុស្សទូទៅ។ តើមានវិធីសាស្ដ្រយ៉ាងណាខ្លះសម្រាប់ផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដ?

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ិន ប៉ូលី អ្នកឯកទេសជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ នៃអង្គការចិត្ដសង្គមអន្ដរវប្បធម៌ (ធីភីអូ)នឹងលើកយកពីរបៀប ផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដមកបង្ហាញជូនប្រិយមិត្ដអ្នកអានតាមរយៈទស្ស នាវដ្ដី សុខភាពយើង។
ការផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដ ជាអ្វី?
ការផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដសំដៅលើការផ្ដល់នូវការយល់ចិត្ដ ផ្ដល់ឱកាសក្នុងការនិយាយនូវរឿងរ៉ាវដែលកើតមានឡើងទម្លាយ ការឈឺចាប់ទាំងនោះចេញមកខាងក្រៅ ដើម្បីឱ្យចិត្ដរបស់អ្នកដែលបាក់ទឹកចិត្ដនោះស្ងប់ និងមិនគិតច្រើនពេក។ ការលាក់ទុកនូវទុក្ខ ព្រួយច្រើនពេកនៅក្នុងចិត្ដធ្វើឱ្យមនុស្សមួយចំនួនដែលមានចិត្ដទន់ ងាយរង ឬងាយទទួលនូវអ្វីមិនល្អអាចគិតឬធ្វើអ្វីៗដែលផ្ទុយពី សតិសម្បជញ្ញៈ។ ដូច្នេះការយល់ចិត្ដដោយការលួងលាម និងផ្ដល់នូវក្ដីសង្ឃឹមនោះជាតម្រូវការមួយដ៏ប្រពៃសម្រាប់មនុស្សដែល បាត់បង់នូវជំនឿចិត្ដរបស់ខ្លួនឯង។
អ្នកដែលត្រូវការការផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដ
មនុស្សបែបណាក៏ត្រូវការការផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដដែរ គ្រាន់តែច្រើនឬតិចតួចទៅតាមស្ថានភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ ការផ្ដល់ទឹក ចិត្ដទៅមនុស្សដែលមានទឹកចិត្ដខ្សោយ ធ្លាក់ទឹកចិត្ដ ខ្វះកម្លាំងចិត្ដ មិនមានភាពក្លាហាន មិនអាចធ្វើអ្វីបាន ខ្លាចគេមិនហ៊ានប្រឈម មុខនឹងអ្នកដទៃ។ល។ គឺសុទ្ធតែជាករណីកិច្ចរបស់លោកអ្នកដែលជាសមាជិកឬជាអ្នកដែលនៅជុំវិញ ខ្លួនរបស់អ្នកមានវិបត្ដិនោះ ត្រូវ ធ្វើដើម្បីឱ្យស្ថានភាពវិលត្រឡប់មករកសភាពប្រក្រតីវិញ។
វិធីសាស្ដ្រផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដ
ការផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដទៅឱ្យនរណាម្នាក់បានល្អ លុះត្រាតែយើងបានដឹងពីស្ថានភាពរបស់គេជាមុនសិនថាតើគេមានវិបត្ដិ យ៉ាង ណាខ្លះ។ លោកអ្នកអាចដឹងពីរឿងរ៉ាវទាំងនោះបានតាមរយៈកាយវិការ សម្ដីសំដៅ ការស្លៀកពាក់ជាដើម។ មានវិធី៣បែបសម្រាប់ ផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដ។
1 . វិធីសាស្ដ្របែបសាមញ្ញ ៖ វិធី នេះសំដៅលើការលួងលោម ពាក្យសម្ដី ការផ្ដល់ជាប្រាក់កាសនិងរបស់របរជាដើម។ ទង្វើទាំងនោះជាការបង្ហាញនូវការយកចិត្ដទុកដាក់រវាងគ្នានឹងគ្នាហើយ ជាការលើកទឹកចិត្ដមួយបែបដែលលោកអ្នកឧស្សាហ៍ឃើញ ញឹកញាប់។
2 . វិធីសាស្ដ្រផ្ដល់ប្រឹក្សា ៖ អ្នកជំនាញអាចសាកសួរពីដើមចមរឿង ឬរឿងរ៉ាវទាំងឡាយដែលធ្វើឱ្យពិបាកចិត្ដដើម្បី ធ្វើការស្គាល់ចិត្ដរបស់អ្នកជម្ងឺជាមុនសិន។ ការស្ទាបស្ទង់ចិត្ដថ្លើមនេះគឺជាវិធីសាស្ដ្រមួយធ្វើយ៉ាងណា ឱ្យអ្នកជម្ងឺបាននិយាយនូវអ្វីដែល ឈឺចាប់ចេញមកខាងក្រៅឱ្យបានធូរស្រាលមួយកម្រិត។ លើសពីនេះអ្នកជំនាញក៏អាចរកមូលហេតុនៃរឿងរ៉ាវទាំងនោះ ដើម្បីរកច្រក ចេញសម្រាប់អ្នកជម្ងឺក្នុងការជ្រើសរើសដោះស្រាយបញ្ហាដោយខ្លួនឯង។ អ្នកជំនាញគ្រាន់តែប្រើវិធីសាស្ដ្រត្រជាក់ក្នុងការណែនាំ ដោយមិនមានការស្ដីបន្ទោសអ្នកជម្ងឺនោះទេបើទោះបីជាដឹងថារឿងនោះជា កំហុសរបស់អ្នកជម្ងឺយ៉ាងណាក៏ដោយ។
3 . វិធីសាស្ដ្រវេជ្ជសាស្ដ្រ ៖ ប្រសិន បើអ្នកជម្ងឺមានអាការធ្ងន់ធ្ងរមិនអាចប្រើវិធីពិភាក្សាគ្នាបាន នោះអ្នកជំនាញអាចប្រើ ប្រាស់ថ្នាំសម្រាប់ទប់ស្កាត់អារម្មណ៍ ឬក៏អាចដល់ថ្នាក់ឆក់ខ្សែភ្លើងក៏មានផងដែរ។
ផលវិបាកនៃការផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដ
បើទោះបីជាការផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដអាចជួយដល់លោកអ្នកបានច្រើនក៏ ពិតមែន តែក៏ធ្វើឱ្យអ្នកខ្លះមានបញ្ហាផងដែរប្រសិនបើ កម្លាំងចិត្ដនោះផ្ដល់ទៅមិនសក្ដិសមនឹងកាលៈទេសៈ។ លោកអ្នកគួរគិតថាតើនៅពេលណាខ្លះដែលលោកអ្នកទទួលកម្លាំងចិត្ដពីអ្នក ដទៃ ដើម្បីធ្វើអ្វីមួយដែលប្រាសចាកពីសីលធម៌សង្គម? តើលោកអ្នកអាចទទួលបានឬទេ? រីឯចំពោះក្រុមគ្រួសារវិញ តើអាចទទួល យកទង្វើទាំងអស់នេះ ឬក៏យ៉ាងណា?
ដំបូន្មានអ្នកប្រឹក្សា
ចំពោះលោកអ្នកដែលបាក់ទឹកចិត្ដ ភាគច្រើនតែងតែគិតអ្វីៗដែលអាក្រក់ៗច្រើន។ ដូច្នេះលោកអ្នកគួរព្យាយាមគិតអ្វីដែល ប្រសើរមកវិញ ដើម្បីទប់ស្កាត់នូវការធ្លាក់ទឹកចិត្ដកាន់តែខ្លាំង។ ប្រសិនបើលោកអ្នកមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដនោះគួរទៅរកការពិភាក្សាជា មួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ដើម្បីផ្ដល់ជាប្រឹក្សាមួយដ៏ប្រសើរសម្រាប់លោកអ្នក។ ក៏គួររកអ្នកណាម្នាក់សម្រាប់ពិភាក្សានូវរឿងរ៉ាវទាំងនោះ ផងដែរ ចៀសវាងកុំលាក់ទុកតែម្នាក់ឯង។

ជម្ងឺបាក់ស្បាត

នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ គេសង្កេតឃើញជម្ងឺបាក់ស្បាតកើតមាននៅលើមនុស្សគ្រប់ភេទគ្រប់វ័យ។ អ្នកដែលបានកើតជម្ងឺនេះ ពុំបានចាប់អារម្មណ៍ពីអាការដែលស្ដែងចេញមកឡើយ។ ម្យ៉ាងទៀតអ្នកជម្ងឺតែងជួបព្រឹត្ដិការណ៍ឬរូបភាពដែលមិនអាចទទួលយក បាន ហើយបណ្ដាលឱ្យមានការប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរទៅដល់់ផ្លូវចិត្ដ។ ទោះបីជាស្ថានភាពនោះបានកើតឡើងយូរហើយក៏ដោយ ប៉ុន្ដែរូបភាព នោះវាដិតដាមនៅក្នុងអារម្មណ៍អ្នកជម្ងឺជានិច្ច ដែលធ្វើឱ្យអ្នកជម្ងឺចេះតែនឹកឃើញហើយមានអារម្មណ៍ខ្លាចជួបស្ថាន ភាពដូចនេះ ទៀត។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
សម្រាប់លេខនេះ ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង សូមលើកយកជម្ងឺបាក់ស្បាតមកបង្ហាញជូនប្រិយមិត្ដអ្នកអានឱ្យបាន ជ្រាប តាមរយៈកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយលោកវេជ្ជបណ្ឌិត យឹម សុបុត្រា អ្នកឯកទេសជម្ងឺផ្លូវចិត្ដនៅមន្ទីរពេទ្យមិត្ដភាពខ្មែរសូវៀត។
ជម្ងឺបាក់ស្បាត ជាអ្វី?
បាក់ស្បាត គឺជាការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ដដោយសារការគំរាមកំហែងពីបុគ្គលណាមួយ មកលើខ្លួនឬដោយជួបព្រឹត្ដិការណ៍ធ្ងន់ធ្ងរ ណាមួយដែលពោរពេញទៅដោយភាពតក់ស្លុត។ ស្ថានភាពនេះនៅតែដក់ជាប់មកលើជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃបណ្ដាលឱ្យកត្ដា ចិត្ដសាស្ដ្រ របស់អ្នកជម្ងឺមានសភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើនខែឆ្នាំ និងបន្ដឱ្យអ្នកជម្ងឺចេះតែមានអារម្មណ៍ខ្លាច ឆាប់ភ័យដោយគ្មានហេតុផល។
មូលហេតុបង្កជម្ងឺបាក់ស្បាត
ជម្ងឺបាក់ស្បាតបានកើតឡើងដោយសារមូលហេតុច្រើនយ៉ាងដែលមាននៅក្នុងសង្គមនិងក្នុងក្រុមគ្រួសារដូចខាងក្រោម។
1 . ការគំរាមកំហែង ៖ នៅក្នុងផ្ទះ មួយដែលមានទ្រព្យសម្បត្ដិស្ដុកស្ដម្ភ ត្រូវបានចោរប្លន់យកទ្រព្យសម្បត្ដិហើយគំរាម កំហែងបាញ់សម្លាប់ប្ដី ដោយឱ្យប្រពន្ធប្រគល់មាសប្រាក់ទៅឱ្យវា។ ដូចនេះប្ដីប្រពន្ធដែលជួបនូវព្រឹត្ដិការណ៍នេះធ្វើឱ្យមានការភ័យ ខ្លាចរហូតបាក់ស្បាត ដោយមិនចង់ជួបស្ថានភាពបែបនេះទៀត។
2 . ការចាប់ជំរិត ៖ បុគ្គលដែលរួច ខ្លួនមកវិញ ក្រោយពីត្រូវបានគេចាប់យកទៅឃុំទុក ដើម្បីជំរិតយកលុយឬទាមទារដោះ ដូរនូវរបស់មានតម្លៃផ្សេងទៀតពីក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ។ ស្ថានភាពនេះបានធ្វើឱ្យជនរងគ្រោះមានការតក់ស្លុតភ័យរន្ធត់បង្កឱ្យ មាន ជម្ងឺបាក់ស្បាត។
3 . ការទទួលរងនូវអំពើហិង្សាចាប់រំលោភផ្លូវភេទ ៖ ស្ដ្រីដែលត្រូវគេវាយដំលើរាងកាយ និងចាប់បង្ខំរំលោភផ្លូវភេទ បន្ទាប់ពីបានទទួលទារុណកម្មនេះហើយ បានធ្វើឱ្យស្ដ្រីរងគ្រោះមានភាពតក់ស្លុត បង្កឱ្យមានជម្ងឺបាក់ស្បាតឬភ័យខ្លាចជួបប្រទះនូវរូប ភាពនេះកើតឡើងមកលើខ្លួនម្ដងទៀត។
4 . ព្រឹត្ដិការណ៍គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ធំៗ ៖ ឡាន នឹងឡានបុកគ្នាធ្ងន់ធ្ងរ។ មនុស្សដែលធ្វើដំណើរតាមរថយន្ដបានខ្ទាតចេញ ពីក្នុងឡាន ដេកស្លាប់នៅលើថ្នល់ ហើយមានឈាមពេញខ្លួន។ ស្ថានភាពនេះបានធ្វើឱ្យបុគ្គលដែលនៅក្នុងហេតុការណ៍នោះមាន ការតក់ស្លុត ចេះតែមានអារម្មណ៍ខ្លាច ធ្វើឱ្យមានជម្ងឺបាក់ស្បាតដោយមិនហ៊ានធ្វើដំណើរតាមរថយន្ដទៀត។
5 . សង្គ្រាម ៖ យុទ្ធជនធ្វើទាហានច្បាំងក្នុងសមរភូមិទទួលគ្រោះថ្នាក់ដោយសារ គ្រាប់រំសេវ ឬមីនបានធ្វើឱ្យពិការជើង ម្ខាង ឬទាំងពីរ។ ហេតុការណ៍អាក្រក់នេះធ្វើឱ្យយុទ្ធជនគ្រោះថ្នាក់នោះមានការបាក់ ស្បាត។ ជួនកាលបុគ្គលដែលបានឃើញមិត្ដភក្ដិ ស្លាប់ក្នុងសង្គ្រាមជាមួយគ្នា ដោយសារត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើង ឬជាន់មីនជាដើម។ ស្ថានភាពនេះធ្វើឱ្យបុគ្គលដែលឃើញនោះ មានការតក់ ស្លុត រន្ធត់ និងបង្កឱ្យមានជម្ងឺបាក់ស្បាតដែរ។
6 . របបវាលពិឃាត(១៩៧៥-១៩៧៩) ៖ នៅ ក្នុងរយៈពេលនេះគឺព្រឹត្ដិការណ៍មួយដែលប្រជាជនខ្មែរយើងគ្រប់រូប បាន ដឹងឮ និងឃើញ ជាពិសេសអ្នកដែលមានអាយុមកដល់សព្វថ្ងៃប្រហែលវ័យ៣៥ឆ្នាំឡើងទៅ ទទួលនូវភាពតក់ស្លុតពីសំណាក់របបនេះ យ៉ាងរន្ធត់ ដោយការគំរាមសម្លាប់ ឬបង្អត់អាហារ បង្ខំធ្វើការងារធ្ងន់ធ្ងរ គ្មានពេលសម្រាកឈឺថ្កាត់គ្មានថ្នាំសង្កូវ។ល។ ទាំងនេះ ក៏ជាមូលហេតុជាក់ស្ដែងដែលប្រជាជនខ្មែរយើងបានឆ្លងកាត់ព្រមទាំង បណ្ដាលឱ្យបុគ្គលមួយចំនួនមកទល់ពេលនេះមានជម្ងឺបាក់ ស្បាត។
រោគសញ្ញាជម្ងឺបាក់ស្បាត
បុគ្គលដែលមានជម្ងឺបាក់ស្បាត គឺអាស្រ័យដោយបុគ្គលនោះបានឆ្លងកាត់នូវព្រឹត្ដិការណ៍សាហាវដែល ធ្វើឱ្យមានការភ័យ រន្ធត់តក់ស្លុតណាមួយ ដែលលេចចេញជាសញ្ញាផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ដ។
1 . រោគសញ្ញាផ្លូវចិត្ដ ៖ ឆាប់ ភ័យ ឆាប់រន្ធត់តក់ស្លុត ធ្លាប់ជាមនុស្សដែលមានភាពចងចាំល្អបែរទៅជាមនុស្សឆាប់វង្វេង វង្វាន់ ឆាប់ភ្លេច ឆាប់ភ្ញាក់ផ្អើល ឆាប់មួម៉ៅឡេះឡះ ផ្លាស់ប្ដូរអាកប្បកិរិយាពីសុភាពរាបសារទៅជាឆាប់ឆេវឆាវឆាប់ខឹង មានអារម្មណ៍ស្ពឹកខ្លួន ដូចជាពិការមួយចំហៀងខ្លួន មានអារម្មណ៍ទុក្ខសោក ចេះតែកើតទុក្ខសម័យនឹកសុបិនឃើញនូវរូបភាព ឬព្រឹត្ដិការណ៍ស្រស់ៗ ដែលបានឆ្លងកាត់ ជាហេតុធ្វើឱ្យមានភ័យខ្លាចមួយរំពេច។
2 . រោគសញ្ញាផ្លូវកាយ ៖ ញ័រដើម ទ្រូង ញ័រដៃជើង អស់កម្លាំងល្ហិតល្ហៃ ស្រវាំងភ្នែកមើលអ្វីឃើញតែរាងព្រិលៗវិលមុខ គេងមិនលក់ ចេះតែធេងធោងរសាប់រសល់ បែកញើសពេញខ្លួន ត្រជាក់ចុងដៃជើង ឆ្អល់ពោះ ញ៉ាំអ្វីមិនបានឈឺក្បាល ចុកចាប់ពេញ រាងកាយ និងធ្វើឱ្យអ្នកជម្ងឺអាចក្អួតចង្អោរជាដើម។
ផលវិបាកនៃជម្ងឺបាក់ស្បាត
អ្នកដែលមានជម្ងឺបាក់ស្បាត គឺជាអ្នកដែលចេញប្រឡូកការងារក្រៅច្រើនជាងគេហើយក៏ជួបព្រឹត្ដិ ការណ៍ច្រើនជាងគេដែរ។ ពេលបុគ្គលនោះឆ្លងកាត់នូវព្រឹត្ដិការណ៍ធ្ងន់ធ្ងរណាមួយ ដែលធ្វើឱ្យអ្នកជម្ងឺមានការភ័យខ្លាច រន្ធត់តក់ស្លុតរហូតមានជម្ងឺបាក់ ស្បាត។ បែបនេះបណ្ដាលឱ្យមានផលប៉ះពាល់ជាច្រើនទៅលើផ្នែកផ្លូវចិត្ដ និងផ្លូវកាយ ដូចជាឈឺក្បាល វិលមុខញ៉ាំអ្វីមិនបាន ធ្វើឱ្យរាងកាយស្គមស្គាំង មានជម្ងឺក្រពះ មានជម្ងឺថប់អារម្មណ៍ មានស្មារតី និងអារម្មណ៍មិនល្អ ឆាប់ឆេវឆាវខឹងដោយគ្មានហេតុផល គ្មានសីលធម៌ក្នុងខ្លួនជាដើម។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ធ្វើឱ្យឆាប់វង្វេង ចងចាំអ្វីមិនបានល្អធ្លាក់ចុះនូវកិច្ចការប្រកបរបររកស៊ីប្រចាំ ថ្ងៃ ឬកិច្ចការសង្គម ប្ដូរឥរិយាបថសុភាពរាបសារទៅជាព្រហើនកោងកាច និងទៅជាអ្នកសេពសុរាឬជក់ថ្នាំញៀនជាដើម។
វិធីកាត់បន្ថយជម្ងឺបាក់ស្បាត
បុគ្គលមានជម្ងឺបាក់ស្បាតដោយជួបប្រទះនូវហេតុការណ៍ជាក់ស្ដែង ធ្ងន់ធ្ងរត្រូវចេះនិយាយរឿងដែលឆ្លងកាត់នេះប្រាប់ទៅ មិត្ដ ឬអ្នកជាទីស្រឡាញ់ ដើម្បីរំសាយភាពដិតដាមចងចាំនៅខួរក្បាលហើយចៀសវាងបៀមទុក្ខ ម្នាក់ឯងនាំឱ្យមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ។ ឧទាហរណ៍ នារីម្នាក់ត្រូវគេចាប់រំលោភផ្លូវភេទ ហើយវាយដំរាងកាយ។ នារីនេះមិននិយាយប្រាប់នរណាម្នាក់ឡើយព្រោះខ្មាសអៀន សុខចិត្ដសម្ងំបៀមទុក្ខរឿងអាស្រូវនេះម្នាក់ឯង។ ការធ្វើបែបនេះមិនល្អទេព្រោះអាចឱ្យនារីរងគ្រោះមានជម្ងឺផ្លូវ ចិត្ដ ហើយត្រូវគិតថា នេះមិនមែនជាកំហុសរបស់ខ្លួនទេ។ ម្យ៉ាងទៀតត្រូវគិតថា រឿងអតីតកាលគ្រាន់តែជាការយល់សប្ដិមិនមែនជាការពិតទេ។ ទន្ទឹមនឹង នោះត្រូវប្រាប់ខ្លួនឯងថា ថ្ងៃនេះគឺជាថ្ងៃនេះ មិនមែនជាថ្ងៃមុនឡើយ។ ម្យ៉ាងទៀតត្រូវធ្វើសម្មាធិ ឬទៅវត្ដអារាមស្ដាប់លោកទេសនា ដើម្បីលុបបំបាត់រឿងអាក្រក់ដែលជួបប្រទះបន្ដិចម្ដង។
ដំបូន្មានអ្នកឯកទេស
ការជួបនូវហេតុការណ៍ធ្ងន់ធ្ងរដែលនាំឱ្យមានភាពតក់ស្លុត បង្កឱ្យមានជម្ងឺបាក់ស្បាតសូមកុំបណ្ដែតបណ្ដោយនិងចេះតែសម្ងំ បៀមទុក្ខរឿងអាក្រក់ដែលជួបប្រទះតែម្នាក់ឯង ព្រោះអាចឱ្យមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ដធ្ងន់ធ្ងរ។ លោកអ្នកគួរប្រាប់ទៅកាន់មិត្ដ ឬអ្នកជាទី ស្រឡាញ់ ឬអ្នកជំនាញណាមួយ ដែលគិតថាផ្ដល់។

មូលហេតុចិត្ដទន់ជ្រាយ

លោកអ្នកប្រាកដជាបានឮពាក្យថា“បើចិត្ដមនុស្សដូចគ្នា គឺមិនមានសង្គ្រាមឡើយ”។ នេះបញ្ជាក់ថា អ្នកខ្លះមានចិត្ដទន់ អ្នកខ្លះទៀតមានចិត្ដរឹងមានៈ។ ជួនកាលអ្នកខ្លះចូលចិត្ដប្រើពាក្យសម្ដីគំរោះគំរើយមិនពីរោះ តែបើនិយាយពីចិត្ដវិញ អាចជាមនុស្សមានចិត្ដល្អ ឆាប់ទន់ជ្រាយអាណិតអាសូរគេ។ មនុស្សមួយចំនួនទៀតចូលចិត្ដប្រើពាក្យសម្ដីពីរោះផ្អែម សម្ដែងអាកប្បកិរិយាស្លូតបូត តែធាតុពិតនៃចិត្ដអាចជាមនុស្សមានចិត្ដអាក្រក់ ដូចសុភាសិតខ្មែរបានពោលថា “ក្ដៅស៊ីរាក់ ត្រជាក់ស៊ីជ្រៅ”។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង បានធ្វើការណាត់ជួបសម្ភាសន៍ជាមួយលោកសាស្ដ្រាចារ្យ សោមច័ន្ទ សុវណ្ណតារា ជាអនុប្រធាន ដេប៉ាតឺម៉ង់ចិត្ដវិទ្យា នៃសកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ធ្វើការបកស្រាយជូនប្រិយមិត្ដអ្នកអានឱ្យបានស្វែងយល់។
ចិត្ដទន់ជ្រាយ ជាអ្វី?
ចិត្ដទន់ជ្រាយគឺជាបាតុភូតចិត្ដរបស់មនុស្សម្យ៉ាងដែលមានអារម្មណ៍ និងសណ្ដានចិត្ដល្អ ហើយប្រទានផ្ដល់ឱ្យអ្នកដែលខ្លួនអាណិតស្រឡាញ់ មិនចេះចប់មិនចេះហើយ ធ្វើឱ្យចិត្ដនៅជាប់ជំពាក់ទៅនឹងអ្វីដែលខ្លួនស្រឡាញ់។
លក្ខណៈទូទៅនៃចិត្ដ
មនុស្សកើតមកធម្មជាតិបានផ្ដល់ពណ៌សម្បុរស្បែកមិនដូចគ្នាទេ អ្នកខ្លះមានសម្បុរស ខ្មៅ លឿងជាដើម។ ដូចនេះចិត្ដ របស់មនុស្សគ្រប់រូប ធម្មជាតិបានផ្ដល់ឱ្យក៏មិនដូចគ្នាដែរ។ អ្នកខ្លះមានចិត្ដរឹងរូស មានៈ ឬមានចិត្ដទន់ ស្រាលធ្ងន់ និងមានចិត្ដឆាប់ខឹង ឆេវឆាវជាដើម។ មិនថាក្មេងចាស់ ជាតិសាសន៍ណាទេ សុទ្ធតែមានចិត្ដបែបនេះទាំងអស់។ គ្រាន់តែអ្នកមានចិត្ដទន់ជ្រាយនោះ ទៅតាមកាលៈទេសៈ និងទំហំ ឬសណ្ឋានខុសៗគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកណាដែលមានចិត្ដទន់ជ្រាយច្រើនជាង?
ធាតុពិតនៃមនុស្សគ្រប់រូបសុទ្ធតែមានចិត្ដទន់ជ្រាយ មិនថាប្រុសឬស្រី ក្មេងឬចាស់ឡើយ។ តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពី ចិត្ដរបស់មនុស្សនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ ជាលទ្ធផលបានបង្ហាញថា មនុស្សប្រុសមានចិត្ដ៤៩ប្រភេទដែលស្ដែងចេញទៅតាមអត្ដចរិត គឺសកម្ម ចូលចិត្ដផ្សងព្រេង គឃ្លើន(កោងកាច) មានមហិច្ឆតា ក្រអឺតក្រទម ប្រាកដប្រជា ឬហ៊ានបញ្ចេញមតិអារម្មណ៍ អត្ដធិបតេយ្យតាំងខ្លួន ឯងធំលើសគេ អួតអាង គិតច្បាស់លាស់ គំរោះគំរើយ ជឿជាក់ ក្លាហាន ឃោរឃៅ ហ៊ាន មានការប្ដេជ្ញាចិត្ដ គ្មានរបៀបរៀបរយ ចូលចិត្ដត្រួតលើគេ អត្ដទត្ថបុគ្គល ស្វាហាប់ មានគំនិតថ្មីៗច្រើន ចូលចិត្ដបង្ខំគេ មានៈចចេស គ្មានចិត្ដអាសូរ ចូលចិត្ដកំប្លែង ឯករាជ្យ មានគំនិតឆ្លាតថ្មីៗច្រើន មានគំនិតផ្ដួចផ្ដើម ចេះច្នៃប្រឌិត ខ្ជិល មានហេតុផលជាក់ស្ដែង និយាយក្ដុងក្ដាំង មានលក្ខណៈជាបុរស គួរឱ្យសែនស្អប់ ឱកាសនិយម គំនិតជឿនលឿន មានហេតុផល ប្រាកដនិយម មិនចេះគួរសម មុតមាំ ឈ្លើយ ជឿជាក់លើខ្លួនឯង មិនលេងសើច ម៉ឺងម៉ាត់ខ្លាំង មុខមាំ(ចូលចិត្ដឱ្យគេស្ដាប់បង្គាប់) ស្មើ(មិនសូវបញ្ចេញអារម្មណ៍) រឹងប៉ឹង គ្មានមនោសញ្ចេតនា ចិត្ដអាក្រក់ និងឆ្លាតវៃ។
ចំណែកឯមនុស្សស្រីវិញ មានចិត្ដ២៥ប្រភេទដែលលេចចេញតាមអត្ដចរិតដូចគ្នាគឺប្រកបទៅដោយ មហច្ឆិតា ចរិយា បញ្ចេញសេចក្ដីស្រឡាញ់ អន្ទះអន្ទែង ទាក់ទាញចិត្ដ មានមន្ដស្នេហ៍ ចង់ចេះចង់ដឹង ពឹងពាក់អ្នកដទៃ ស្រមើស្រមៃ មានមនោសញ្ចេតនា ខ្លាច មានលក្ខណៈសមជាស្ដ្រីទន់ភ្លន់ ចិត្ដល្អ ញបៗ ខ្លាចគេ ចិត្ដស្រាល ឬមិនងាយខឹង រួសរាយ ឆាប់រំភើប ចូលចិត្ដមនោសញ្ចេតនា សិចស៊ី អៀនប្រៀន ចិត្ដទន់ (ចិត្ដធម៌) ចូលចិត្ដស្ដាប់បង្គាប់ ឬធ្វើតាមគេ មានអបិយជំនឿ ឬមានជំនឿធ្វេង និយាយច្រើន និងទន់ខ្សោយ។ នៅក្នុងលទ្ធផលនេះបញ្ជាក់ថា មនុស្សស្រីមានចិត្ដទន់ជ្រាយ រីឯមនុស្សប្រុសគ្មានចិត្ដទន់ជ្រាយដូច មនុស្សស្រីឡើយ។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
មូលហេតុចិត្ដទន់ជ្រាយ
ការពេញចិត្ដ ឬជាប់ចិត្ដទៅលើរបស់អ្វីមួយដែលធ្វើឱ្យចិត្ដនិងគំនិតគិតឃើញថាល្អ ហើយស្រឡាញ់ដក់ជាប់នៅក្នុងដួងចិត្ដ ដោយមិនចង់ឱ្យរបស់ដែលខ្លួនស្រឡាញ់នោះបាត់បង់ឡើយ។ តែការស្រឡាញ់ប៉ុនប៉ងនូវអ្វីដែលខ្លួនស្រឡាញ់ គឺអ្នកខ្លះបានទទួល លទ្ធផលសមតាមសេចក្ដីប្រាថ្នា។ អ្នកខ្លះត្រូវទទួលបរាជ័យដូចជានៅក្នុងន័យរឿងស្នេហា ដោយមានសង្សារក្បត់ចិត្ដបោះបង់ចោល រីឯអ្នកខ្លះទៀតត្រូវមានស្វាមីមិនសមប្រកប វាយដំធ្វើបាបស្ទើររាល់ថ្ងៃ។ ប៉ុន្ដែការខូចចិត្ដទាំងនោះ មិនបានធ្វើឱ្យអ្នកទទួលនូវការ ឈឺចាប់ ចាត់ទុកជាមេរៀនជូរចត់ហើយរាងចាលទេ បែរជាសិក្សាមេរៀនដ៏ជូរចត់នេះម្ដងហើយម្ដងទៀតទៅវិញ។ នៅពេលដែលត្រូវ បានគេលួងលោម បណ្ដាលឱ្យចិត្ដខ្លួនឯងមិនរឹងប៉ឹងទៅជាអាណិតអាសូរគេ។ ដូចនេះកត្ដាដែលធ្វើឱ្យមានចិត្ដទន់ជ្រាយគឺបណ្ដាលមកពីកត្ដាដូចតទៅ។
1 . អបិយជំនឿ ៖ ខ្មែរយើងតែងតែចំណាំបែបជំនឿសាសនាថា មនុស្សប្រុសស្រីទាំងឡាយដែលកើតនៅថ្ងៃច័ន្ទ និងថ្ងៃពុធ គឺមានចិត្ដទន់។
2 . ផ្លូវចិត្ដ ៖ នារីម្នាក់ចេះតែគិតថា ខ្លួនឯងកើតមកជាកូនអ្នកក្រ រៀនក៏មិនបានខ្ពស់ ហើយឪពុកម្ដាយមានជម្ងឺជាទម្ងន់ទៀត តើធ្វើម្ដេចនឹងមានប្រាក់មកព្យាបាលជម្ងឺឪពុកម្ដាយ និងជួយជីវភាពគ្រួសារឱ្យបានធូរធារ។ ការគិតទាំងអស់នេះត្រូវបានជនដែលមានគំនិតខូចឆ្លៀតឱកាសមកលួងលោម ចង់យកទៅលក់។ ដោយជនអាក្រក់នោះពូកែនិយាយថា នឹងរកការងារឱ្យធ្វើហើយ ទទួលបានប្រាក់ច្រើនអាចមកជួយគ្រួសារ រហូតដល់ពង្វក់ចិត្ដនារីម្នាក់នេះដល់ទន់ចិត្ដ ជឿលើសម្ដីបោកប្រាស់គេ។
3 . លួងលោម ៖ គេសង្កេតឃើញថា នៅក្នុងគ្រួសារដែលមានអំពើហិង្សា ប្ដីវ៉ៃប្រពន្ធស្ទើររៀងរាល់ថ្ងៃ បែរជាមានកូន ច្រើនទៅវិញ។ នេះដោយតែប្ដីវ៉ៃប្រពន្ធហើយ មកលួងលោមប្រពន្ធវិញរាល់ពេលដែលវ៉ៃហើយ រួចប្រពន្ធចិត្ដទន់លើកលែងទោសឱ្យប្ដី ក៏បង្កើតបានជាកូនច្រើន(ខ្មែរយើងច្រើនហៅថា កូនមួយកន្ទេល)។
4 . គ្មានការពិចារណា ៖ កុមារអាចក្លាយជាឃាតករដោយមិនដឹងខ្លួន នៅពេលដែលមនុស្សធំមកលួងលោមឱ្យធ្វើអំពើមិនគប្បី ដោយសន្យាថានឹងឱ្យរបស់អ្វីមួយដែលកុមារពេញចិត្ដ។ ភាពលួងលោមនេះធ្វើឱ្យកុមារមិនបានគិតវែងឆ្ងាយដូចមនុស្សធំទេ បណ្ដាលឱ្យកុមារចិត្ដទន់ប្រព្រឹត្ដតាមបញ្ជាគេ។
5 . ការបង្ខិតបង្ខំ ៖ អ្នកខ្លះចិត្ដទន់ដោយសារការបង្ខិតបង្ខំ ជាឧទាហរណ៍ ដូចជាចៅហ្វាយនាយ និងកូនចៅ។ ការងារ លំបាកខ្លាំងដែលកូនចៅមិនចង់ធ្វើ បើសិនចៅហ្វាយប្រើឱ្យធ្វើកូនចៅត្រូវតែធ្វើទាំងមិនពេញចិត្ដ។
ផលវិបាកនៃចិត្ដទន់ជ្រាយ
ចិត្ដទន់ជ្រាយអាចបង្កឱ្យមានផលវិបាកជាច្រើន។

ងាយរងគ្រោះក្លាយជាឃាតករ
រស់នៅដោយគ្មានសេរីភាព
ធ្វើឱ្យការរស់នៅមានការលំបាក
ធ្វើឱ្យបាត់បង់ជីវិតជាដើម។

ដំបូន្មានអ្នកឯកទេស
តាមការស្រាវជ្រាវគេឃើញថា អ្នកដែលមានចិត្ដទន់ជ្រាយច្រើនគឺជាស្ដ្រី។ ដូចនេះ ដើម្បីចៀសវាងផលវិបាកទៅថ្ងៃ ក្រោយដោយសារមានចិត្ដទន់ជ្រាយ ស្ដ្រីត្រូវយល់ដឹងពីអត្ដចរិត និងចិត្ដខ្លួនឯងឱ្យបានច្បាស់ជាមុនសិន ទើបយល់ច្បាស់ពីអត្ដចរិត និងចិត្ដអ្នកដទៃជាក្រោយ។ ការធ្វើដូចនេះអាចជួយកាត់បន្ថយចិត្ដទន់ជ្រាយបាន។

ជម្ងឺវក់ចិត្ដ

ការវក់ចិត្ដគឺជាជម្ងឺផ្លូវចិត្ដម្យ៉ាងដែលទាក់ទង ជាមួយ សុខភាពអារម្មណ៍ និងទម្លាប់របស់មនុស្ស។ ភាពរសាប់រសល់ ការចង់ បានមិនអស់ចិត្ដ និងទម្លាប់ដែលខ្វះការគ្រប់គ្រង់សតិរបស់ខ្លួនឱ្យយល់ពីព្រំដែននៃ ទង្វើទាំងនោះ ជាមូលហេតុដែលធ្វើឱ្យលោកអ្នក ធ្លាក់ខ្លួនវង្វេងទៅក្នុងសកម្មភាពរបស់ខ្លួនដោយមិនដឹង និងមិនអាចដកខ្លួនចេញពីទម្លាប់នោះបាន។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ សេដ្ឋបុត្រ ជាអ្នកជំនាញឯកទេសផ្នែកជម្ងឺផ្លូវចិត្ដនៅមន្ទីរពេទ្យមិត្ដភាព ខ្មែរសូវៀត នឹងបកស្រាយ បំភ្លឺអំពីការវក់ចិត្ដ ជូនដល់ប្រិយមិត្ដឱ្យបានជ្រាប និងទុកជាចំណេះដឹងតាមរយៈទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
ជម្ងឺវក់ចិត្ដ
ជម្ងឺវក់់ចិត្ដកើតមានឡើងលើមនុស្សដែលមានទម្លាប់ និងបន្ទុកច្រើន តម្រូវឱ្យមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ក្នុងការដោះ ស្រាយកិច្ចការទាំងនោះ ឬប្រភេទមនុស្សដែលគិតអ្វីៗបែបសាំញ៉ាំ ឆាប់តូចចិត្ដ រហ័សខឹង គ្មានជំនឿចិត្ដលើខ្លួនឯង និងមានអារម្មណ៍ មិនដាច់ស្រាច់ ឬជ្រះស្រឡះ ដោយសារមានការគ្រប់គ្រងសតិទាប ព្រោះតែការផ្ដោតចិត្ដ ឬចង់បានហួសហេតុពេក។
រោគសញ្ញាណជម្ងឺវក់ចិត្ដ
យើងអាចសម្គាល់ឃើញថា អ្នកដែលមានអារម្មណ៍ងប់ងល់ ឬអ្នកជម្ងឺវក់ចិត្ដ តាមរយៈសកម្មភាព និងអាការមួយចំនួន ដូចខាងក្រោម ៖

មានអារម្មណ៍វិលវល់ ចេះតែសង្ស័យជាមួយនឹងភាពក្រៀមក្រំ ដែលបង្ហាញពីភាពមិនដាច់ស្រេច និងជ្រះស្រឡះពីការ ងាររបស់ខ្លួន តាមរយៈការសម្ដែងចេញតាមផ្ទៃមុខរបស់អ្នកជម្ងឺ។
ពុំមានអារម្មណ៍ ឬពុំសប្បាយរីករាយចំពោះអ្វីផ្សេងៗទៀត ក្រៅពីសកម្មភាពរបស់ខ្លួនឯង។
ភ្លេចភ្លាំងច្រើន ចូលចិត្ដភាពឯកោ និងធ្វើអ្វីដែលអាថ៌កំបាំង ប្លែកៗ ដែលមើលទៅមានបញ្ហា។
ទទួលទានដំណេកពុំសូវលក់ គ្មានកម្លាំងកំហែង បរិភោគមិនបាន ដោយសារការជំពាក់ចិត្ដលើការងារ។
អសកម្ម និងគ្មានទំនាក់ទំនងចំពោះអ្នកជុំវិញខ្លួន។
ខ្វាយខ្វល់ គិតព្រួយច្រើន ផ្ចង់អារម្មណ៍ក្នុងការបំពេញការងារហួសកម្រិត ព្រោះតែស្លុងចិត្ដ។

មូលហេតុបង្កការវក់ចិត្ដ
ជាទូទៅការវក់ចិត្ដអាចបណ្ដាលមកពីមូលហេតុច្រើនយ៉ាង ដូចជាកត្ដាសុខភាពផ្លូវចិត្ដ កត្ដាសុខភាពផ្លូវកាយ រួមទាំង មជ្ឈដ្ឋានជុំវិញខ្លួនជាដើម មូលហេតុទាំងអស់នោះមានដូចជា ៖

កត្ដាសុខភាពផ្លូវចិត្ដ ៖ ដោយផ្ដោតទៅលើសុខភាពផ្លូវចិត្ដ ការវក់ចិត្ដគឺជាអាការមួយដែលបង្កដោយជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ ពិសេស ទាក់ទងទៅនឹងការគិតច្រើន ការចង់បាន ការមួម៉ៅ ការតូចចិត្ដ ភាពស្រពេចស្រពិលដែលមានប្រភពពីការខ្វះជំនឿជាក់។ ការប៉ះទង្គិចលើផ្លូវចិត្ដបែបនេះ នាំឱ្យអារម្មណ៍របស់អ្នកជម្ងឺជួបបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ អាចឈានទៅដល់ការបាត់បង់អារម្មណ៍។
សុខភាពផ្លូវកាយ និងមជ្ឈដ្ឋានជុំវិញ ៖ ដោយសារតែប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទមិនអាចបែងចែកការងារ និងការគិតឱ្យបាន
ល្អ ជាមូលហេតុដែលធ្វើឱ្យសរសៃខួរក្បាលរងនូវសម្ពាធធ្ងន់ធ្ងរក្នុង ទំនួលខុសត្រូវចេញពីប្រភពការងារ គ្រួសារ បូករួមនឹងមជ្ឈដ្ឋាន
ដែលកំពុងត្រូវទទួលរងបំពុលពីសារធាតុពុល និងជាតិគិមីផ្សេងៗនោះ មានឥទ្ធិពលលើដំណកដង្ហើមរបស់មនុស្ស។ ការស្រូបចូល សារធាតុជាតិពុលគីមីទាំងនោះ ជាដើមហេតុដែលធ្វើឱ្យមានភាពចុះខ្សោយញាណនៃការទទួលដឹងយល់ និងបែងចែកចំណាត់ថ្នាក់វត្ថុ នៅជុំវិញខ្លួន។

ផលប៉ះពាល់នៃជម្ងឺវក់ចិត្ដ
ភាពងប់ងល់នៃការវក់ចិត្ដនេះធ្វើឱ្យលោកអ្នកជួបបញ្ហាជាច្រើន។ ការវក់ចិត្ដមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងច្រើនប្រការចំពោះខ្លួន លោកអ្នកផ្ទាល់ខ្លួន និងអ្នកដទៃ។ ការវក់នេះជាមូលហេតុដែលបង្កជាឧបសគ្គក្នុងការងារ គ្រួសារ ធ្វើឱ្យលោកអ្នកមានការខ្វល់ ខ្វាយច្រើនចំពោះកិច្ចការដដែល ប៉ះទង្គិចទៅលើផ្លូវចិត្ដ បាត់បង់នូវការគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍បន្ដិចម្ដងៗ រហូតបង្កជាជម្ងឺផ្លូវចិត្ដធ្ងន់ធ្ងរ ប្រសិនបើលោកអ្នកមិនរកវិធីទប់ស្កាត់ ឬក៏ព្យាបាលឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមក្បួនចិត្ដវិទ្យានោះទេ។
វិធីសាស្ដ្រព្យាបាលជម្ងឺវក់ចិត្ដ
នៅពេលដែលលោកអ្នកសង្កេតឃើញ និងដឹងថាបុគ្គលណាម្នាក់មានជម្ងឺវក់ចិត្ដ លោកអ្នកត្រូវខិតខំពង្រឹងផ្លូវចិត្ដអ្នកទាំង នោះជាប្រចាំ និងរកដំណោះស្រាយ។ ព្រោះថាអ្នកជម្ងឺផ្លូវចិត្ដបែបនេះ ពុំមានអារម្មណ៍ប្លែកពីសកម្មភាពខ្លួនឯងឡើយ ជាពិសេសពួក គាត់ក៏មិនអាចជួយខ្លួនឯងបានផងដែរ។ មធ្យោបាយបំបាត់ជម្ងឺនេះមានច្រើនបែប ដែលអាចឱ្យយើងយកវិធីទាំងនោះមកអនុវត្ដបាន ដូចជា ៖
1. ចិត្ដសាស្ដ្រ ៖ សមាជិកក្រុមគ្រួសារ មិត្ដភក្ដិ និងអ្នកជុំវិញអ្នកជម្ងឺមានតួនាទី និងឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅលីអ្នកជម្ងឺ។ លោកអ្នកមានកាតព្វកិច្ចក្នុងការចង្អុលបង្ហាញដល់អ្នកជម្ងឺរាល់ភាព ប្រក្រតីរបស់ពួកគេ ដោយការលើកទឹកចិត្ដពោរពេញដោយសម្ដីឬ ពាក្យផ្អែមល្ហែមក្នុងការពន្យល់ប្រាប់ពួកគេ វាជាប្រការមួយដ៏ប្រសើរដល់អ្នកជម្ងឺ និងធ្វើឱ្យអ្នកជម្ងឺអាចកាត់បន្ថយនៃការវក់នោះបាន មួយផ្នែក។
2. ការព្យាបាល ៖ ជម្ងឺវក់ចិត្ដជាជម្ងឺដែលអាចព្យាបាលបាន បើសិនជាអ្នកជម្ងឺពុំទាន់មានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។ ក្រុម គ្រួសារគួរគប្បីនាំអ្នកជម្ងឺទៅពិគ្រោះ និងទទួលការពិនិត្យពីសំណាក់អ្នកឯកទេសផ្លូវចិត្ដ។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
សេចក្ដីសុខខាងអារម្មណ៍ជាកត្ដាចាំបាច់របស់មនុស្សម្នាក់ៗ ដែលកើតមានជាមួយមនុស្សតាំងពីកំណើតមកម្ល៉េះ។ ការថែ រក្សាសុខភាពផ្លូវចិត្ដឱ្យបានល្អ វាទាក់ទងទៅនឹងបរិស្ថានជុំវិញខ្លួនរបស់មនុស្សម្នាក់ រួមមានគ្រួសារ មិត្ដភក្ដិ អ្នកនៅជុំវិញខ្លួន និងជំនឿ របស់សង្គមជាដើម។ មាតាបិតាគ្រប់រូបគួរយកចិត្ដទុកដាក់ និងស្ដីប្រដៅកូនចៅឱ្យបានល្អ ចៀសវាងពាក្យសម្ដី ឬសកម្មភាពណាមួយ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់អារម្មណ៍របស់ពួកគេ។

មើលទូរទស្សន៍ ប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្ដកុមារ

រូបភាពដែលបានស្ដែងចេញពីការមើលទូរទស្សន៍អាចធ្វើឱ្យ លោកអ្នក និងកុមារដិតអារម្មណ៍ជាប់ក្នុងចិត្ដជានិច្ច ទាំងរូបភាពសំណើច បាញ់ប្រហារ កាប់សម្លាប់ ភ័យតក់ស្លុត រន្ធត់ញាប់ញ័រ ឬការកម្សាន្ដសប្បាយៗជាដើម។ ការដែលទស្សនាខ្សែភាពយន្ដ បែបភ័យខ្លាច ព្រឺព្រួច ផ្សងគ្រោះថ្នាក់ ជួបហេតុការណ៍អាក្រក់ ការស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ឬអំពើឃោរឃៅ គឺអាចនឹងធ្វើឱ្យលោកអ្នកមួយចំនួនដែលមានសុខភាពផ្លូវចិត្ដមិនរឹងមាំ ជាពិសេសកុមារងាយមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចនឹងហេតុការណ៍ដែលបានកើតឡើង នៅក្នុងសាច់រឿងបំផុត ដោយសារតែបុគ្គលទាំងនោះមិនទាន់មានចិត្ដក្លាហានប្រឈមនឹងហេតុទាំងអស់ នោះបាន។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ សេដ្ឋបុត្រ អ្នកឯកទេសផ្នែកសុខភាពផ្លូវចិត្ដនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្ដភាពខ្មែរ-សូវៀត បកស្រាយពីការមើល ទូរទស្សន៍ និងផ្លូវចិត្ដកុមារជូនប្រិយមិត្ដឱ្យបានជ្រាប តាមរយៈទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង។
ហេតុអ្វីកុមារចូលចិត្ដមើលទូរទស្សន៍ដូចមនុស្សធំដែរ?
កុមារមួយចំនួនចូលចិត្ដតាមដានសាច់រឿងដូចមនុស្សធំអ៊‌ីចឹងដែរ កុមារខ្លះចូលចិត្ដមើលពាណិជ្ជកម្មតាមទូរទស្សន៍ ខ្លះចូលចិត្ដមើលកម្មវិធីចម្រៀង ខ្លះចូលចិត្ដមើលកម្មវិធីកុមារដូចគ្នា ហើយកុមារខ្លះទៀតចូលចិត្ដមើលតាមសារជាតិជាកុមារ គឺមើលតែគំនូរជីវចលតែប៉ុណ្ណោះ។ ការដែលកុមារចូលចិត្ដទស្សនាកម្មវិធីប្រភេទផ្សេងៗគ្នាបែបនេះគឺមក ពីចំណង់ចំណូលចិត្ដរបស់កុមារម្នាក់ៗ ហើយក៏មកពីនិស្ស័យខុសៗគ្នារបស់កុមារផងដែរ។ ការទស្សនាទូរទស្សន៍ក៏អាចធ្វើឱ្យកុមារមានការរីកចម្រើនផ្នែកបញ្ញា ស្មារតីមួយចំនួនផងដែរ តែទន្ទឹមនឹងនេះការមើលទូរទស្សន៍ក៏អាចប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍របស់កុមារ ផងដែរ។
ទំនាក់ទំនងការមើលទូរទស្សន៍ និងផ្លូវចិត្ដកុមារ
កុមារភាគច្រើនចូលចិត្ដមើលតុក្កតាឬគំនូរជីវចលច្រើនជាងខ្សែភាពយន្ដ ហើយគំនូរជីវចលភាគច្រើនបានផ្ដល់នូវចំណេះដឹងជាច្រើនដល់កុមារ។ ដូចនេះកុមារដែលបានទស្សនាគំនូរជីវចលប្រភេទទាំងនោះធ្វើឱ្យទទួលបាននូវ ចំណេះដឹងមួយចំនួន ជាឧទាហរណ៍ដូចជាការសរសេរជាភាសាអង់គ្លេសជាដើម។ ផ្ទុយទៅវិញក៏មានកុមារមួយចំនួនចូលចិត្ដមើលទូរទស្សន៍បែបខ្សែភាពយន្ដ ដូចមនុស្សធំផងដែរ ហើយការមើលនោះទៀតសោតច្រើនតែខ្សែភាពយន្ដដែលបង្ហាញពីការសប្បាយរីករាយ កំប្លុកកំប្លែង គឺមិនចោទជាបញ្ហាអ្វីចំពោះកុមារនោះទេ។ តែបើសិនជាសាច់រឿងនោះមានភាពភ័យរន្ធត់ ខ្មោច ផ្សងព្រេងគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត គឺអាចនឹងធ្វើឱ្យអារម្មណ៍កុមារដិតជាប់នូវរូបភាពដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាច និងអាកប្បកិរិយាកាចសាហាវទាំងនោះ។ ដូចនេះការមើលខ្សែភាពយន្ដបែបភ័យខ្លាច រន្ធត់ គឺងាយនឹងធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ចំពោះផ្លូវចិត្ដកុមារខ្លាំងបំផុត។ ចំពោះសាច់រឿងដែលបង្ហាញពីការកាប់សម្លាប់ អំពើកាចសាហាវវិញនោះ ក៏ងាយនឹងធ្វើឱ្យកុមារធ្វើតាមអាកប្បកិរិយាទាំងនោះដែរ។ ដូចនេះកុមារមិនត្រូវមើលរូបភាពទាំងអស់នោះទេ ព្រោះវាអាចបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់។ លោកអ្នកអាចឱ្យកុមារទស្សនាខ្សែភាពយន្ដគំនូរជីវចលបែបការអប់រំ ឬភាពសប្បាយរីករាយជាដើម គឺមានភាពប្រសើរជាជាងឱ្យកុមារទស្សនាខ្សែភាពយន្ដបែបភ័យខ្លាច និងកាចសាហាវ។
ផលប៉ះពាល់ចំពោះកុមារ
បើមានប្រដាប់ប្រដាក្មេងលេង គួរទុកឱ្យកុមារអង្គុយលេង ឬមានកុមារដទៃមកលេងជាមួយ។ ដូចនេះកុមារមិនសូវជាចាប់អារម្មណ៍មកមើលទូរទស្សន៍នោះទេ។ ការមើលទូរទស្សន៍ក៏អាចមានផលប៉ះពាល់ចំពោះកុមារផងដែរ ជាពិសេសគឺប៉ះពាល់ផ្នែកសុខភាពផ្លូវចិត្ដកុមារ។ បើកុមារទស្សនារឿងកម្សាន្ដសប្បាយៗ មានការអប់រំល្អៗ កុមារក៏ទទួលបាននូវអ្វីទាំងនោះដែរ តែបើកុមារទស្សនារឿងភ័យខ្លាច បាញ់ប្រហារ សម្លាប់ កុមារក៏មានប៉ះពាល់អារម្មណ៍ទៅតាមនោះដែរ។ បើឱ្យកុមារមើលទូរទស្សន៍ច្រើនពេក កុមារមិនមានការលូតលាស់ ទាំងផ្នែកបញ្ញាស្មារតី និងរូបរាងកាយនោះឡើយ។ កុមារត្រូវការលេងដើម្បីបញ្ចេញថាមពល និងមានទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកដែលនៅជុំវិញខ្លួន។ នៅពេលដែលកុមារមើលខ្សែភាពយន្ដបែបភ័យខ្លាច តក់ស្លុត រន្ធត់ អារម្មណ៍កុមារ នៅតែមានភ័យខ្លាចនឹងរូបភាពទាំងអស់នោះ ហើយអាចធ្វើឱ្យក្មេងគេងមមើ និងមានយល់សប្ដិអាក្រក់ផងដែរ។ បើសិនជាក្មេង មើលខ្សែភាពយន្ដភ័យខ្លាច រួចហើយមានអាការមិនធម្មតាផ្នែកផ្លូវចិត្ដ ដូចជាខ្លាចញឹកញាប់ ឬនិយាយតែម្នាក់ឯង ត្រូវប្រញាប់យកទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញខាងផ្លូវចិត្ដកុមារ ឱ្យបានរួសរាន់ ដើម្បីបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ពីអាការទាំងនោះ។
សូមកាត់បន្ថយកុំឱ្យកុមារមើលទូរទស្សន៍ច្រើនពេក
ដើម្បីកាត់បន្ថយការមើលទូរទស្សន៍របស់កុមារ គឺត្រូវឱ្យកុមារមានសកម្មភាពផ្សេងៗឱ្យបានច្រើនជាងការមើលទូរទស្សន៍ ដូចជាការលេងល្បែងដែលមានប្រយោជន៍ចំពោះការគិតរបស់កុមារ ឬទៅលេងជាមួយមិត្ដភក្ដិ។ មិនត្រូវតាមចិត្ដរាល់ពេលដែលកុមារ ទាមទារមើលទូរទស្សន៍នោះទេ ប៉ុន្ដែបើសិនជាកុមារមានភាពមានៈ លោកអ្នកត្រូវដាក់កំណត់ពេលវេលាជាមួយកុមារ ដល់ពេលចប់ បើកុមារមិនព្រមឈប់មើល លោកអ្នកគប្បីសម្រួល និងរិះរកអ្វីមកជំនួសពីការមើលទូរទស្សន៍មកជាការលេងអ្វីផ្សេងវិញ តែត្រូវចៀសវាងការស្រែកគំហក និងការវាយដំកុមារ។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
លោកអ្នកមិនត្រូវមានភាពតឹងតែង ឬដាក់សម្ពាធទៅលើកូននោះទេ ការដែលធ្វើដូចនេះនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពផ្លូវចិត្ដរបស់កុមារ។ លោកអ្នកគប្បីផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅ ក្ដីស្រឡាញ់ថ្នាក់ថ្នមចំពោះកូនឱ្យបានច្រើន ពុំគប្បីអប់រំកូនដោយប្រើអំពើហិង្សានោះទេ ត្រូវលើកទឹកចិត្ដ ផ្ដល់ភាពជឿជាក់ និងមានភាពម៉ត់ចត់ចំពោះកូន ហើយត្រូវស្វែងយល់ចិត្ដកូនថាកូនកំពុងត្រូវការអ្វីខ្លះពីលោកអ្នក។

ជម្ងឺកម្សត់

លោកអ្នកមួយចំនួនតែងតែមានការ ប៉ះទង្គិចផ្នែកផ្លូវអារម្មណ៍ដែលជាហេតុការណ៍មួយកើតឡើងដោយសារ ភាពរន្ធត់ ឈឺចាប់ អារម្មណ៍ខ្លោចផ្សា រហូតធ្វើឱ្យស្រមោលអតីតកាលទាំងនេះដិតដាមដោយភាពហ្មងសៅដក់ជាប់ក្នុង ខួរក្បាល។ លើសពីនេះ លោកអ្នកមួយចំនួនទៀតមានអាការខូចចិត្ដ សោកស្ដាយ ឬមានជម្ងឺស្ដាយក្រោយជាដើម។ អាការទាំងនេះហើយបានបញ្ជ្រាបឱ្យមនុស្សដែលទទួលរង ឬប៉ះទង្គិចនូវហេតុការណ៍ខាងលើនេះបង្កឱ្យមានជម្ងឺកម្សត់តែម្ដង។

រូបភាពទស្សនាវដ្តីសុខភាពយើង
ដើម្បីជម្រាបជូនលោកអ្នកឱ្យយល់ច្បាស់អំពីជម្ងឺខាងលើនេះ ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង បានជួបសម្ភាសន៍លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ សេដ្ឋបុត្រ ឯកទេសជម្ងឺផ្លូវចិត្ដនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្ដភាពខ្មែរ-សូវៀត ធ្វើការបកស្រាយដូចតទៅ។
ជម្ងឺកម្សត់ជាអ្វី?
ជម្ងឺកម្សត់គឺជាជម្ងឺម្យ៉ាងដែលកើតឡើងដោយសារព្រឹត្ដការណ៍រន្ធត់ ឈឺចាប់ ស្ដាយក្រោយ។ ភាគច្រើននៃអ្នកដែលមានជម្ងឺនេះ ច្រើនកើតមានឡើងចំពោះគ្រួសារខ្លួនឯងដែលបាត់បង់អ្វីមួយឬបាត់បង់ សមាជិកគ្រួសារដែលជាទីស្រឡាញ់ ក្នុងហេតុការណ៍ដ៏អាក្រក់បំផុត។ ហើយកត្ដាទាំងនេះបានជំរុញឱ្យមានអនុស្សាវរីយ៍ឈឺផ្សាដក់ជាប់ក្នុង ខួរក្បាល ឬបេះដូងតែម្ដង។ មនុស្សប្រភេទនេះ ងាយធ្វើឱ្យមានការប៉ះទង្គិចផ្នែកផ្លូវអារម្មណ៍ ឱ្យតែមានហេតុការណ៍អ្វីមួយកើតឡើងក៏ដោយ សូម្បីតែអ្នកដទៃពេលដែលបានឮគេនិយាយឬគេប្រាប់គឺហូរទឹកភ្នែកដោយ មិនដឹងខ្លួនតែម្ដង។
កត្ដាដែលបានជំរុញឱ្យមានជម្ងឺកម្សត់
លោកអ្នកមួយចំនួនដែលមានជម្ងឺកម្សត់នោះ អាចមានកត្ដា៣យ៉ាង។ កត្ដាទីមួយមកពីកត្ដាសង្គម កត្ដាទីពីរមកពីកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រ កត្ដាទី៣មកកត្ដាជីវសាស្ដ្រ។
1 . កត្ដាដែលកើតចេញពីសង្គម ៖ គឺកើតឡើងដោយសារមានតំណពូជ ព្រោះតែបាត់បង់មនុស្សដែលខ្លួនស្រឡាញ់ ឬរស់ នៅក្នុងបរិយាកាសស្រងេះស្រងោចម្នាក់ឯង មានអារម្មណ៍ឯកាមិនហ៊ានចេញទៅណាមកណានោះទេ គឺចូលចិត្ដសម្ងំនៅក្នុងបន្ទប់តែម្នាក់ឯង ហើយមិនសូវចូលចិត្ដនិយាយទៅកាន់អ្នកដទៃឡើយ។ បញ្ហានេះហើយបានជំរុញឱ្យមនុស្សប្រភេទនេះ មានជម្ងឺកម្សត់តែម្ដង។
2 . កត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រ ៖ គឺជាកត្ដាមួយដែលបណ្ដាលឱ្យមានជម្ងឺកម្សត់ផងដែរ។ កត្ដានេះសំខាន់ណាស់ ព្រោះវាអាចប៉ះពាល់ ដល់សតិអារម្មណ៍ទាំងមូល និងចិត្ដគំនិត អាចធ្វើឱ្យបុគ្គលក្លាយជាមនុស្សវិកលចរិតដោយមិនដឹងខ្លួន។
3 . កត្ដាជីវសាស្ដ្រ ៖ គឺជាការរស់នៅជួបផលលំបាក ទុក្ខវេទនា ជីវភាពរកព្រឹកខ្វះល្ងាច។ កត្ដានេះហើយក៏អាចជំរុញឱ្យ លោកអ្នកមានជម្ងឺកម្សត់បានដែរ។
រោគសញ្ញាជម្ងឺកម្សត់
រោគសញ្ញាជម្ងឺកម្សត់អាចចែកចេញជាពីរ ៖ រោគសញ្ញាស្ដែងចេញឱ្យឃើញជាក់ស្ដែង និងរោគសញ្ញាមិនពិតប្រាកដ។
1 . រោគសញ្ញាកម្សត់ស្ដែងចេញឱ្យឃើញ ៖ គឺជាការបង្ហាញនូវអត្ដចរិតស្រងេះស្រងោច ស្រគត់ស្រគំ ហើយជាមនុស្សចូល ចិត្ដសម្ងំនៅក្នុងបន្ទប់តែម្នាក់ឯង មិនសូវចូលចិត្ដភាពអ៊ូអរ ហើយមិនចូលចិត្ដនិយាយច្រើន។ អ្នកមានជម្ងឺកម្សត់ប្រភេទនេះ ជាមនុស្ស អៀនច្រើនផងដែរ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះធ្វើឱ្យអ្នកជម្ងឺដេកមិនលក់ អស់កម្លាំង ទទួលទានអាហារមិនសូវបាន។ ក្រៅពីនេះអ្នកដែលមានជម្ងឺកម្សត់មិនសូវចូលចិត្ដធ្វើការងារប៉ុន្មានឡើយ ហើយបាត់បង់ភាពជឿជាក់ អស់សង្ឃឹម ពេលខ្លះអាចឈានដល់ការចង់សម្លាប់ខ្លួន មានអារម្មណ៍ឯកោ មានអារម្មណ៍ធុញទ្រាន់។
2 . រោគសញ្ញាកម្សត់មិនពិតប្រាកដ ៖ អ្នកជម្ងឺប្រភេទនេះធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់រាងកាយ ព្រោះវាអាចកើតឡើងដោយសារ បរិយាកាសសង្គម មានគ្រោះទុរក្ភិក្ស មានរឿងចលាចល ស្រុកក្រខ្សត់ជាដើម។ អ្នកដែលយកហេតុការណ៍នេះមកដាក់ក្នុងចិត្ដ ឬបេះដូងភាគច្រើនធ្វើឱ្យខ្លួនឯងកម្សត់ដោយមិនដឹងខ្លួន។

រូបភាពទស្សនាវដ្តីសុខភាពយើង
វិធីព្យាបាលជម្ងឺកម្សត់
ប្រសិនបើលោកអ្នកមានបងប្អូន ឬក្រុមគ្រួសារមានជម្ងឺនេះកើតឡើង គឺត្រូវយកអ្នកជម្ងឺទៅព្យាបាលដោយគ្រូពេទ្យឯកទេសផ្លូវចិត្ដ។ បន្ទាប់មកត្រូវធ្វើការគាំទ្រទៅលើអ្នកជម្ងឺឱ្យលុបបំបាត់ភាពសៅហ្មង ភាពឈឺចាប់ ឬភាពស្ដាយក្រោយ។ ជាពិសេសរឿងរ៉ាវអាក្រក់ៗដែលកើតឡើងពីអតីតកាល ឬបច្ចុប្បន្នកាលជាដើម។ អ្នកជម្ងឺប្រភេទនេះ ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាជំរុញដល់ពួកគេឱ្យបង្កបរិយាកាសក្នុងសង្គមឱ្យបានច្រើន បង្កភាពសប្បាយរីករាយ និងកម្សាន្ដនានា។ ព្រោះវាអាចចៀសផុតនូវស្លាកស្នាមអនុស្សាវរីយ៍ឈឺចាប់កន្លងមក។
វិធីការពារជម្ងឺកម្សត់
ដើម្បីការពារកុំឱ្យមានជម្ងឺកម្សត់នេះ លោកអ្នកត្រូវតែតាំងអារម្មណ៍ខ្លួនឯងថា ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាបំភ្លេចរឿងរ៉ាវអាក្រក់ៗចោលឱ្យអស់ លុបបំបាត់ការឈឺចាប់ ភាពសៅហ្មង ហើយត្រូវស្វែងរកបរិយាកាសក្នុងសង្គមណាដែលល្អៗ ឧស្សាហ៍ចូលរួមជាក្រុមជាមួយមិត្ដភក្ដិ ក្រុមគ្រួសារ។ ត្រូវចៀសវាងដាច់ខាតការពារឱ្យបាននូវជម្ងឺស្ដ្រេស ព្រោះវាជាដើមចមបង្កឱ្យមានជម្ងឺកម្សត់នេះតែម្ដង។ ប្រសិនបើស្ដ្រេសនេះកើតមានរ៉ាំរ៉ៃក្នុងខ្លួនលោកអ្នកនោះ យូរទៅៗវាអាចបង្កឱ្យមានជម្ងឺវិកលចរិតតែម្ដង។ ដូច្នេះហើយត្រូវការពារយ៉ាងណា ត្រូវធ្វើការកែអារម្មណ៍ខ្លួនឯងឱ្យបានល្អ ទទួលយកខ្យល់ឬបរិយាកាសបរិសុទ្ធ លះបង់ភាពសោកសៅ។ បញ្ហានេះអាចការពារកុំឱ្យមានជម្ងឺស្ដ្រេសជ្រៀតចូលបានទៀតផង។
ផលប៉ះពាល់នៃជម្ងឺកម្សត់
ប្រសិនបើលោកអ្នកមិនយកអ្នកជម្ងឺកម្សត់ទៅព្យាបាលឱ្យទាន់ពេលវេលា ទេនោះ អ្នកជម្ងឺអាចក្លាយទៅជាមនុស្សវិកលចរិត ឬមានជម្ងឺសរសៃប្រសាទនៅថ្ងៃណាមួយមិនខានឡើយ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះជម្ងឺនេះប្រសិនបើគ្មានអ្នកគាំពារ ឬអ្នកមើលការខុសត្រូវឱ្យបានត្រឹមត្រូវទេនោះ អាចធ្វើឱ្យអ្នកជម្ងឺបាក់ទឹកចិត្ដ មានអារម្មណ៍មួហ្មង ហើយអាចឈានដល់ការសម្លាប់ខ្លួនផងដែរ។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
ដើម្បីចៀសផុតជម្ងឺកម្សត់ លោកអ្នកត្រូវតែលុបបំបាត់ស្លាកស្នាមអនុស្សាវរីយ៍ដែលកើតឡើងអាក្រក់ៗ ឬបំផ្លាញបរិយាកាសអួអាប់ចេញពីក្នុងខ្លួន ស្វែងរកទីតាំងណាមួយដែលប្រកបដោយសុវត្ថិភាព ដើម្បីលំហែអារម្មណ៍ឱ្យបានស្រស់ថ្លា។ ត្រូវបំភ្លេចអាការឈឺចាប់ ភាពសៅហ្មង ហើយត្រូវចេះស្វែងរកដៃគូល្អមកសាសងជាមួយគ្នាពីនេះពីនោះលេងកម្សាន្ដ។ បើសិនលោកអ្នកប្រើវិធីរបៀបនេះបាន នឹងកាត់បន្ថយអារម្មណ៍ធុញថប់ ហើយជម្ងឺកម្សត់មិនអាចចូលលុកលុយបានឡើយ។

មនុស្សត្រូវការការលួងលោម

បញ្ហាជាច្រើនដែល កើតឡើង អាចធ្វើឱ្យលោកអ្នកមានការអាក់អន់ស្រពន់ចិត្ដ ធ្លាក់ទឹកចិត្ដ មិនសប្បាយចិត្ដខកចិត្ដអស់ សង្ឃឹម ឬបាត់បង់កម្លាំងចិត្ដជាដើម។ មនុស្សជាច្រើនមានការពិបាកចិត្ដខ្លាំងណាស់នៅពេលដែលរឿងរ៉ាវកើត ឡើងផ្ទុយពីអ្វីដែល ខ្លួនឯងចង់បាន។ បញ្ហាស្មុគស្មាញទាំងនេះអាចធ្វើឱ្យមានផលវិបាកក្នុងការរស់នៅ ប្រចាំថ្ងៃព្រោះមិនដឹងថាត្រូវសម្រួលចិត្ដយ៉ាងណា ដើម្បីបំភ្លេចចោលនូវបញ្ហានោះ។ ដូចនេះការផ្ដល់នូវភាពលួងលោម លើកទឹកចិត្ដជាកត្ដាសំខាន់មួយអាចធ្វើឱ្យមនុស្សមានកម្លាំង ចិត្ដ មានសេក្ដីសុខស្ងប់ទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ដ។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
លោកសាស្ដ្រាចារ្យ សោមច័ន្ទ សុវណ្ណតារា ជាអនុប្រធានដេប៉ាតឺម៉ង់ចិត្ដវិទ្យា នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញមាន វត្ដមានធ្វើការបកស្រាយជូនប្រិយមិត្ដអ្នកអានឱ្យបានស្វែងយល់ តាមរយៈការធ្វើកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង។
អ្វីទៅហៅថា លួងលោម?
លួងលោម គឺជាការផ្ដល់នូវសេចក្ដីសង្ឃឹម ផ្ដល់កម្លាំងចិត្ដ ឬផ្ដល់នូវសមានចិត្ដ ដល់អ្នកដែលខ្លួនស្រឡាញ់ឬអ្នកដទៃ ដោយមិនស្ដីបន្ទោស ឬប្រមាថមើលងាយឡើយ។
មូលហេតុដែលត្រូវការការលួងលោម
មានមូលហេតុជាច្រើនយ៉ាង ដែលធ្វើឱ្យមនុស្សគ្រប់ភេទគ្រប់វ័យត្រូវការនូវការលួងលោមពីអ្នក ដទៃដើម្បីជួយរំសាយ បំបាត់ទុក្ខសោក ពេលដែលមានការប្រឈមមុខ។

ការបាត់បង់មនុស្សជាទីស្រឡាញ់និងជាទីគោរព ជាហេតុធ្វើឱ្យខ្លួនខូចចិត្ដ ក្លាយជាជនកំព្រា
ការផ្ដាច់ទំនាក់ទំនងគ្នា និងការបាត់បង់នូវសម្ព័ន្ធភាព ធ្វើឱ្យខ្លួនមានការពិបាកចិត្ដ ឯកោ
ការជេរស្ដីបន្ទោស ចំពោះកំហុសបន្ដិចបន្ដួច អាចធ្វើឱ្យខ្លួនមានការអស់សង្ឃឹម
ការប្រមាថ មើលងាយ និងជាន់ឈ្លីកិត្ដិយស បណ្ដាលឱ្យមានការអាក់អន់ស្រពន់ចិត្ដ
ភាពឆ្មើងឆ្មៃ ក្រអឺតក្រទម និងព្រងើយកន្ដើយពីមនុស្សដែលរស់នៅជុំវិញខ្លួនក៏ធ្វើឱ្យខ្លួនមាន ការមិនសប្បាយចិត្ដហើយគិតថាខ្លួនជាមនុស្សមិនល្អ ដែលធ្វើឱ្យគេមិនរាប់អានជាមួយខ្លួន។
ការនិយាយភូតកុហកទៅលើអ្នកដទៃដោយមិនមានបំណង ធ្វើឱ្យខ្លួនមានចិត្ដមិនស្ងប់។

វិធីសាស្ដ្រនៃការលួងលោម
ជាទូទៅមនុស្សគ្រប់ភេទ គ្រប់វ័យ នៅពេលដែលមានបញ្ហាជាច្រើនតែងតែត្រូវការការលួងលោមពីអ្នកដទៃជា ជំនួយ។ វិធីសាស្ដ្រលួងលោមចិត្ដ ជួយឱ្យមានកម្លាំងចិត្ដ និងមានសេចក្ដីសង្ឃឹមឡើងវិញ។ វិធីសាស្ដ្រនៃការលួងលោមចិត្ដមានច្រើន ដែលប្រើ ទៅតាមបញ្ហារបស់បុគ្គលនីមួយៗ។

សូមកុំគិតពីរឿងដែលធ្វើឱ្យខ្លួនមិនមានសេចក្ដីសុខ មិនមានការសប្បាយចិត្ដ ត្រូវចាត់ទុកថាជាការយល់សប្ដិអាក្រក់ ប្រសិនបើមានរឿងអាក្រក់កើតឡើង មិនអាចទទួលយកបាន។
ត្រូវរឹងប៉ឹង ធ្វើចិត្ដឱ្យស្ងប់ បើសិនបាត់បង់អ្នកជាទីស្រឡាញ់ ជាទីគោរព
ធ្វើការកោតសរសើរ លើកទឹកចិត្ដ ដើម្បីឱ្យអ្នកនោះកាន់តែមានកម្លាំងចិត្ដ ខិតខំប្រឹងប្រែងបន្ថែមទៀតប្រសិនបើបុគ្គល នោះបានធ្វើកិច្ចការត្រឹមត្រូវ ហើយទទួលលទ្ធផលជោគជ័យ។
ត្រូវតែមានសេចក្ដីតស៊ូដូចពាក្យចាស់ពោលថាព្យាយាមគង់តែបាន សម្រេច។ ត្រូវធ្វើឱ្យមានក្ដីសង្ឃឹម ជឿជាក់ប្រសិនបើ ចង់រៀនសូត្រឱ្យបានពូកែ និងមានបំណងចង់ក្លាយជាអ្នកមានតួនាទីនៅក្នុងសង្គម។
ត្រូវមានឆន្ទៈសម្រេចការងារឱ្យបាន ប្រសិនបើការងារមានឧបសគ្គច្រើន
នរណាៗក៏ធ្លាប់មានកំហុសខុសឆ្គងដែរ ដូចនេះបើដឹងពីកំហុសខ្លួនឯងគឺជាការប្រសើរ។ ជាមនុស្សត្រូវតែក្លាហាន ហ៊ាន ទទួលខុសត្រូវប្រឈមមុខនឹងការពិត ប្រសិនបើបុគ្គលនោះមានទំនាស់ទាស់គ្នាហើយគិតថាខ្លួនឯងជាអ្នកខុស ដែលនាំឱ្យមាន វិប្បដិសារី។

ផលប៉ះពាល់នៃការលួងលោម
រាល់ពេលមានបញ្ហាកើតឡើង ធ្វើឱ្យមនុស្សមានការពិបាកចិត្ដ តប់ប្រមល់ និងស្មុគស្មាញ នៅបញ្ហាជុំវិញខ្លួនជាហេតុធ្វើឱ្យ ខ្លួនឯងត្រូវការការលួងលោមពីអ្នកដទៃ។ ការចង់បាននូវភាពលួងលោមពីអ្នកដទៃមិនប្រាកដថាជាការលួងលោមក្នុង គោលបំណង ល្អទេ អាចធ្វើឱ្យគេមានការឆ្លៀតឱកាសធ្វើបាបមកលើខ្លួនវិញ។ ឧទាហរណ៍ ទំនាក់ទំនងរវាងប្ដីនិងភរិយាមានសម្ព័ន្ធភាពនឹង គ្នាល្អណាស់ មានថ្ងៃមួយមានការទាស់ទែងគ្នា ហើយឈានទៅដល់ចែកផ្លូវគ្នាដើរដោយសារការលួងលោមពីជនទីបីឆ្លៀត ឱកាសធ្វើ បាប។ ក្នុងគ្រួសារដែលមានតែអំពើហិង្សាជាប្រចាំ ធ្វើឱ្យកូនមិនមានសេចក្ដីសុខហើយចង់ចាកចេញទៅឱ្យឆ្ងាយផុតពីអំពើ ហិង្សា នេះ។ ទីបំផុតកូនត្រូវបានក្លាយជាក្មេងគ្មានអនាគតរស់នៅក្រៅសង្គមដោយ សារតែអ្នកដទៃមកប្រើវិធីសាស្ដ្រលួងលោម បោកយក ទៅធ្វើបាប។ ចំពោះអ្នកខ្លះ មិនមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើងសោះតែបែរជាត្រូវចាញ់បោកការលួងលោមរបស់ អ្នកដទៃទៅវិញ។ ឧទាហរណ៍ កុមារម្នាក់ជាក្មេងល្អ រៀនសូត្រពូកែមានថ្ងៃមួយមិត្ដរួមថ្នាក់មកលួងលោមរហូតធ្វើឱ្យ កុមារម្នាក់នេះត្រូវភ្លើតភ្លើន ប្រព្រឹត្ដអំពើសង្គមមិនឱ្យតម្លៃ។ ដូចនេះការចាញ់បោកដោយសារការលួងលោមអ្នកដទៃមានច្រើនណាស់ ដោយសារការប៉ិនប្រសព្វ ប្រើវិធីសាស្ដ្រល្បិចកលលួងលោមធ្វើបាបមិនចាំបាច់រាល់ពេលដែល លោកអ្នកមានបញ្ហាអ្វីមួយកើតឡើងឡើយ។
ប្រការគួរប្រតិបត្ដិទប់ស្កាត់អំពើលួងលោម
ការពិចារណាជាចំណុចសំខាន់សម្រាប់លោកអ្នក រាល់ពាក្យសម្ដីលួងលោមពីបងប្អូន មិត្ដភក្ដិ ឬអ្នកជាទីស្រឡាញ់នៅពេលដែលលោកអ្នកអស់សង្ឃឹម គ្មានកម្លាំងចិត្ដ និងបញ្ហាអ្វីមួយ។ ពាក្យសម្ដីលួងលោមពីអ្នកដទៃជាជំនួយមិនមែនជាឱសថទិព្វ ទាំងអស់ទេ។ ជួនកាលអាចជាឱសថសម្លាប់លោកអ្នកទៅវិញ។ ដូចនេះលោកអ្នកត្រូវត្រិះរិះពិចារណាជាមុនសិនមុនអនុវត្ដតាម ពាក្យសម្ដីលួងលោមរបស់អ្នកដទៃ ដើម្បីកុំឱ្យមានការឈឺចាប់។
ដំបូន្មានអ្នកឯកទេស
ការលួងលោមពីអ្នកដទៃ មិនមែនជាការលួងលោមក្នុងគោលបំណងដូចគ្នាទេ។ អ្នកខ្លះលួងលោមដោយបំណងល្អស្មោះ ត្រង់ អ្នកខ្លះទៀតលួងលោមឆ្លៀតឱកាសធ្វើបាប។ អ្វីដែលសំខាន់ លោកអ្នកគិតពាក្យសម្ដីដែលគេលួងលោមសិនថាពាក្យសម្ដីនោះ ត្រឹមត្រូវដែរឬទេ ដែលមកប្រាប់ខ្លួនថា ឱ្យខ្លួនត្រូវប្រតិបត្ដិបែបនេះ ឬបែបនោះនៅពេលលោកអ្នកប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាអ្វីមួយ។ ថ្វីត្បិតតែអ្នកដទៃមកលួងលោមធ្វើឱ្យលោកអ្នកមានកម្លាំងចិត្ដ មានសេចក្ដីសង្ឃឹមក៏ពិតមែនប៉ុន្ដែការអនុវត្ដន៍តាមពាក្យសម្ដីលួង លោមរបស់អ្នកដទៃមិនប្រាកដថាត្រឹមត្រូវទាំងអស់ទេ។

មូលហេតុ៧យ៉ាងបង្កការលែងលះ

នៅពេលមនុស្សចាប់ផ្ដើមស្រឡាញ់គ្នា ក៏បានរៀបការបង្កើតជាគ្រួសារឡើង។ ការកសាងគ្រួសារជារឿងដែលលំបាក ហើយមានមនុស្សមិនតិចទេដែលបរាជ័យនៅក្នុងរឿងនេះ។ ការចងចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ជារឿងពិបាកមួយទៅហើយក្នុងការរកមនុស្សដែលខ្លួន ពេញចិត្ដបាន តែការរក្សាចំណងនេះឱ្យបានគង់វង្សវារឹតតែពិបាកថែមទៀត។ គូស្វាមីភរិយាមិនតិចទេ ដែលទីបំផុត បានរំដោះខ្លួនចេញពីនឹមអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយការលែងលះ។ មានហេតុផលជាច្រើនដែលធ្វើឱ្យលោកអ្នកទ្រាំរស់នៅជាមួយគ្នាតទៅ ទៀតលែងបាន។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
ប្ដីប្រពន្ធជាបុគ្គលពីរនាក់ដែលមានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងស៊ីជម្រៅ ដែលចំាបាច់ត្រូវតែគោរពសិទ្ធិគ្នាទៅវិញទៅមក ឬចេះឱ្យ តម្លៃគ្នាកុំឈ្លានពានគ្នា។ ចំពោះគូស្វាមីភរិយាដែលកំពុងស្រឡាញ់គ្នា ស្រាប់តែថ្ងៃមួយពួកគេព្រោះតែគ្រួសារគេបានជំពាក់នឹងអ្វីមួយ មិនអាចអធ្យាស្រ័យឱ្យគ្នាបាន។ ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង សូមលើកយកហេតុផលដែលនាំឱ្យថ្នាំងថ្នាក់នេះ ៧ប្រការមកជម្រាបជូន។
1 . ខ្វះភាពស្មោះត្រង់នឹងគ្នា
ការលាក់លៀមមិនស្មោះត្រង់នឹងគ្នា បញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ មានការលាក់កំបាំង ការមិនគោរពពាក្យសច្ចៈ ការបិតកំបាំងមិនឱ្យ ស្គាល់ភាពលម្អៀងជាដើម។ ទាំងនេះសុទ្ធតែជារឿងដែលមិនអាចលើកលែងឱ្យបាន ព្រោះជាប្ដីប្រពន្ធនឹងគ្នាមិនគប្បីមានអាថ៌កំបាំង ជាមួយគ្នាឡើយ។ ភាពស្មោះត្រង់ជាសសរគ្រឹះយ៉ាងរឹងមាំសម្រាប់ជីវិតប្ដីប្រពន្ធ។
2 . ប្ដីប្រពន្ធមានគំនិតមិនល្អចំពោះគ្នា
អាចផ្សំគ្នាកើតឡើងបណ្ដាលមកពីអ្នកទាំងពីរពុំចុះសម្រុងនឹងគ្នា ឬអ្នកទាំងពីរពុំសក្ដិសមគ្នា ឬមកពីអ្នកទាំងពីរមានគំនិតមិនដូចគ្នា ឬរបៀបរស់នៅខុសគ្នា ដូចជាប្រពន្ធចូលចិត្ដតែងខ្លួន ប្ដីពុំចូលចិត្ដជាដើម។ ប្រពន្ធមានរបៀបប្ដីឥតរបៀប ប្រពន្ធស្លៀកពាក់ស្អាត ប្ដីគគ្រិចរញ៉េរញ៉ៃ ការរស់នៅដោយចែកផែនដីម្ខាងម្នាក់ និងសេពគប់មនុស្សក្នុងសង្គមខុសគ្នា ទាំងនេះជាកត្ដាឈានទៅរកការបែកបាក់គ្នា។
3 . មិនលើកតម្កើងគំនិតគ្នា
ជាប្ដីប្រពន្ធនិងគ្នាចំាបាច់ត្រូវតែមានការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ស្គាល់តួនាទីរៀងៗខ្លួន ពុំចាំបាច់ទាមទារឱ្យអ្នកណាមាន សិទ្ធអំណាចលើនរណានោះទេ។ បើប្ដីចេញទៅធ្វើការងាររកប្រាក់ចំណូលចូលផ្ទះ ស្ដ្រីជាប្រពន្ធត្រូវមានភារកិច្ចចាត់ចែងរៀបចំផ្ទះ សម្បែង ទោះបីជាការងារទាំងនេះមិនអាចវាស់វែងជាទឹកប្រាក់បានក៏ដោយ ក៏បុរសជាប្ដីមិនត្រូវបន្ទាបបន្ថោកការងារទាំងនេះដែរ ចាំបាច់ត្រូវតែឱ្យតម្លៃ ហើយជួយកិច្ចការទាំងនេះដោយមិនត្រូវមើលនឹងភ្នែកទេ។ ធ្វើដូចនេះទើបរឿងវិវាទមិនកើតមានឡើងបាន។
4 . រវាងអ្នកទាំងពីរចាយវាយពុំត្រូវគោលដៅ
បញ្ហានេះ ភាគច្រើនតែងធ្លាក់ទៅលើនារីភេទជាចម្បង ព្រោះស្ដ្រីជាអ្នកចំណាយសព្វបែបយ៉ាងចំពោះគ្រួសារ នេះជាបញ្ហា មួយដែលស្ដ្រីធ្វើក៏ខុស ពុំធ្វើក៏ខុស។ ដូច្នេះតើស្ដ្រីត្រូវធ្វើដូចម្ដេចកុំឱ្យខុស? បញ្ហានេះត្រូវធ្វើឡើងដោយយើងត្រូវមើលចំណូលជាប្រចាំ របស់គ្រួសារ(មធ្យម តិច ច្រើន)។ សុភាពស្ដ្រីត្រូវចេះលៃលកទិញដូរទុកដាក់ទៅតាមកម្រិតដែលមាន កុំឃ្លានចង់ទិញតាមអ្នកមាន នាំឱ្យវ័ណ្ឌកដល់ខ្លួនឯង បង្កើតជាបំណុលឱ្យគ្រួសារកើតក្ដីក្ដៅក្រហាយ មាត់ធំមាត់តូចដាក់គ្នា ច្បាស់ជាឈានដល់ការលែងលះជាពុំខាន។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
5 . រឿងលើគ្រែ
ក្នុងស្ថានភាពគ្រួសាររបស់ប្ដីប្រពន្ធ រឿងលើគ្រែជាបញ្ហាសំខាន់បំផុត ការងារនេះបើយើងយល់ព្រមជាការងាយ តែបើផ្ទុយ ទៅវិញងាយនឹងក្លាយជាគ្រោះថ្នាក់ចំពោះមនោសញ្ចេតនាប្ដីប្រពន្ធណាស់។ ជាធម្មតាការរួមរ័កស្នេហា បុរសច្រើនមានចំណង់ជាងស្ដ្រី ព្រោះធម្មជាតិបានតាក់តែងមកយ៉ាងដូច្នេះ។ ចំណុចនេះហើយដែលទាមទារឱ្យភរិយាយោគយល់ឱ្យបានច្រើនអំពីបញ្ហានេះ។ ការមិន ចេះយល់ទុក្ខធុរៈគ្នា ពេលខ្លះអាចក្លាយទៅបញ្ហាដែលបង្កឱ្យមានការលែងលះបាន។
6 . ទំនាក់ទំនងចំពោះញាតិមិត្ដ
មិនមែនគោលដៅអាចចំពោះតែឪពុកម្ដាយខាងប្ដី ហើយមិនរវល់ដល់ឪពុកម្ដាយបងប្អូនខាងប្រពន្ធឡើយ។ មនុស្សនៅជុំវិញលោកអ្នកនិងក្លាយជារបងការពារគ្រួសារឱ្យរឹងមាំ ត្រូវចេះយកចិត្ដទុកដាក់ចំពោះញាតិមិត្ដដែលនៅជុំវិញ កុំមើលរម្លង ហើយស្មានថាគេមិនស្មើយើង នោះជាការខុសទាំងស្រុង។ ការរស់នៅក្នុងសង្គម ភាពឯកោមិនមែនបានសេចក្ដីថាលោកអ្នកបានសុខឡើយ ថ្ងៃណាមួយលោកអ្នកជួបនឹងឧបសគ្គ មានតែញាតិនោះឯងដែលតែងជួយគ្រួសារលោកអ្នកឱ្យចាកផុតពីទុក្ខវេទនា។
7 . អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ
នេះជាទង្វើដែលមិនអាចអត់ឱនឱ្យបានទេ ព្រោះបើកាលណាប្ដីប្រពន្ធដាច់ចិត្ដលើកដៃវ៉ៃគ្នាហើយ បានន័យថាពួកគេលែង មានមនោសញ្ចេតនាការស្រឡាញ់ចំពោះគ្នាទៀតហើយ ស្នេហារបស់ពួកគេបានស្លាប់រលត់ទៅហើយ។ ប្ដីប្រពន្ធជាមនុស្សពីរនាក់ដែល ស្និទ្ធស្នាលនិងគ្នាជាងនរណាទាំងអស់ ទោះជាឪពុកម្ដាយក៏នៅតិចជាងដែរ ហេតុនេះមិនគួរព្រោះតែកំហឹងធ្វើឱ្យបាត់បង់នោះទេ។ អំពើហិង្សាមិនតែមិនគប្បីចំពោះមនុស្សដែលលោកអ្នកស្រឡាញ់នោះទេ ថែមទាំងត្រូវប្រឈមមុខចំពោះច្បាប់ទៀតផង។
អ្វីដែលលើកមកជម្រាបជូនខាងលើនេះ គ្រាន់តែជាចំណុចមួយចំនួនតែប៉ុណ្ណោះ នៅមានបញ្ហាផ្សេងៗជាច្រើនទៀតដែល សុទ្ធតែជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ ដូចពាក្យដែលថា ចង្កៀងផ្ទះនរណាភ្លឺផ្ទះអ្នកនោះ។ មានគូស្វាមីភរិយាមិនតិចទេ ដែលអ្នក ជិតខាងមិនបានឮសូរសម្លេងឈ្លោះប្រកែកគ្នា ឬក៏សញ្ញានៃការលែងលះនោះ ស្រាប់តែពួកគេដឹកដៃគ្នាទៅតុលាការលែងលះគ្នាតែម្ដង។ ទាំងនេះអាចបញ្ជាក់ថាពួកគាត់ប្រាកដជាមានរឿងអ្វីដែលមិនអាចទ្រាំរស់ ជាមួយគ្នាតទៅបានហើយ។ ក្រៅពីនេះក៏នៅមានប្ដី ប្រពន្ធខ្លះឈ្លោះគ្នារាល់ថ្ងៃ វាយដំគ្នាបែកក្បាលហូរឈាមក៏នៅតែលែងគ្នាមិនដាច់ នេះបានពិតជាកម្មពារមែនហើយ។
បណ្ដាំផ្ញើ
ជីវិតប្ដីប្រពន្ធប្រៀបដូចជាសម្លមួយឆ្នាំង ទាល់តែចុងភៅប្រសប់ផ្សំគ្រឿងទើបមានរសជាតិឆ្ងាញ់។ ហេតុនេះជាការពិត ហើយដែលអ្នកទាំងពីរត្រូវតែរួមគ្នាឱ្យអស់ពីលទ្ធភាព ដើម្បីសុភមង្គលនេះ។ ប្រសិនបើមានចំណុចណាមួយដែលនាំឱ្យអាក់អន់ស្រពន់ចិត្ដចំពោះគ្នា គប្បីប្រញាប់និយាយដោះស្រាយគ្នាភ្លាមៗការគុំគួនទុកក្នុងចិត្ដនាំឱ្យអារម្មណ៍មួម៉ៅបណ្ដាលឱ្យមានជម្លោះកាន់តែខ្លាំងឡើង។

អំពើហិង្សានាំឱ្យកើតជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ

ជាធម្មតាកាលណាគ្រួសារមួយមានអំពើហិង្សា នោះធ្វើឱ្យសមាជិកគ្រួសារទាំងអស់មិនមានសេចក្ដីសុខ និងសុមង្គលឡើយ។ សេចក្ដីសុខកើតឡើងពីការយល់ចិត្ដយល់ថ្លើមគ្នាទៅវិញទៅមក តែបើមានជម្លោះរវាងគ្នាហើយនោះ ភាពស្និទ្ធស្នាល និងទំនាក់ ទំនងក៏មានការបាត់បង់បន្ដិចម្ដងៗ រហូតដល់ថ្ងៃណាមួយវានឹងអស់រលីងតែម្ដង។ ក្នុងគ្រួសារដែលមានការរកាំរកូសគ្នា ធ្វើឱ្យគូ ភាគីទាំងសងខាងអាចមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ និងអាចឈានទៅរកជម្ងឺផ្លូវចិត្ដបានដោយមិនដឹងខ្លួន ព្រោះការគិតច្រើនពីរឿងជម្លោះនោះ។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
ដើម្បីឱ្យកាន់តែច្បាស់ជាងនេះទៅទៀតនោះ ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង បានធ្វើបទសម្ភាសន៍ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត ចក ធីតា ឯកទេសវិកលវិទ្យា និងជាអនុប្រធានកម្មវិធីជាតិសម្រាប់សុខភាពផ្លូវចិត្ដនៃមន្ទីរ ពេទ្យមិត្ដភាពខ្មែរសូវៀត ដើម្បីបកស្រាយនូវ ប្រធានបទខាងលើនេះ។
អំពើហិង្សា ជាអ្វី?
អំពើហិង្សាជាទង្វើមួយដែលមានការប៉ះទង្គិចផ្លូវកាយ តាមរយៈពាក្យសម្ដី និងការវាយដំពីមនុស្សម្នាក់ទៅលើមនុស្សម្នាក់ ទៀត ឬពីក្រុមមួយទៅលើក្រុមមួយទៀត ដែលមានឥទ្ធិពល និងប៉ះពាល់ខ្លាំងទៅលើបុគ្គល និងសង្គម។ អំពើហិង្សាគឺចែកចេញជា២ ផ្នែក គឺអំពើហិង្សាតាមរយៈការរំលាភបំពានខាងផ្លូវចិត្ដ និងអំពើហិង្សាដោយការបំពានផ្នែករាងកាយ។ ហិង្សាខាងផ្លូវចិត្ដបង្កការ ប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវចិត្ដ តាមរយៈពាក្យសម្ដីទៅវិញទៅមក ដូចជាការជេរប្រមាថគ្នា ដែលធ្វើឱ្យអារម្មណ៍អ្នកទី២មានការមិនពេញចិត្ដ និងឈានទៅរកអំពើហិង្សា។ ចំណែកឯហិង្សាតាមរយៈកាយវិការវិញនោះ គឺជាការរំលោភបំពានផ្នែករាងកាយបុគ្គលម្នាក់ ដោយការ វាយធ្វើបាបដែលបង្កឱ្យមានរបួសស្នាមផ្សេងៗ។
មូលហេតុធ្វើឱ្យមានអំពើហិង្សា
មានកត្ដាជាច្រើនដែលធ្វើឱ្យមានអំពើហិង្សាកើតមានឡើងនៅក្នុង គ្រួសារ ក៏ដូចជាក្នុងសង្គមជាតិទាំងមូល។ ទំនាស់តែងតែ កើតឡើងជានិច្ចជាកាលនៅក្នុងសង្គមរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង គ្រាន់តែថាទំនាស់នោះខ្លាំង ឬក៏ខ្សោយតែប៉ុណ្ណោះ។ ភាគច្រើនយើង ឃើញថាហិង្សាកើតឡើងចំពោះបុគ្គលនិងបុគ្គលគ្នាឯង អាចជាក្រុម ជាបក្សពួកផ្សេងៗគ្នា។ ពេលខ្លះអំពើហិង្សាកើតឡើងដោយ ពាក្យសម្ដីដែលធ្វើឱ្យគូទំនាស់មិនពេញចិត្ដនឹងសម្ដីដែលបុគ្គលមួយទៀត និយាយចេញមក ទើបធ្វើឱ្យមានទំនាស់ និងកើតមានជាអំពើ ហិង្សាឡើង។ ប៉ុន្ដែពេលខ្លះទៀតហិង្សាកើតឡើងដោយមិនបានចាប់ផ្ដើមចេញពីពាក្យ សម្ដីទេ តែវាកើតឡើងដោយសារតែកាយ វិការទៅវិញ ដោយបុគ្គលមួយមានឫកពាច្រឡើសបើស មិនសមរម្យ មានទង្វើកោងកាចជាដើម ក៏អាចធ្វើឱ្យមានអំពើហិង្សា កើតមានដែរ ដោយមិនចាំបាច់បញ្ចេញតាមរយៈពាក្យសម្ដីនោះទេ។ លើសពីនេះទៀតអំពើហិង្សាច្រើនតែកើតចេញពីបុគ្គលដែលផឹក ស្រាស្រវឹង ឬក៏ប្រើប្រាស់សារធាតុញៀនផ្សេងៗទៀត។
ដូចនេះហិង្សាភាគច្រើនកើតឡើងពីពាក្យសម្ដីជាមុន ដែលធ្វើឱ្យគូទំនាស់នោះមានភាពតានតឹងចិត្ដ ទប់ចិត្ដ ទប់អារម្មណ៍ មិនបាន ទើបក្លាយទៅជាអំពើហិង្សាកើតឡើង។ អំពើហិង្សាកើតមានគ្រប់ទីកន្លែងបានគ្រប់ពេលវេលា ហើយវាថែមទាំងធ្វើឱ្យអ្នក ដែលមានទំនាស់ទាំងសងខាងនោះកើតមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ និងអាចឈានទៅកើតជម្ងឺផ្លូវចិត្ដផងដែរ។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
ផលពិបាកដែលកើតឡើងអំពីអំពើហិង្សា
កាលណាមានអំពើហិង្សាហើយនោះ តែងតែមានផលប៉ះពាល់ចំពោះខ្លួនឯងផ្ទាល់ និងអ្នកជិតខាងដែលនៅជុំវិញខ្លួនយើង ជាពិសេសនោះគឺញាតិមិត្ដដែលរស់នៅជាមួយតែម្ដង។ ឧទាហរណ៍ចំពោះមនុស្សពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធដែលមានជម្លោះ ឈានរហូត ដល់មានហិង្សាកើតឡើង ធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់កូនៗ ធ្វើឱ្យសតិអារម្មណ៍របស់ពួកគេភ័យខ្លាច និងទង្វើរបស់ឪពុកចំពោះម្ដាយ។ ពេលខ្លះទៀតនោះធ្វើឱ្យក្មេងចងចាំនូវទង្វើរបស់ឪពុក នៅពេលដែលគេមានគ្រួសារទៅ គេអាចធ្វើបាបគ្រួសារគេ ដូចជាឪពុកគេ ធ្វើបាបម្ដាយគេអញ្ចឹង និងប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សារបស់កូនផងដែរ។ វាថែមទាំងមានផលអាក្រក់ចំពោះអ្នកដែលរស់នៅជាមួយ ដូចជា បងប្អូន ឪពុកម្ដាយ មីងមាជាដើម។
ម្យ៉ាងទៀតវាធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ចំពោះសង្គមថែមទៀតផង ព្រោះថាអំពើហិង្សាខ្លះអាចឈានដល់ការសម្លាប់ ធ្វើ អត្ដឃាតរវាងគ្នា និងគ្នាថែមទៀតផង។ កត្ដានេះធ្វើឱ្យសង្គមមិនមានស្ថិរភាព គ្មានសន្ដិសុខ ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋខ្លាចរអា ព្រមទាំងមានការ ភិតភ័យ និងអំពើហិង្សាបែបនេះខ្លាំងណាស់។
ប្រការគួរចៀសវាង
នៅក្នុងគ្រួសារមួយបើមានករណីទំនាស់កើតឡើង មិនត្រូវប្រើអំពើហិង្សាទេ ត្រូវនិយាយគ្នាដោយសន្ដិវិធី ដោយពាក្យសម្ដី និងមានការយល់ចិត្ដគ្នាទៅគ្នាទៅវិញទៅមក ត្រូវមានអធ្យាស្រ័យចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក មិនត្រូវយកកំហឹងទល់នឹងកំហល់ទេ។ បើ មានមនុស្សពីរនាក់មានការឈ្លោះប្រកែកគ្នា អ្នកទីមួយឬក៏អ្នកទីពីរត្រូវដើរចេញឆ្ងាយពីស្ថានភាពមួយរយៈ ដើម្បីកុំឱ្យការមិនយល់ ចិត្ដកើតឡើងកាន់តែខ្លាំង ធ្វើបែបនេះវាធ្វើឱ្យកាត់បន្ថយនូវអំពើហិង្សាបានមួយកម្រិតដែរ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតត្រូវស្វែងយល់ថា ហេតុអ្វី ទើបមានទំនាស់កើតមានឡើង។
ជាធម្មតាទំនាស់កើតឡើងដោយការមិនពេញចិត្ដ មិនយល់ចិត្ដគ្នាជាដើម។ ទង្វើបែបនេះចេះតែកើតឡើងយូរទៅៗ ធ្វើឱ្យ អ្នកដែលមានទំនាស់នោះមានការពិបាកចិត្ដយ៉ាងខ្លាំង បណ្ដាលឱ្យមានការគិតវិលវល់ និងអាចឈានទៅដល់កើតមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដបាន ដោយងាយថែមទៀតផង។ កាលណាមានការមិនយល់ចិត្ដច្រើន ទើបបណ្ដាលឱ្យមានទំនាស់ ហើយក៏អាចមានអំពើហិង្សាផងដែរ។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
សូមកុំយកអារម្មណ៍ពេលខឹងមួយភ្លែតនោះធ្វើឱ្យអ្វីទាំងអស់បាត់បង់ ពីរូបលោកអ្នកឱ្យសោះ ត្រូវគិតថាគ្រួសារគឺសំខាន់ជាង អ្វីទាំងអស់ក្នុងឆាកជីវិតរបស់លោកអ្នក និងមានសុភមង្គលបំផុតផងដែរ។ មុននឹងធ្វើអ្វីមួយត្រូវគិតពិចារណាឱ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ចៀសវាងការមិនសួរហេតុផលហើយប្រព្រឹត្ដអំពើហិង្សាទៅលើអ្នកទីពីរនោះ។ លោកអ្នកត្រូវរកអ្នកប្រឹក្សាដែលល្អបំផុត ក្នុងការ និយាយរឿងរ៉ាវរបស់លោកអ្នកប្រាប់ពួកគេ ដើម្បីធ្វើឱ្យចិត្ដធូរស្រាលជាងនេះ។ កំហឹងត្រូវចាំថា វាកើតឡើងតែរយៈមួយខ្លីបើយើងចៀសវាងបានដំណាក់កាលដ៏ខ្លីនេះកំហឹងនឹងរសាយ។

កត្តាធំៗចំនួន៤បណ្តាលឲ្យមនុស្សមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ត

និយាយដល់ផ្លូវចិត្ត គឺនិយាយដល់ប្រភេទម្យ៉ាងដែលមិនអាចមើលឃើញ និងគ្មានឧបករណ៍វេជ្ជសាស្រ្តពិនិត្យរកឃើញទ្បើយ ប៉ុន្តែវាជាប្រភេទមួយធ្ងន់ធ្ងរ មិនចាញ់ដែលបង្កដោយមេរោគទ្បើយ។

រូបភាពគេហទំព័រសុខភាពកម្ពុជា
លោកសាស្រ្តាចារ្យជំនួយវេជ្ជបណ្ឌិត យឹម សុបុត្រា អនុប្រធានផ្នែកសុខភាពផ្លូវចិត្តនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរសូវៀត និងជានាយកមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលផ្លូវចិត្តសាន់រ៉ាយ បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងតាមទូរស័ព្ទ កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី២៦តុលាកន្លងមកថា ផ្លូវចិត្តបណ្តាលមកពីបញ្ហាសំខាន់ៗចំនួន៤ ដូចជាកត្តាសង្គម កត្តាចិត្តសាស្រ្ត កត្តាជីវសាស្រ្ត និងកត្តាផ្លូវកាយ។ កត្តាសង្គម ដែលបណ្តាលឲ្យមានផ្លូវចិត្ត ដូចជាការបែកបាក់គ្រួសារ ការបាត់បង់មនុស្សជាទីស្រលាញ់ ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ការខកចិត្ត ការមិនចុះសម្រុងក្នុងជីវិតគ្រួសារ ដែលគេហៅថាចំណងប្រាំប្រការជាដើម។
កត្តាចិត្តសាស្រ្ត ដែលបណ្តាលឲ្យមានផ្លូវចិត្ត គឺទាក់ទងនឹងការលូតលាស់របស់មនុស្សទាំងរាងកាយ និងផ្លូវចិត្ត ឧទាហរណ៍គ្រួសារមួយបែកគ្នាកូនត្រូវទៅរស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយ ឬមាមីងបងប្អូនបីបាច់ថែររក្សា ដែលរាងកាយពួកគេមានការលូតលាស់ល្អ ប៉ុន្តែផ្លូវចិត្តពួកគេមានបញ្ហាជាដើម។ មានមនុស្សខ្លះគ្រាន់តែឪពុកម្តាយពួកគេស្តីបន្ទោសបន្តិចបន្តួច ក៏លេបថ្នាំសម្លាប់ខ្លួន ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះមិនអីនេះ គឺដោយសារការលូតលាស់រាងកាយ និងផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគេតាំងពីតូចមកថាមានភាពរ៉ឹងមាំដែរឬទេ?។ ចំណែកកត្តាជីវសាស្រ្ត គឺពាក់ព័ន្ឋការចរាចរគ្រឿងញៀន ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ការផឹកសុរា ការប្រើឳសថមិនបានត្រឹមត្រូវជាដើម ដែលសុទ្ឋតែបណ្តាលឲ្យប៉ះពាល់សមត្ថភាពខួរក្បាលក្នុងការគិតវិនិច្ឆ័យ អ្វីខុសអ្វីត្រូវ។
កត្តាផ្លូវកាយ គឺពេលបច្ចុប្បន្ននេះ សង្គមមានសុខសន្តិភាពសុវត្ថិភាព និងមានច្បាប់ចរាចរផ្លូវគោក ដែលតម្រូវឲ្យអ្នកបើកបរម៉ូតូពាក់មួកសុវត្ថិភាព។ ការគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ បណ្តាលឲ្យមានការប៉ះក្បាល របួសក្បាល ដល់ពេលជាទ្បើងវិញទៅជាវិកលចរិកឬល្ងីល្ងឺជាដើម នេះសុទ្ឋតែជាផ្លូវចិត្ត។ លោកសាស្រ្តាចារ្យ យឹម សុបុត្រា បញ្ជាក់។

រូបភាពគេហទំព័រសុខភាពកម្ពុជា
លោកបន្តថា “ផ្លូវចិត្ត ជាអាថ៌កំបាំង មើលមិនដឹងនោះទេ ប៉ុន្តែគេអាចសម្គាល់នេះតាមរយៈរោគសញ្ញាមួយចំនួន ដូចជាការឆាប់ផ្លាស់ប្តូរអារម្មណ៍ ទឹកមុខ ដំណេក ការទទួលទាន អាកប្បកិរិយាឆាប់ប្រែប្រួលជាដើម ”។ លោកបន្តថា “នេះពេលស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលស្រាល គេអាចគ្រាន់តែធ្វើការពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ បើកំរិតមធ្យមគេប្រើឳសថ និងដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរគេប្រើឳសថ និងត្រូវសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ ”។
លោកសាស្រ្តាចារ្យ យឹម សុបុត្រា បានបន្តថា ផ្លូវចិត្តត្រូវបានគេបែងចែកជាង៨០ក្រុម ហើយក្រុមនិមួយៗមានរាប់រយទៀតនៅក្នុងនោះ ប៉ុន្តែជម្ងឺផ្លូវចិត្ត ដែលធ្ងន់ធ្ងរជាងគេគឺជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត ការចង់សម្លាប់ខ្លួន ការទទួលទានដំណេកមិនបាន លែងចង់តែងខ្លួន លែងចង់ធ្វើការងារជាដើម។

វិធីរម្ងាប់កំហឹង

កំហឹងជាប្រតិកម្មច្រឡោតនៃអារម្មណ៍ ដែលតែងតែកើតមានលើបុគ្គលម្នាក់ៗមិនអាចចៀសផុត។ ការថប់អាម្មណ៍ និង ភាពតានតឹងក្នុងចិត្ដបង្កជាមូលហេតុនៃការមួម៉ៅក្ដៅក្រហាយចំពោះ អ្វីដែលនៅជុំវិញខ្លួនយើង ធ្វើឱ្យយើងខាតបង់ផលប្រយោជន៍ យ៉ាងច្រើន និងផ្ដល់នូវបញ្ហាតាមក្រោយមិនចេះចប់ ក្រោយទង្វើដែលយើងធ្វើប្រកបដោយការខឹងនោះ។ ដូចនេះមនុស្សម្នាក់ៗគួរតែ ស្វែងយល់ និងធ្វើលំហាត់ប្រាណចិត្ដគំនិតទើបជាការប្រសើរក្នុងការរម្ងាប់កំហឹង។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ សេដ្ឋបុត្រ អ្នកឯកទេសជំនាញផ្លូវចិត្ដនៅមន្ទីរពេទ្យមិត្ដភាពខ្មែរសូវៀត ចូលរួមធ្វើការបកស្រាយ ប្រធានបទខាងលើនេះជូនប្រិយមិត្ដទាំងអស់ តាមរយៈការផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ជាមួយទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង។
កំហឹងជាអ្វី?
កំហឹងគឺជាប្រតិកម្មនៃអារម្មណ៍របស់ចិត្ដដែលក្ដៅឆួលឆេះ ក្រហល់ក្រហាយ និងការពុះកញ្ជ្រោល។ កំហឹងជាសភាវៈគតិ ដែលតោងជាប់មកជាមួយមនុស្សតាំងពីថ្ងៃដែលប្រសូតចេញពីផ្ទៃរបស់ម្ដាយ មកម្ល៉េះ។
មូលហេតុបង្កការខឹង
ការខឹងគឺជាអាការមិនសុខនៃចិត្ដចំពោះសកម្មភាពផ្សេងៗដែលមានឥទ្ធិពល ចំពោះមនោចិត្ដរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ជាពិសេស វាតែងកើតឡើងចំពោះមនុស្សដែលពុំសូវប្រើមនោគិតក្នុងការដោះស្រាយ បញ្ហា។ ការខឹងសម្បាផ្សេងៗកើតចេញពីមនោចិត្ដទាំង៥ ដែលមាននៅក្នុងបុគ្គលម្នាក់ៗ ដូចជាការចងគំនុំសងសឹក ការគិតប្រទូសរ៉ាយជាមួយគំនិតអ្នកដទៃ ការក្ដៅពុះកញ្ជ្រោលនៃអារម្មណ៍ ការទាស់ចិត្ដ និងការមិនពេញចិត្ដ។ សេចក្ដីទាំងប្រាំអង្គនេះ គឺជាភាវៈគំនិតអរូបិយរបស់ភាវៈមានជីវិតទាំងអស់ មិនថាមនុស្សឬក៏សត្វនោះទេ។
ផលប៉ះពាល់នៃកំហឹង
ការខឹងជាផ្នែកនៃចិត្ដគំនិតមួយដែលជាទូទៅពុំសូវនាំមកនូវផលចំណេញ មកឱ្យមនុស្សប៉ុន្មាននោះទេ។ ព្រោះរាល់កាយ វិការរបស់មនុស្សដែលបានធ្វើនៅក្នុងខណៈពេលដែលខ្លួនកំពុងត្រាំក្នុង សេចក្ដីក្រោធនោះ សុទ្ធសឹងតែចេញពីអាសេវៈដែលរស់ក្នុង មនោចិត្ដដែលមានប្រតិកម្មចំពោះសកម្មភាពដែលខ្លួនមិនពេញចិត្ដ។ បើសិនមនុស្សម្នាក់បណ្ដោយឱ្យមនោចិត្ដរបស់ខ្លួនគាបសង្កត់លើ មនោគិតនោះ ប្រាកដថាជួបការលំបាកជាច្រើនក្នុងការរស់នៅ ដូចជាការប្រាស្រ័យជាមួយមនុស្សជុំវិញខ្លួន គ្មានសុភមង្គលក្នុង អារម្មណ៍ដែលពេលខ្លះអាចបង្កជាជម្ងឺផ្លូវចិត្ដក៏មាន។
វិធិសាស្ដ្រក្នុងការរម្ងាប់កំហឹង
គ្មានមនុស្សណាម្នាក់នៅលើលោកអាចរម្ងាប់កំហឹងរបស់ខ្លួនឯង បានភ្លាមមួយរំពេចនោះទេ។ ការរម្ងាប់កំហឹងពុំមែនជារឿងងាយៗនោះទេ តែមិនពិបាកដូចជារឿងនិទានស្ដីពីការសុំភ្លើងយក្សនោះដែរ។ ព្រះបានបង្កីតមនុស្សឱ្យមានសភាវៈគតិខុស និងត្រូវ។ មានការខឹងក៏មានការរម្ងាប់ទៅវិញដោយខ្លួនឯងបាន នេះជាមូលហេតុមួយដែលសបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា អ្វីៗទាំងអស់វាមានព្រំដែនរបស់វា។ រួមសេចក្ដីមកអ្នកដែលចងខ្សែតែងរមែងយល់នូវវិធីស្រាយដូចគ្នា ដើម្បីរម្ងាប់កំហឹងបានលុះត្រាតែមានការតាំងចិត្ដយ៉ាងពិតប្រាកដ និងធ្វើតាមលំដាប់នៃអារម្មណ៍បានត្រឹមត្រូវ។ ខាងក្រោមនេះជាវិធីសាស្ដ្រដែលអាចឱ្យលោកអ្នកអាចយកទៅសាកល្បងបានក្នុង ការរម្ងាប់កំហឹងរបស់ខ្លួន។

ត្រូវមានសម្មាធិឱ្យបានច្រើនក្នុងការយល់នូវហេតុផលនៃសេចក្ដី ខឹងសម្បារបស់ខ្លួន ហើយធ្វើការស្វែងយល់អំពីទោស និងការខាតបង់នៃការខឹង។
ពិចារណាឱ្យឃើញនូវផលប្រយោជន៍ដែលនាំឱ្យចិត្ដបានស្ងប់ និងក្ដៅក្រហាយពីការមិនខឹង។
ផ្ដល់នូវកម្លាំងចិត្ដចំពោះខ្លួន ហើយមិនត្រូវប្រកាន់ចំពោះទង្វើដែលប៉ះពាល់អារម្មណ៍ដោយការដើរចេញពីស្ថានភាពតឹង តែង
ប្រើវិធីបន្លប់សាច់រឿងក្នុងចិត្ដលោកអ្នក ដោយការទន្ទេញឈ្មោះអ្នកដែលខ្លួនស្រឡាញ់ ឬការរាប់ពី១ទៅដល់ចំនួន ១០០០០ ដើម្បីឱ្យចិត្ដលោកអ្នកធ្វើពលកម្មដែលគ្មានសម្រាក ឬថេរៈវេលាចំពាះការខឹង ធ្វើការសម្រាកនៃអារម្មណ៍ចំពោះស្ថាន ការណ៍ចំពោះមុខ ដោយការបិទភ្នែកស្ដាប់សម្លេងខ្យល់ ហើយចាប់ផ្ដើមដកដង្ហើមចេញចូលរបស់ខ្លួនឱ្យបានវែងៗជាទីបំផុតចំនួន១០ ដង។ នៅពេលដែលកំពុងដកដង្ហើមត្រូវធ្វើលំហាត់ប្រាណនៃអារម្មណ៍ដោយការរាប់ និងដឹងពីខ្យល់ចេញ និងខ្យល់ចូលក្នុងសួតរបស់អ្នកធ្វើបែបនេះ នោះការខឹងរបស់លោកអ្នកនឹងបង្អង់ល្បឿនជាលំដាប់ បន្ដិចម្ដងៗពីការខឹងខ្លាំងទៅជាការស្ងប់វិញ។
ចម្រើនចិត្ដអាណិតចំពោះខ្លួន ពោលគឺការស្វែងយល់រកសេចក្ដីសុខមកឱ្យអារម្មណ៍ មិនត្រូវគិតពីការចងអាឃាត ការសងសឹក គំនិតទុទ្ទិដ្ឋិនិយម ដែលកើតមាននៅក្នុងចិត្ដ ឬគំនិតអញនៅក្នុងខ្លួនដែលនាំឱ្យវង្វេងក្នុងប្រភពនៃបញ្ហា។

ទាំងនេះជាវិធីសាស្ដ្រដែលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ក្នុងការនាំចិត្ដ គំនិតរបស់លោកអ្នកឆ្ពោះទៅរកសេចក្ដីសុខ ទាំងរូបកាយ និងចិត្ដគំនិត ព្រោះសុខភាពផ្លូវចិត្ដមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធទៅវិញទៅមក។
ដំបូន្មានអ្នកឯកទេស
សេចក្ដីក្រោធជាវត្ថុដែលមនុស្សគ្រប់រូបគួរតែរើសអើងក្នុងការ សេពគប់។ ការកើតនូវកំហឹងបើកើតមាននៅលើមនុស្ស វាមិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យលោកអ្នកជួបនូវការលំបាកក្នុងការរស់នៅប៉ុណ្ណោះ ទេ ថែមទាំងបាត់បង់កេរ្ដិ៍ឈ្មោះ និងទ្រព្យសម្បត្ដិថែមទៀតផង ។ ការរស់ដែលប្រកបដោយសេចក្ដីសុខ គឺជាប្រការដែលមនុស្សគ្រប់រូបចង់បាន។ ដូចនេះលោកអ្នកគួរតែចេះបង្កើននូវអារម្មណ៍មេត្ដា ករុណានៅក្នុងចិត្ដឱ្យបានច្រើន។ បុព្វជនដែលយកឈ្នះលើខ្លួនឯងបាន មានន័យថាជាអ្នកដែលចេះដឹងអំពីផលពិបាករបស់អ្នកដទៃ។

ម៉េចមិនយល់ចិត្ដខ្ញុំ?

មនុស្សយើងមិនមែនចេះតែមានអ្នក យល់ចិត្ដយកចិត្ដទុកដាក់រហូតនោះទេ ពេលខ្លះក៏គ្មានអ្នកណាដឹងពីជម្រៅចិត្ដរបស់ យើងដែរ នេះជាការពិតមួយដែលមនុស្សតែងតែជួបប្រទះ។ អ្នករាល់គ្នាចង់ឱ្យអ្នកដទៃដឹងពីទុក្ខធុរៈរបស់ខ្លួន ភាពឈឺចាប់ទុក្ខសោក បញ្ហាផ្សេងៗដែលមាននៅក្នុងរាងកាយ ឬក្នុងអារម្មណ៍ចង់បញ្ចេញមកខាងក្រៅ ដើម្បីឱ្យអ្នកដទៃជួយដោះស្រាយទៅតាមរូបភាព ផ្សេងៗគ្នាតាមបែបផែននៃនិស្ស័យរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត យឹម សុបុត្រា ឯកទេសជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ នៃមន្ទីរពេទ្យមិត្ដភាពខ្មែរសូវៀតមកស្រាយបំភ្លឺជូនមិត្ដអ្នកអានឱ្យ បានជ្រាប តាមរយៈទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង។
ការមិនយល់ចិត្ដគ្នា ជាអ្វី?
ការមិនយល់ចិត្ដជាភាសានៃអារម្មណ៍អវិជ្ជមានមួយ ហើយអារម្មណ៍នោះកើតឡើងពីការបញ្ជូនពីបុគ្គលមួយទៅឱ្យបុគ្គល ផ្សេងមួយទៀត ឬបុគ្គលជាច្រើនដែលនៅជុំវិញខ្លួន។ ហើយបុគ្គលផ្សេងមួយនោះនឹងធ្វើការបញ្ជូនសារនោះត្រឡប់ទៅកាន់ បុគ្គលទីមួយវិញតាមរយៈពាក្យសម្ដី កាយវិការ និងអារម្មណ៍។ ការមិនយល់ចិត្ដពុំមែនមានន័យថាយើងឈានទៅរកភាពមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ ឬជម្ងឺផ្លូវចិត្ដនោះទេ តែវាអាស្រ័យដោយមនុស្សពីរនាក់ដែលធ្វើការផ្ទេរអារម្មណ៍រវាងគ្នា និងគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ។
កត្ដាអ្វីខ្លះដែលធ្វើឱ្យមានការមិនយល់ចិត្ដគ្នា?
ជាការពិតបើខ្លួនយើងមិនមានអ្នកដែលយល់ចិត្ដ មិនមានអ្នកដែលដឹងពីជម្រៅចិត្ដ ពីទុក្ខលំបាកនានា អ្វីដែលយើងកំពុងគិត ឬកំពុងមាននោះ ពិតជាកត្ដាមួយដែលធ្វើឱ្យអារម្មណ៍យើងមានការលំបាកខ្លាំងណាស់។ វាធ្វើឱ្យយើងគិតថាយើងមានតែម្នាក់ឯងឯកោ គ្មានអ្នកគិតដល់យើងសូម្បីតែម្នាក់។ គ្រួសារ បងប្អូន ឬអ្នកណាម្នាក់មិនបានដឹងពីទុក្ខរបស់យើងនោះទេ បើយើងមិនបានបញ្ចេញប្រាប់ ពួកគេដោយទង្វើ ឬពាក្យសម្ដីអ្វីមួយទេនោះ។ ករណីដែលនាំឱ្យមានការមិនយល់ចិត្ដវាអាស្រ័យទៅលើកត្ដាជាច្រើនដូចជា ៖

កត្ដានៃការយល់ដឹងរបស់បុគ្គលម្នាក់នោះ(ចំណេះដឹងរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ)
កត្ដាសង្គមវប្បធម៌របស់បុគ្គលនោះ
កត្ដាភាសា(មានទាំងសម្ដី និងកាយវិការជាដើម)
កត្ដាជនជាតិជាដើម

កាលណាបុគ្គលម្នាក់មិនមានកត្ដាទាំងអស់នោះ ធ្វើឱ្យការបញ្ជូនសារព័ត៌មានរបស់គេនោះទៅមិនដល់បុគ្គលមួយទៀត ដែលយើងចង់ផ្ទេរសារទៅឱ្យគេឡើយ ជាលទ្ធផលធ្វើឱ្យពួកគេពុំយល់ចិត្ដយើងឡើយ។ ជាការពិតបុគ្គលដែលគ្មានអ្នកយល់ចិត្ដគឺមាន ចិត្ដចង់ឱ្យអ្នកដទៃដឹងពីទុក្ខលំបាករបស់ខ្លួន ចង់ឱ្យគេជួយរំលែកទុក្ខរបស់ខ្លួន។ តែដោយសារតែភាសា ដោយសារតែចំណេះដឹង សង្គម និងវប្បធម៌ ធ្វើឱ្យគេនិយាយចេញមកអ្នកទីពីរទទួលយកមិនបាន ទទួលដឹងពីអ្វីដែលអ្នកទីមួយចង់ប្រាប់ចង់បញ្ចេញមកមិនបាន នេះ ហើយជាបញ្ហាដែលអ្នកទីពីរមិនយល់ចិត្ដអ្នកទីមួយនោះ។ តាមការពិតវាជារឿងធម្មតារបស់មនុស្សទេ មិនមែនអាចរាប់បញ្ចូលជា ជម្ងឺផ្លូវចិត្ដឡើយ។
ករណីមួយទៀតគឺគាត់មានការយល់ដឹងអាចដឹងអ្វីៗបាន វប្បធម៌គាត់មាន ភាសាគាត់តែមួយ និយាយស្ដាប់គ្នាបានជាធម្មតា ប៉ុន្ដែអ្នកទទួលគាត់មិនព្រមទទួលដោយសារតែគាត់មានបញ្ហាក្នុងអារម្មណ៍ របស់គាត់រួចទៅហើយ។ ជាឧទាហរណ៍មនុស្សពីរ នាក់ អ្នកទីមួយគាត់មានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ ហើយអ្នកទីពីរក៏មានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដដូចគ្នាដែរ ពេលអ្នកទី១ធ្វើការបញ្ជូនព័ត៌មានទៅឱ្យអ្នកទីពីរ នោះអ្នកទីពីរមិនអាចទទួលយកបានទេ ដោយសារតែអ្នកទីពីរក៏មានបញ្ហាដូចជាអ្នកទីមួយដែរ។ អារម្មណ៍របស់គេពោរពេញទៅដោយបញ្ហា ពេញដោយរឿងរ៉ាវផ្សេងៗជាច្រើនទៅហើយ ដូចនេះគាត់មិនរវីរវល់អ្វីៗទាំងអស់ ដែលនៅជុំវិញខ្លួនរបស់គាត់ទៀតឡើយ។
ពេលខ្លះប្ដីប្រពន្ធពីរនាក់ ប្ដីអញ្ជើញទៅធ្វើការងារខាងក្រៅផ្ទះ ការងារច្រើននៅកន្លែងធ្វើការ គាត់មានភាពតានតឹងចិត្ដ ពិបាកក្នុងការដោះស្រាយ។ ចំណែកឯភរិយាវិញនៅឯផ្ទះ ក៏មានបញ្ហាច្រើននឹងត្រូវធ្វើ ដូចជាការមើលថែទាំកូនៗ ការងារផ្ទះជាដើម ធ្វើឱ្យគាត់ក៏មានភាពតានតឹងចិត្ដដែរ។ ពេលប្ដីត្រឡប់មកដល់ផ្ទះវិញ គាត់ចង់ផ្ដល់ព័ត៌មាន ឬភាពស្មុគស្មាញរបស់គាត់ទៅឱ្យប្រពន្ធខ្លះ ប៉ុន្ដែខាងប្រពន្ធវិញនោះទទួលយកមិនបានឡើយ។ យ៉ាងណាមិញបើភរិយាយចង់បញ្ជូនសារនោះទៅឱ្យប្ដីនោះប្ដីក៏ទទួលយកមិនបាន ដូចគ្នា។ ព្រោះអ្នកទាំងពីរមានអារម្មណ៍តានតឹងចិត្ដ និងភាពស្មុគស្មាញដូចគ្នា។ វាជាកត្ដាធ្វើឱ្យអ្នកទាំងពីរនាក់នោះមិនយល់ចិត្ដគ្នា ហើយអាចនឹងឈានដល់បញ្ហាគ្រួសារ និងអាចឈានទៅដល់ការលះលែងគ្នាក៏សឹងមាន។
ករណីមួយទៀតមានមនុស្សពីរនាក់មិនយល់ចិត្ដគ្នាក៏ដោយសារតែអ្នកទី១ មិនមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើងក្នុងអារម្មណ៍នោះទេ ហើយចង់ឱ្យអ្នកទី២យល់ចិត្ដរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្ដែអ្នកទី២គាត់មានបញ្ហាជាប់នៅនឹងខ្លួនស្រាប់ទៅហើយ។ ដូចនេះអ្នកទី២ក៏មិនអាចធ្វើការ យល់ចិត្ដអ្នកទី១បានទេ ទោះបីបុគ្គលនោះមានភាសាដូចគ្នា ពូជសាសន៍ដូចគ្នាក៏ដោយ។ ករណីដូចបានបង្ហាញខាងលើនេះហើយ ដែល ធ្វើឱ្យអ្នកទាំងពីរមិនយល់ចិត្ដគ្នា និងខ្វែងគំនិតគ្នា។
ផលពិបាកនៃភាពមិនយល់ចិត្ដគ្នា
កាលណាបុគ្គលមួយមិនយល់ចិត្ដជាមួយបុគ្គលមួយផ្សេងទៀត យូរអង្វែងទៅធ្វើឱ្យមានបញ្ហា ដូចជានៅក្នុងគ្រួសារអាច ឈានទៅរកភាពបែកបាក់គ្នា លះលែងគ្នា ឬអាចបណ្ដាលឱ្យមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារទៀតផង ដោយសារតែភាពមិនយល់ចិត្ដគ្នា។ បើជាមិត្ដភក្ដិអាចប្រែក្លាយជាប្រេះស្រាំសាមគ្គីគ្នា ឃ្លាតពីគ្នា លែងទុកចិត្ដគ្នា មិនជឿជាក់លើគ្នា មិនអាចមើលមុខគ្នាចំជារៀងរហូត។ ចំពោះកត្ដាមួយទៀតវិញគឺ អាចឱ្យអ្នកដែលគ្មានអ្នកយល់ចិត្ដនោះកើតជាជម្ងឺផ្លូវចិត្ដបានយ៉ាង ងាយបំផុត។
ក្នុងរបបប៉ុលពត ពួកគេបានបណ្ដុះស្មារតីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋឱ្យមានការមិនយល់ចិត្ដគ្នាទៅ វិញទៅមក មានការសង្ស័យចំពោះ គ្នានិងគ្នា ចង់ធ្វើអ្វីមួយត្រូវតែចាំមើលគ្រប់ជ្រុងជ្រោយដោយសារតែភាពមិនយល់ ចិត្ដគ្នារបស់អ្នកទាំងនោះ ព្រមទាំងផ្ដល់កាកសំណល់ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
វិធីដោះស្រាយបញ្ហាការមិនយល់ចិត្ដគ្នា
ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះបានទាល់តែយើងមានសង្គមវប្បធម៌ដូចគ្នា មានភាសានិយាយដូចគ្នា។ បើលោកអ្នកចង់យល់ចិត្ដអ្នកណាម្នាក់ លោកអ្នកត្រូវតែចេះភាសាគេ ហើយគេក៏ចាំបាច់ត្រូវតែចេះភាសារបស់លោកអ្នកវិញដែរ។
បើលោកអ្នកមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ ត្រូវរកមនុស្សដើម្បីពិភាក្សា ពិគ្រោះយោបល់ និងដោះស្រាយរាល់រឿងរ៉ាវឱ្យអស់ ដើម្បីធ្វើឱ្យអារម្មណ៍ជ្រះថ្លាឡើងវិញ អាចទទួលយកសំណូមពរ អារម្មណ៍ពីអ្នកដទៃ និងចេះយល់ចិត្ដអ្នកដទៃ ពេលនោះលោកអ្នកនឹងយល់ពី ចិត្ដអ្នកដទៃបាន។
ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ អ្នកដែលចង់ឱ្យគេយល់ចិត្ដរបស់ខ្លួនទាល់តែខ្លួនសម្ដែងចេញនូវទង្វើ របស់ខ្លួន តាមរយៈពាក្យសម្ដី កាយ វិការ ភាសា នោះទើបអ្នកដទៃអាចដឹងពីទុក្ខរបស់យើង និងអាចធ្វើការយល់ចិត្ដគ្នាបាន។ ពេលដែលមានការពិបាកចិត្ដ ត្រូវប្រាប់ដល់ អ្នកដទៃឱ្យគេបានដឹង ដូចជាមិត្ដភក្ដិដែលយើងអាចទុកចិត្ដបាន ឪពុកម្ដាយ បងប្អូនជាដើម។ កុំគិតតែរក្សារឿងនោះជារឿងសម្ងាត់ឱ្យសោះ ព្រោះពេលណាមួយបញ្ហាមានកាន់តែច្រើនទៅ លោកអ្នកគិតមិនចេញក៏សម្រេចចិត្ដធ្វើអំពើផ្ដេសផ្ដាស ធ្វើអត្ដឃាត ឬសម្លាប់ខ្លួនជាដើម នេះជាហេតុផលមួយដែលអាចឱ្យយើងមានការឈឺចាប់ និងសោកស្ដាយអស់មួយជីវិត។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
ជាចុងក្រោយបុគ្គលដែលមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដក្ដី ឬមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ដក្ដី កាលណាមានអារម្មណ៍អាក់អន់ក្នុងចិត្ដ និងមានអារម្មណ៍ ថា គ្មានអ្នកទី២យល់ចិត្ដខ្លួន ឬក្រុមគ្រួសារទាំងអស់មិនយល់ចិត្ដ គួរតែស្វែងយល់ថា តើខ្លួនបានសម្ដែងអារម្មណ៍ឱ្យគេយល់ចិត្ដខ្លួន ហើយឬនៅ ឬក៏យ៉ាងណា។ បើមានបុគ្គលពីរនាក់ដែលមិនយល់ចិត្ដគ្នា ដើម្បីឱ្យអស់ការសង្ស័យថាខ្លួនមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ ឬជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ សូមទៅពិគ្រោះ និងស្ដាប់យោបល់ជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកជម្ងឺផ្លូវចិត្ត។

ខ្ញុំយល់សប្ដិអាក្រក់ណាស់

សុបិនល្អ និងសុបិនអាក្រក់ គឺជារឿងរ៉ាវដែលប្រឌិតឡើងតាមរយៈការលង់ក្នុងដំណេករបស់មនុស្ស ម្នាក់ៗ ដែលក្នុងការ យល់សប្ដិមួយចំនួនជាបញ្ហាជួបប្រទះក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ មានលោកអ្នកមួយចំនួនសុបិនឃើញរឿងល្អផង និងអាក្រក់ផង ឯអ្នក ខ្លះទៀតតែងតែសុបិនជួបរឿងអាក្រក់រហូត។ បញ្ហាដែលអាចបណ្ដាលមកពីអារម្មណ៍របស់លោកអ្នកគិតច្រើន សប្បាយចិត្ដ រីករាយ នឹងរឿងអ្វីមួយ ពិបាកចិត្ដខ្លាំង និងមានការព្រួយបារម្ភមិនចេះឈប់។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង បានជួបធ្វើកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ សេដ្ឋបុត្រ អ្នកឯកទេសផ្នែកសុខភាពផ្លូវ ចិត្ដនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្ដភាពខ្មែរសូវៀត ដើម្បីបកស្រាយអំពីបញ្ហាសុបិនអាក្រក់។

ហេតុអ្វីបានមានសុបិនអាក្រក់?

ការយល់សុបិនតែងតែមានទាំងរឿងល្អ និងអាក្រក់ ហើយមានមូលហេតុជាច្រើនដែលបណ្ដាលឱ្យយល់សប្ដិអាក្រក់។ ទាំង នោះគឺជារឿងរ៉ាវទាំងឡាយដែលបានដិតជាប់ក្នុងអារម្មណ៍របស់លោកអ្នកបានកើត ឡើងក្នុងរយៈពេលខ្លី ឬយូរមកហើយ។ លោកអ្នក មួយចំនួនបានជួបប្រទះការយល់សប្ដិអាក្រក់ជារឿយៗ ចំណែកលោកអ្នកមួយចំនួនទៀតការយល់សប្ដិអាក្រក់បានរំខានដំណេករបស់ ពួកគេជាញឹកញាប់តែម្ដង។
1 . យល់សប្ដិអាក្រក់ជារឿយៗ ៖ អ្នកប្រាជ្ញចិត្ដវិភាគបាននិយាយថា សុបិនដែលអាក្រក់ក្ដីល្អក្ដី គឺវាឆ្លុះបញ្ចាំងពីរឿងរ៉ាវ នៅក្នុងខួរក្បាលរបស់លោកអ្នកដោយការគិតឃើញមិនល្អ ហើយបានស្ដែងចេញតាមរយៈការយល់សប្ដិ។ ការពិបាកចិត្ដ ហើយមិនអាចនិយាយប្រាប់អ្នកដទៃ ក៏អាចជះឥទ្ធិពលដល់អារម្មណ៍ដែលបណ្ដាលឱ្យសុបិនអាក្រក់។ ការប្រទះឃើញព្រឹត្ដិការណ៍អ្វីមួយដែលតក់ស្លុត ឬភ័យខ្លាចខ្លាំង ក៏អាចឱ្យយល់សប្ដិអាក្រក់ឃើញរឿងរ៉ាវនោះឡើងវិញ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះការទទួលទានអាហារក៏មានឥទ្ធិពល ដល់សុបិនផងដែរ ដូចជាពពួកកាហ្វេធ្វើឱ្យគេងមិនលក់ ហើយបណ្ដាលឱ្យសុបិនអាក្រក់ផងដែរ។ ស្រាកាន់តែធ្វើឱ្យមានបញ្ហាថែមទៀត ចំពោះការទទួលទានដំណេក និងប៉ះពាល់ទៅដល់សុបិនផងដែរ។ រីឯថ្នាំមួយចំនួនដូចជាពពួកថ្នាំជម្ងឺបេះដូង ហឺត សួត និងឈឺចុកចាប់សន្លាក់ដៃសន្លាក់ជើង ក៏អាចជះឥទ្ធិពលទៅលើការទទួលទានដំណេក ហើយធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុបិនផងដែរ។ ការរៀបចំ កន្លែងដំណេកមិនស្រួលក៏អាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការសុបិនផងដែរ ដូចជាការគេងសង្កត់ទៅលើអ្វីមួយ តែបញ្ហានេះវាមិនអាចបណ្ដាល ឱ្យយល់សុបិនអាក្រក់រហូតនោះទេ។ យ៉ាងណាមិញ ចំពោះអ្នកដែលមានជម្ងឺប្រចាំកាយក៏អាចធ្វើឱ្យយល់សុបិនអាក្រក់ម្ដងកាល ផងដែរ។ នៅពេលលោកអ្នកមានអារម្មណ៍ស្ដ្រេស្ស ថប់អារម្មណ៍ ពិបាកចិត្ដ ព្រួយបារម្ភខ្លាំង និងខ្វល់ខ្វាយច្រើន បញ្ហាទាំងអស់នេះអាច បណ្ដាលឱ្យសុបិនអាក្រក់ តែមិនញឹកញាប់នោះទេ។
2 . យល់សប្ដិអាក្រក់ញឹកញាប់ ៖ បើការយល់សប្ដិឃើញរឿងអាក្រក់ជាញឹកញាប់ដដែលៗនោះ លោកអ្នកអាចសម្គាល់ទៅលើជម្ងឺមួយ ដែលមានសញ្ញាសុបិនអាក្រក់នេះគឺជម្ងឺបាក់ស្បាត។ អ្នកដែលអាការបែបនេះគឺជាបុគ្គលដែលធ្លាប់ជួបរឿងរ៉ាវ និង ព្រឹត្ដិការណ៍អាក្រក់ចំពោះខ្លួនផ្ទាល់ពីមុន ដូចជាសង្គ្រាម ភ្លើងឆេះផ្ទះ ទឹកជំនន់ ចោរប្លន់ ឬជួបប្រទះឃើញរឿងអាក្រក់ជាដើម ដែលបញ្ហាទាំងនេះមិនអាចដោះស្រាយចេញពីអារម្មណ៍ខ្លួនឯងបានក៏ធ្វើឱ្យ ខ្លួនទទួលរងឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងពីការយល់សប្ដិអាក្រក់។ នៅ មានមូលហេតុផ្សេងៗទៀតដែលគ្រូពេទ្យនឹងអាចវិនិច្ឆ័យបានយ៉ាងត្រឹមត្រូវ នៅពេលដែលលោកអ្នកមានបញ្ហាយល់សប្ដិអាក្រក់ញឹក ញាប់។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
ដំណោះស្រាយនៅពេលជួបរឿងយល់សប្ដិអាក្រក់
បើលោកអ្នកជួបប្រទះការយល់សប្ដិអាក្រក់ម្ដងម្កាលនោះទេ លោកអ្នកត្រូវស្វែងរកមូលហេតុដែលបណ្ដាលឱ្យសុបិនអាក្រក់។ មូលហេតុច្រើនតែបណ្ដាលមកពីការគិតច្រើន ភ័យខ្លាច ឬការព្រួយបារម្ភនឹងរឿងអ្វីមួយ។ លោកអ្នកត្រូវដោះស្រាយបញ្ហា ទាំងអស់នោះដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍ឱ្យមានភាពល្អប្រសើរ និងឱ្យជ្រះស្រឡះឡើងវិញ។ លោកអ្នកនឹងមិនមានរឿងរ៉ាវដែលត្រូវព្រួយបារម្ភ ពិបាកចិត្ដ និងខ្វល់ខ្វាយច្រើនទៀតនោះទេ ហើយពេលនោះដំណេកក៏ពោរពេញទៅដោយភាពសុខស្រួលពេញមួយយប់។
ផ្ទុយមកវិញ បើលោកអ្នកពិនិត្យឃើញថាបញ្ហាសុបិនអាក្រក់ញឹកញាប់ជាសញ្ញានៃជម្ងឺ បាក់ស្បាត ដូចនេះគប្បីត្រូវទៅជួប ពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ដើម្បីធ្វើការព្យាបាលឱ្យទាន់ពេលវេលាកុំឱ្យឈានទៅដល់ដំណាក់កាល ធ្ងន់ធ្ងរនៃជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ។ ដូចនេះ នៅពេលដែលយល់សប្ដិអាក្រក់ញឹកញាប់ ត្រូវរូតរះទៅជួបពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតដែលមានជំនាញ ដើម្បីរកឱ្យឃើញនូវមូលហេតុ ឱ្យកាន់តែច្បាស់ ដែលបណ្ដាលឱ្យមានសុបិនអាក្រក់នេះឡើង។
របៀបការពារមិនឱ្យសុបិន្ដអាក្រក់
ការការពារមិនឱ្យមានសុបិន្ដអាក្រក់នោះ គឺលោកអ្នកគប្បីស្វែងរកឱ្យឃើញពីប្រភេទជម្ងឺដែលសង្ស័យថាកើតមាន។ នៅពេលដែលដឹងថាមានប្រភេទជម្ងឺផ្លូវចិត្ដណាមួយដែលធ្វើឱ្យអ្នក ជម្ងឺគេងមិនលក់ ហើយបណ្ដាលឱ្យមានសុបិន្ដអាក្រក់នោះ គឺការការពារមានតែការប្រើប្រាស់ថ្នាំដើម្បីសម្រួលទៅដល់ដំណេក របស់អ្នកជម្ងឺ។ ទន្ទឹមនឹងនោះចំពោះអ្នកដែលមិនមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ដក៏ធ្លាប់ ជួបនឹងសុបិន្ដអាក្រក់ម្ដងម្កាលផងដែរ។ ដូចនេះដើម្បីការពារកុំឱ្យយល់សប្ដិអាក្រក់នោះ គឺគប្បីចៀសវាងការមើលរូបភាព ឬ ព្រឹត្ដិការណ៍អ្វីដែលគួរឱ្យតក់ស្លុត។ ព្រោះរឿងរ៉ាវដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាចវានឹងដិតជាប់អារម្មណ៍ ហើយវានឹងទៅរំខានដល់ដំណេករបស់លោក អ្នក។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
ការយល់សប្ដិអាក្រក់ជារឿយៗ វានឹងងាយឱ្យជះឥទ្ធិពលដល់ផ្នែកសុខភាពផ្លូវចិត្ដ។ ដូចនេះដើម្បីការពារចំពោះបញ្ហានេះ ត្រូវដោះស្រាយឱ្យទាន់ពេលវេលា។ លោកអ្នកត្រូវព្យាបាលដោយការដោះស្រាយបញ្ហាទាំងឡាយដែលបានកើតឡើងឱ្យអស់ ជ្រះ ស្រឡះពីក្នុងអារម្មណ៍ និងចិត្ដគំនិតរបស់ខ្លួន។ យ៉ាងណាមិញការហាត់ប្រាណក៏ជាផ្នែកមួយដែលជួយឱ្យលោកអ្នកធូរស្រាល ក្នុងការ គិតច្រើនផងដែរ។

ច្រណែន

ច្រណែនគឺជាអារម្មណ៍របស់បុគ្គល ម្នាក់ៗ ហើយអាចកើតមានចំពោះមនុស្សគ្រប់វ័យ។ ភាពច្រណែនអាចសម្គាល់តាមរយៈ ទឹកមុខ កាយវិការ និងពាក្យសម្ដី។ ចំពោះបុគ្គលមួយចំនួន ការសម្ដែងចេញនូវភាពច្រណែនមិនងាយនឹងមើលដឹង ឬក៏ឃើញប៉ុន្មាននោះទេ ព្រោះដោយសារការចម្រើនពេញវ័យរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ដូចនេះគឺពិបាកមើលឃើញណាស់ក្នុងកម្រិតធម្មតា។ ប៉ុន្ដែបើភាពច្រណែននេះមានរូបភាពធ្ងន់ធ្ងរ បុគ្គលនេះអាចនឹងស្ដែងចេញតាមរយៈទឹកមុខ ពាក្យសម្ដី អាកប្បកិរិយា ដូចជាលែងស្និទ្ធស្នាល ជាមួយអ្នកដែលគេច្រណែន លែងចង់និយាយស្ដី លែងរវល់ជាមួយជាដើម។ ភាពច្រណែនអាចនឹងកើតមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ បើសិនជា មានការរួមផ្សំ និងកត្ដាផ្សេងៗជាច្រើនទៀតដែលទាក់ទងទៅនឹងភាពច្រណែន។

រូបភាពទស្សនាវដ្ដីសុខភាពយើង
ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង ជួបសម្ភាសជាមួយលោកវេជ្ជបណ្ឌិត យឹម សុបុត្រា អ្នកឯកទេសវិកលវិទ្យានៃគ្លីនិកសាន់រ៉ាយ បកស្រាយអំពីភាពច្រណែន ដើម្បីឱ្យលោកអ្នកនាងកញ្ញាបានជ្រាប និងយល់ឱ្យកាន់តែច្បាស់អំពីបញ្ហានេះ។
ច្រណែនកើតមានទៅតាមវ័យ
ច្រណែនគឺជាអារម្មណ៍របស់មនុស្សលោកនិងរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ ដែលតែងតែមានស្ថានភាពច្រណែន។ ភាពច្រណែនកើតមានច្រើនចំពោះកុមារដែលមិនទាន់ពេញវ័យ។ សម្រាប់មនុស្សចាស់ មនុស្សវ័យចំណាស់ និងវ័យជំទង់ក៏មានភាពច្រណែនដែរ។
1 . ភាពច្រណែនរបស់កុមារ ៖ ជាទូទៅកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្ររបស់កុមារដែលមិនទាន់បានលូតលាស់ពេញលេញ មិនទាន់មានបទពិសោធន៍គ្រប់គ្រាន់ដូចជាមនុស្សពេញវ័យនៅឡើយ ការបញ្ចេញអារម្មណ៍នៃភាពច្រណែនរបស់គេគឺអាចឱ្យអ្នកដែលនៅជុំវិញ ខ្លួនអាចមើលដឹង។ អារម្មណ៍ដែលកុមារបញ្ចេញមកខាងក្រៅ ស្ដែងឱ្យកុមារ និងក្មេងៗដទៃផ្សេងៗទៀតបានឃើញភ្លាមៗ ដោយសារតែកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រឬក៏ការលូតលាស់អារម្មណ៍មិនទាន់ពេញវ័យ។ ដូចជាករណីនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារមួយ កូនៗទាំងឡាយនៅពេលដែលឪពុកម្ដាយទិញរបស់របរឱ្យដែលចែកឱ្យផ្សេងៗ ពីគ្នា មានក្មេងខ្លះសម្ដែងចេញនូវឥរិយាបទមិនល្អ ដូចជាទឹកមុខមិនសមរម្យ អ្នកខ្លះមិនទទួលទានអាហារដោយសារតែភាពច្រណែននឹងឪពុកម្ដាយ ដែលផ្ដល់សម្ភារៈមិនស្មើគ្នា។ នេះគឺជាប្រតិកម្មធម្មតារបស់កុមារ ដែលស្ដែងចេញឱ្យឃើញនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ ដោយសារតែកុមារមិនទាន់ចម្រើនវ័យបានល្អដូចជាមនុស្សពេញវ័យ។ ទាក់ទិនទៅនឹងបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ ឬជម្ងឺផ្លូវចិត្ដឃើញថាភាពច្រណែនរបស់កុមារកើតមានដែរ។ ប៉ុន្ដែបើទាក់ទិនទៅនឹងបញ្ហាផ្លូវចិត្ដយើងមិនអាចថា យកភាពច្រណែនមួយនេះមកធ្វើជាសម្ភារៈ ធ្វើជាឧបករណ៍ថាអាចកើតមានជម្ងឺឬក៏បញ្ហាណាមួយនេះទេ ដោយត្រូវមានរួមផ្សំនឹងរឿងរ៉ាវជាច្រើនទៀតដែលយើងអាចសន្មតថាមានជម្ងឺ ផ្លូវចិត្ដឬក៏បញ្ហាផ្លូវចិត្ដ។ គ្រាន់តែភាពច្រណែនធម្មតាយើងមិនអាចនិយាយបាន ថាវាជាបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ ឬក៏ជម្ងឺផ្លូវចិត្ដនោះទេ យើងអាចនិយាយថាជាប្រតិកម្មកុមារទៅនឹងសេចក្ដីត្រូវការរបស់គេ។
2 . ភាពច្រណែនមនុស្សពេញវ័យ ៖ ចាប់ពីអាយុ១៨ឆ្នាំឡើងទៅ ភាពច្រណែនគឺមានទៅតាមចិត្ដរបស់បុគ្គលនីមួយៗ។ ភាពច្រណែននេះមិនមែនជាជម្ងឺនោះទេ វាគឺជាអារម្មណ៍។ ក៏ប៉ុន្ដែភាពច្រណែននេះវាអាស្រ័យទៅលើបុគ្គលនីមួយៗដែរ។ ហើយអ្នកខ្លះក៏មានភាពច្រណែនដែរ ប៉ុន្ដែដោយសារគេពេញវ័យ ចរិតលក្ខណៈលូតលាស់បានប្រក្រតី បានគ្រប់គ្រាន់ ភាពច្រណែននេះមិនបានបង្ហាញឱ្យឃើញច្បាស់ឱ្យសង្គមខាងក្រៅបានឃើញច្បាស់ នូវភាពច្រណែននោះទេ។ ជួនកាលបុគ្គលប្រភេទនេះបានបញ្ជាក់តាម ទឹកមុខខ្លះៗ ហើយបើអ្នកនៅជុំវិញមិនបានអង្កេតមិនបានសួរនាំតាមដានឱ្យបានត្រឹមត្រូវ នោះមិនអាចដឹងថាបុគ្គលនេះកំពុងតែមានអារម្មណ៍ច្រណែននោះទេ។ ដូចនេះវានៅតែស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពមួយដែលមិនទាន់ឈានទៅដល់បញ្ហា ផ្លូវចិត្ដ គឺស្ថិតនៅក្នុងក្របខណ្ឌ ច្រណែននៃអារម្មណ៍របស់មនុស្សធម្មតា ឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្ដីត្រូវការជុំវិញរបស់ខ្លួន។ ភាពច្រណែនរបស់មនុស្សពេញវ័យមិនសូវបង្ហាញអាកប្បកិរិយា ឬក៏មិនសូវសម្ដែងនូវទឹកមុខឬក៏ពាក្យសម្ដីឱ្យឃើញជាក់ស្ដែងដូចកាល ពីកុមារនោះទេ។
រោគសញ្ញាភាពច្រណែន
ភាពច្រណែនខ្លាំងគឺស្ដែងឱ្យឃើញតាមរយៈការបញ្ចេញអាកប្បកិរិយា មិនល្អ អាចឈានទៅដល់មានអារម្មណ៍ឆេវឆាវ មួម៉ៅ ខឹង គេងមិនលក់ ទទួលទានមិនបានជាដើម។ មិនត្រឹមតែភាពច្រណែននោះទេ វានឹងអាចឈានទៅដល់បញ្ហាផ្សេងៗទៀត ដូចជាធ្វើឱ្យបុគ្គលដែលច្រណែននេះដកខ្លួនចេញពីក្រុមគ្រួសារ មិនចង់ទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមគ្រួសារ អាចទៅជួបមិត្ដផ្សេងទៀត អាចឈានទៅដល់តូចចិត្ដ អ្នកខ្លះឈានទៅដល់ការសេពគ្រឿងញៀនគ្រឿងស្រវឹងបានផងដែរ។ វាអាចកើតជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ ដែលកើតឡើងដោយភាពច្រណែនចំពោះឪពុកម្ដាយស្រឡាញ់មិនស្មើ។ យើងមិនអាចនិយាយបានថាបុគ្គលដែលច្រណែនអាចមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដទាំងអស់ នោះទេ។ មានបុគ្គលខ្លះតូចចិត្ដរហូតដល់អស់សង្ឃឹមស្ដីបន្ទោសខ្លួនឯង ក៏អាចគិតទៅរកសេចក្ដីស្លាប់បានដែរ។ ភាពច្រណែនខ្លះក៏អាចឈានទៅជាបញ្ហាផ្លូវចិត្ដឬជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ ភាគច្រើនសង្កេតឃើញថាកើតមានជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដដោយច្រណែន ដោយអន់ចិត្ដ និងខកចិត្ដ។ ជាទូទៅបុគ្គលដែលច្រណែនខ្លះអាចឈានទៅដល់ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា ឆេវឆាវ អាចមានឃាតកម្មថែមទៀតផង។ ក៏ប៉ុន្ដែពេលខ្លះបុគ្គលមួយចំនួននោះមិនបានដឹងខ្លួនថាមានបញ្ហា ផ្លូវចិត្ដឬក៏ជម្ងឺផ្លូវចិត្ដនោះទេ។ ជួនកាលបុគ្គលម្នាក់មានគំនិតច្រណែនដែរ តែដោយសារបុគ្គលប្រភេទនេះមានគំនិតគិតវែងឆ្ងាយ ដោយសារកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រចម្រើនពេញវ័យ និងដោយចេះពិចារណាចេះបែងចែកបានត្រឹមត្រូវ ភាពច្រណែនមិនរីកធំលូតលាស់ ហើយបង្កឱ្យគាត់កើតមានបញ្ហាចិត្ដដែរ។
ភាពច្រណែនបង្កបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ
ភាពច្រណែនខ្លាំងកើតមានការឈ្នានីស និន្ទា ដែលឈានទៅដល់បញ្ហាផ្លូវចិត្ដ គឺបណ្ដាលឱ្យកើតមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដូចជា ៖

ប៉ះពាល់ទៅដល់បុគ្គលខ្លួនឯង៖ អាចកើតជាជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ ឬក៏បញ្ហាផ្លូវចិត្ដធ្វើឱ្យក្ដៅក្រហាយ ទទួលទានអាហារមិនបាន ទទួលទានដំណេកមិនបាន កើតចំពោះបុគ្គលដែលកំពុងតែរៀនសូត្រ កើតកំពុងតែធ្វើការងារ ស្រាប់តែលែងចង់ធ្វើការងារ ឬក៏លែងចង់សិក្សា ជាហេតុដែលបណ្ដាលឱ្យបុគ្គលប្រភេទនេះកើតទៅជាអស់សង្ឃឹម ទៅជាតូចចិត្ដ ទៅជាមនុស្សមួយដែលមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ ដែលអាចបង្កឱ្យបាត់បង់ការងារ ដែលធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចថវិកាថយចុះ បាត់បង់ចំណូល ដោយសារតែមានភាពច្រណែន។ ភាពច្រណែន ធ្វើឱ្យសម្ដីឬអាកប្បកិរិយាបុគ្គលប្រភេទនេះមិនបានល្អ និយាយគ្មានសីលធម៌ ដែលធ្វើឱ្យអាប់ឱនទៅតាមពាក្យសម្ដី ទៅតាមការប្រតិកម្មឆ្លើយតបជាមួយអ្នកដែលច្រណែន។
ប៉ះពាល់ទៅដល់ក្រុមគ្រួសារ៖ ភាពច្រណែននេះជារូបភាពតូចតាច ជួនកាលការទំនាក់ទំនងនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ ក៏មិនសូវល្អដែរ។ តែបើច្រណែនវាជារូបភាពធំ ដោយសារការបែងចែកទ្រព្យសម្បត្ដិមិនបានត្រឹមត្រូវ បែងចែកសេចក្ដីស្រឡាញ់ មិនស្មើគ្នា ឈានទៅដល់ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា ឃាតកម្មផ្សេងៗទៀតជាដើម។
ប៉ះពាល់ទៅដល់សង្គម ៖ បើសិនជាមានបញ្ហាហិង្សាឬក៏មនុស្សឃាត ដែលប៉ះពាល់ទៅដល់គ្រួសារ និងសង្គម ធ្វើឱ្យសង្គមមើលទៅវាហាក់បីដូចជាអាប់អួ បង្កឱ្យមានភាពរញ៉េរញៃ គ្មានសីលធម៌ ឪពុកសម្លាប់កូន កូនសម្លាប់ឪ ជីដូនជីតា មាមីង បងប្អូន នេះជារូបភាពមួយដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទៅដល់សង្គម។ បុគ្គលខ្លះអាចឈានទៅដល់ការសេពគ្រឿងញៀនគ្រឿងស្រវឹង។

វិធីព្យាបាលបុគ្គលច្រណែនហើយមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ត
កាលណាភាពច្រណែនបង្កឱ្យមានបញ្ហាផ្លូវចិត្តឬក៏ជម្ងឺផ្លូវចិត្ត លោកអ្នកគួរតែនាំសមាជិកគ្រួសារមកពិគ្រោះជាមួយអ្នកជំនាញ ដើម្បីព្យាបាលតាមបែបចិត្តសង្គម។ នៅពេលដែលមកជួបជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកចិត្តសាស្ត្រ អ្នកជំនាញតែងតែផ្តល់ប្រឹក្សាលើកទឹកចិត្តចំពោះអ្នកដែលមានបញ្ហា ផ្លូវចិត្តកើតឡើងដោយសារភាពច្រណែន ដើម្បីកុំឱ្យមានអារម្មណ៍ច្រណែនដែលឈានទៅដល់បញ្ហផ្លូវចិត្ត។ នេះគឺជាវិធីព្យាបាលតាមបែបចិត្តសាស្ត្រ ក្នុងការដោះស្រាយសម្រាប់អ្នកដែលមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ត។ ចំពោះអ្នកដែលមានបញ្ហាផ្នែកផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ គឺអាចព្យាបាលដោយការប្រឹក្សា និងថ្នាំព្យាបាល។
វិធីការពារដើម្បីកុំឱ្យកើតមានច្រណែននិងវិបត្តិផ្លូវចិត្ត
ប្រសិនបើមានលក្ខណៈបែបនេះកើតឡើងដោយច្រណែនខ្លះបានបង្ហាញឱ្យដឹង ឱ្យឃីញដោយបញ្ចេញតាមរយៈទឹកមុខ តាមពាក្យសម្តី តាមកាយវិការ កាលណាលោកអ្នកដែលជាឧពុកម្តាយ បងប្អូន មិត្តភក្តិ ឃើញបែបនេះហើយ លោកអ្នកត្រូវពន្យល់ណែនាំ ផ្តល់ហេតុផលដល់អ្នកដែលកើតមានភាពច្រណែន។ ត្រូវពន្យល់ហេតុផលឱ្យបុគ្គលប្រភេទនេះបានយល់ឱ្យបានច្បាស់ ហើយបើសិនជា លោកអ្នកមិនអាចជួយបុគ្គលនេះបានទេ លោកអ្នកគួរតែនាំមកជួបគ្រូពេទ្យដើម្បីផ្តល់ប្រឹក្ថា ហើយការពារកុំឱ្យកើតមានបញ្ហ ទាំងបុគ្គលខ្លួនឯង គ្រួសារ និងសង្គមខ្លួនឯងផងដែរ។
ដំបូន្មានអ្នកជំនាញ
បើសិនជាលោកអ្នកកំណត់ទិសដៅឃើញអំពីហេតុការណ៍នេះហើយ លោកអ្នកមិនគួរបណ្តោយឱ្យបុគ្គលប្រភេទនេះកើតមានភាពច្រណែនតទៅទៀតទេ គឺត្រូវណែនាំ និងផ្តល់ប្រឹក្សាដល់បុគ្គលនេះ។ ហើយបើសិនជាភាពច្រណែនកាន់តែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវនាំមកជួបជាមួយអ្នកជំនាញ ដើម្បីការពារកុំឱ្យកើតមានបញ្ហាផ្សេងដែលមិនអាចស្មានដល់។ ជាការពិតណាស់ភាពច្រណែន គឺជាបញ្ហាអារម្មណ៍មួយដែលទាមទារត្រូវដោះស្រាយ មិនត្រូវឱ្យបញ្ហាឈានដល់ធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។

ជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សចាស់

ជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដគឺជា ជម្ងឺមួយប្រភេទដែលពិបាកនឹងព្យាបាល ដោយមានលក្ខណៈខុសប្លែកពីជម្ងឺដទៃទៀត។ ហើយមធ្យោបាយដែលល្អដើម្បីទទួលបាននូវប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ លោកអ្នកគួរតែប្រញាប់ប្រញាល់បញ្ជូនអ្នកជម្ងឺទៅពិគ្រោះយោបល់ជាមួយ អ្នកមានឯកទេសខាងផ្លូវចិត្ដ ដោយមិនត្រូវអូសបន្លាយពេលវេលាឱ្យអ្នកជម្ងឺមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។

រូបភាពទស្សនាវដ្តីសុខភាពយើង
ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង បានជួបជាមួយលោកវេជ្ជបណ្ឌិត យឹម សុបុត្រា អ្នកឯកទេសសកលវិទ្យានៃគ្លីនិកសាន់រ៉ាយ ធ្វើការបកស្រាយអំពីជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សចាស់។
ចំណាត់ថ្នាក់ជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ
កាលណានិយាយពីជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដរបស់មនុស្ស តាមការឱ្យនិយមន័យរបស់អង្គការស្បៀងអាហារពិភពលោកត្រូវបានបែងចែកចេញ ជាបីដំណាក់គឺ ៖
1 . ជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដកុមារ
2 . ជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សពេញវ័យ
3 . ជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សចាស់។
ដូច្នេះមនុស្សដែលមានជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដចាប់ពីអាយុ៥០ឡើងទៅគេចាត់ទុកថាជាជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សចាស់។
មូលហេតុដែលបង្កឱ្យកើតមានជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សចាស់ មូលហេតុដែលបង្កឱ្យកើតមានជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សចាស់ មិនខុសអ្វីនឹងបញ្ហា ឬមូលហេតុនៃជម្ងឺផ្លូវចិត្ដកុមារ មនុស្សជំទង់និងមនុស្សពេញវ័យទេ។ មូលហេតុដែលចម្បងនោះរួមមាន៤ចំណុចសំខាន់ៗ
1 . កត្ដាសង្គម និងបរិស្ថានជុំវិញខ្លួន ៖ មនុស្សគ្រប់ៗគ្នាដែលមានជីវិតរស់នៅក្នុងសង្គមមួយមិនអាចរស់នៅ តែម្នាក់ឯងបានទេ។ ការរស់នៅបានល្អគឺរស់នៅចាប់ពី២នាក់ឡើងទៅ ជាការទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្សពីរនាក់ប្រាកដជាមានផលប៉ះពាល់ល្អ និងផលប៉ះពាល់អាក្រក់ហើយ។ តែប្រសិនបើមនុស្សពីរនាក់មានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ ការទំនាក់ទំនងមិនល្អដូចជាការឈ្លោះទាស់ទែង ការអាក់អន់ចិត្ដដោយក្របខណ្ឌណាមួយ ដូចនេះបុគ្គលណាម្នាក់មួយក្នុងចំណោមបុគ្គលពីរនាក់មានផលប៉ះពាល់ ផ្លូវចិត្ដនឹងគ្នា។ ចំពោះការរស់នៅក្រុមគ្រួសារមួយវិញ ច្បាស់ជាមានរកាំរកូសនឹងគ្នា ដោយក្រុមគ្រួសារខ្លះគឺការទំនាក់ទំនងផ្នែកខាងផ្លូវចិត្ដមិនសូវជាបាន ល្អ ដូចជាមានការឈ្លោះទាស់ទែងនឹងគ្នា ប្រកាន់នឹងបញ្ហាផ្សេងៗដែលជួបប្រទះនៅក្នុងសង្គមសព្វថ្ងៃ កូនមានការឈ្លោះជាមួយឪពុកម្ដាយ កូនដណ្ដើមកេរមរតកនឹងគ្នា ឬកូនឈ្លោះជាមួយឪពុកម្ដាយក្មេក។ ទាំងអស់នេះជាបញ្ហាមួយនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ និងសង្គមជាតិ។
2 . កត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រ ៖ មនុស្សម្នាក់ៗមានកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រផ្សេងៗគ្នា អ្នកខ្លះកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្ររឹងប៉ឹង អ្នកខ្លះកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រទន់ជ្រាយ។ ដូចនេះអ្នកដែលមានកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្ររឹងប៉ឹងអាចប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា ផ្សេងៗបាន។ ហើយសម្រាប់អ្នកដែលមានកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រទន់ជ្រាយ កាលណាមានសម្ពាធជួបនឹងព្រឹត្ដិការណ៍អ្វីមួយ អាចបណ្ដាលឱ្យគាត់ឆាប់ដួល ឆាប់ចាញ់ ឆាប់ក្លាយទៅជាអ្នកជម្ងឺ ដោយសារកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្ររបស់គាត់ផុយស្រួយ ទន់ជ្រាយពេក។
3 . កត្ដាជីវសាស្ដ្រ ៖ វាកើតឡើងដោយសារកត្ដាខាងក្រៅ និងកត្ដាខាងក្នុង។ កត្ដាជីវសាស្ដ្របើនិយាយពីយុវភាពឥឡូវនេះសង្កេតឃើញថាយុវភាពច្រើនណាស់ ដែលបាននឹងកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀន និងប្រើប្រាស់សុរា ដោយមានលាយឡំជាមួយសារជាតិគីមី។ ភាពទាំងនេះធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទៅដល់ប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ ឬជាដើមហេតុដែលបង្កឱ្យកើតឡើងនូវវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដ។
4 . កត្ដាមនុស្ស ឬកត្ដារាងកាយ ៖ ដោយសង្កេតឃើញថា មនុស្សនៅពេលឈានចូលដល់វ័យចាស់តែងតែកើតមាននូវជម្ងឺដោយចៀសមិនផុត ដោយអ្នកខ្លះកើតមានជម្ងឺផ្លូវកាយរ៉ាំរ៉ៃផ្សេងៗ ដូចជាអ្នកកើតជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម ជម្ងឺលើសឈាម ជម្ងឺសន្លាក់ ជម្ងឺមហារីក និងជម្ងឺផ្សេងទៀត។ នៅពេលដែលអាយុកាន់តែច្រើន សុខភាពរាងកាយកាន់តែទ្រុឌទ្រោមទៅ នេះក៏ជាមូលហេតុមួយ ដែលបង្កឱ្យកើតមាននូវវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សចាស់ដែរ។
សរុបសេចក្ដីមកមូលហេតុទាំងបួននេះឯងដែលបង្កឱ្យកើតមាននូវបញ្ហាជម្ងឺផ្លូវចិត្ដទៅលើមនុស្ស។

រូបភាពទស្សនាវដ្តីសុខភាពយើង
ផលប៉ះពាល់ចំពោះអ្នកកើតមានជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សចាស់
បើសិនជានរណាម្នាក់នៅក្នុងក្រុមគ្រួសារកើតមានជម្ងឺវិបត្ដិ ផ្លូវចិត្ដ តែងតែធ្វើឱ្យកុមគ្រួសារមិនមានសុភមង្គល ដោយវិបត្ដិនេះអាចធ្វើឱ្យមនុស្សឆាប់មានអារម្មណ៍ឆេវឆាវ ឆាប់ខឹង ឆាប់មួម៉ៅ និងបង្កតែទំនាស់ជាមួយអ្នកដទៃ។ បើប្រៀបធៀបមនុស្សចាស់កើតមាននូវជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដនឹងមនុស្សចាស់ ផ្សេងទៀត ដែលមិនកើតជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដ អាចនិយាយបានថាអ្នកដែលកើតជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមិនសូវមានអាយុវែង ជាងមនុស្សដែលមិនកើតមានជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដទេ។ ព្រោះប្រព័ន្ធការពារមានការអន់ថយ ដូចជាកត្ដាចិត្ដសាស្ដ្រ កត្ដាចងចាំ កត្ដារាងកាយ ដោយបណ្ដាលមកពីការសម្រាន្ដមិនបានគ្រប់គ្រាន់ ការទទួលទានមិនសូវបាន រហូតធ្វើឱ្យរាងកាយ ចុះស្គមស្គាំង ដែលធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធការពាររបស់អ្នកជម្ងឺមានការចុះថយ ងាយនឹងធ្វើឱ្យកើតមានជម្ងឺផ្លូវកាយ និងមិនមានអាយុវែង។ ភាពទាំងអស់នេះមិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់ខ្លួនឯងទេ អាចនឹងបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់ទៅដល់ក្រុមគ្រួសារ និងសង្គមទៀតផង។
មធ្យោបាយទប់ស្កាត់ ឬការពារកុំឱ្យកើតមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ
បញ្ហាវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារមួយ លោកអ្នកគួរតែប្រញាប់ប្រញាល់មកពិគ្រោះយោបល់ និងព្យាបាលឱ្យបានរួសរាន់ ទាន់ពេលវេលាជាមួយអ្នកឯកទេសជំនាញ។ បើសិនជាទុកឱ្យកើតមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ដចំពោះមនុស្សចាស់យូរអង្វែងពេក ធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដូចបានរៀបរាប់ខាងដើម។ មធ្យោបាយល្អលោកអ្នកគួរតែឆាប់ព្យាបាលឱ្យទាន់ពេលវេលា តែប្រសិនជាលោកអ្នកមានបញ្ហា វិបត្ដិអ្វីនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ លោកអ្នកឆាប់ស្វែងរកការព្យាបាលជម្ងឺផ្លូវចិត្ដឱ្យបានល្អទើបជាការ ប្រសើរ។
ដំបូន្មានអ្នកប្រឹក្សា
ក្នុងនាមជាគ្រូពេទ្យឯកទេសម្នាក់ផ្នែកខាងផ្លូវចិត្ដ សូមឱ្យប្រជាជនទូទៅមិនថាមនុស្សចាស់ទេ ឱ្យស្គាល់ពីស្ថានភាពសុខភាព ជាពិសេសសុខភាពផ្លូវចិត្ដសំខាន់ណាស់។ សំខាន់ជាងគេគឺចិត្ដនេះឯង។ បើចិត្ដមានបញ្ហាហើយជម្ងឺផ្លូវកាយក៏ដួលទៅតាមផ្លូវចិត្ដនឹងដែរ។ ដូច្នេះនៅពេលដែលមានបញ្ហានេះកើតមានឡើង ត្រូវស្វែងយល់ពីមូលហេតុនៃផលប៉ះពាល់ និងមធ្យោបាយការពារ។ គឺត្រូវទទួលស្គាល់ខ្លួនឯងថាមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ដ រកវិធីសាស្ដ្រដើម្បីជួយខ្លួនឯង និងជួយក្រុមគ្រួសារឱ្យបានប្រសើរ។ អ្នកឯកទេសរង់ចាំអ្នកដែលមាននូវជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដ ឬបញ្ហាផ្លូវចិត្ដមកធ្វើការព្យាបាលឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលា។

វិធីសាស្ដ្រកាត់ចិត្ដ

នៅពេល លោកអ្នកត្រូវការបំភ្លេចនូវអ្វីៗដែលអាក្រក់ និងចង់ឱ្យវារលាយបាត់ចេញពីចិត្ដនោះរិតតែធ្វើឱ្យលោកអ្នកនឹក និងត្រូវការរបស់នោះកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។ ជួនកាលអ្នកខ្លះត្រូវបង្ខំចិត្ដកាត់ចិត្ដពីអ្វីដែលខ្លួនត្រូវការ ទាំងសោកស្ដាយនិងឈឺចាប់ បំផុត។ មនុស្សភាគច្រើនពិបាកនឹងសម្រេចចិត្ដក្នុងការជ្រើសរើស ដោយមិនដឹងថាតើត្រូវធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីបំភ្លេចចោលនូវអ្វីដែល ធ្វើឱ្យខ្លួនពិបាកនោះ។ តើគួរមានវិធីសាស្ដ្រអ្វីខ្លះ ដើម្បីកាត់ចិត្ដ?

រូបភាពទស្សនាវដ្តីសុខភាពយើង
វិធីសាស្ដ្រទាំងនេះ ទស្សនាវដ្ដី សុខភាពយើង នឹងលើកយកមកបកស្រាយនៅក្នុងទំព័រនេះតាមរយៈការសម្ភាសន៍លោក វេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ិន ប៉ូលី អ្នកឯកទេសជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ នៃអង្គការចិត្ដសង្គមអន្ដរវប្បធម៌ ហៅកាត់ថា ធីភីអូ។
អ្វីទៅជាការកាត់ចិត្ដ?
ការកាត់ចិត្ដគឺជាការកាត់ចំណងចិត្ដមួយដែលប្រទាញគ្នាទៅវិញទៅមក មិនចេះចប់មិនចេះហើយនិងធ្វើឱ្យចិត្ដនៅជំពាក់ ទៅនឹងអ្វីមួយដែលជាទីស្រឡាញ់។ ក៏ប៉ុន្ដែការស្រឡាញ់ឬសេចក្ដីត្រូវការនោះមានឧបសគ្គមករារាំងធ្វើឱ្យ លោកអ្នកត្រូវបង្ខំចិត្ដផ្ដាច់ ចំំណងនៃសេចក្ដីស្រឡាញ់នោះចេញពីខ្លួនដោយមិនបានត្រៀមចិត្ដជាមុន។ ការកាត់ផ្ដាច់នូវអ្វីមួយចេញពីចិត្ដដែលស្រឡាញ់នោះមាន ការពិបាកជាខ្លាំង មិនមែនដូចកាត់ក្រណាត់ ឬកាត់សាច់ជ្រូកដែលថាកាត់គឺកាត់ដាច់នោះទេ។ ព្រោះមនុស្សមានការវិចារណញាណ និងមានអារម្មណ៍ដែលធ្វើឱ្យអ្វីៗដែលចង់បំភ្លេចនៅដក់ជាប់នឹងចិត្ដរបស់ ខ្លួន។ ប្រសិនបើលោកអ្នកធ្វើការកាត់ចិត្ដឱ្យអស់នូវអ្វីដែលធ្វើ ឱ្យហ្មងសៅនោះចេញពីចិត្ដមិនខុសពីយកកាំបិតមកកាត់់សាច់ខ្លួនឯង នោះឡើយ។
អ្នកណាខ្លះដែលត្រូវកាត់ចិត្ដ
ការកាត់ចិត្ដជាដំណោះស្រាយមួយសម្រាប់មនុស្សដែលមានទុក្ខ ឬមនុស្សដែលគ្មានជម្រើសសម្រាប់ជ្រើសរើសនិងបំភ្លេច នូវរឿងដែលបានកើតឡើងនោះចោល ដូចជាការលះលែងគ្នារវាងប្ដីប្រពន្ធ ការកាត់ផ្ដាច់ពីល្បែងស៊ីសង គ្រឿងញៀនបាត់របស់ដែល ខ្លួនស្រឡាញ់ កាត់ចិត្ដពីមិត្ដ ឬញាតិសន្ដានដែលបានបាត់បង់ជីវិត។ល។ ការលះបង់និងការបាត់បង់ទាំងនេះ គឺសុទ្ធសឹងតែធ្វើឱ្យលោក អ្នកមួយចំនួនដែលកំពុងជួបប្រទះនឹងបញ្ហានេះត្រូវកាត់ចិត្ដ។
វិធីសាស្ដ្រក្នុងការកាត់ចិត្ដ
ការជាប់ជំពាក់ចិត្ដទៅលើអ្វីមួយតែងតែធ្វើឱ្យអារម្មណ៍របស់មនុស្ស មានការស្រឡាញ់ពេញចិត្ដ ដោយមិនចង់ឱ្យបាត់បង់ ទៅណាឆ្ងាយពីខ្លួនឡើយ។ ដូចនេះហើយទើបពិបាកសម្រេចចិត្ដថានឹងកាត់ចិត្ដពីរឿងដែលបានកើតឡើង ទាំងនេះណាស់។ មានវិធី ដែលអាចជួយលោកអ្នកឱ្យបំភ្លេច ឬកាត់ចិត្ដបាន។
1. ចិត្ដសាស្ដ្រ ៖ សមាជិក គ្រួសារ និងអ្នកនៅជុំវិញខ្លួនគួរតែមានការលួងលោម និងចេះប្រើសម្ដីដើម្បីលើកទឹកចិត្ដចំពោះការបាត់បង់នូវអ្វីដែលខ្លួន ស្រឡាញ់ និងត្រូវការនោះ។ នេះជាប្រការមួយយ៉ាងល្អសម្រាប់ធ្វើឱ្យអ្នកកើតទុក្ខបានរសាយអារម្មណ៎៍ សោកសៅបានមួយកម្រិត។ ទន្ទឹមនឹងការលើកទឹកចិត្ដនោះដែរ លោកអ្នកក៏គួរតែធ្វើការបន្ដុះបង្អាប់ឬធ្វើការរិះគន់អ្វីដែលបាត់បង់ ទៅ ថាមិនល្អ ដើម្បីធ្វើឱ្យអ្នកមានទុក្ខទទួលអារម្មណ៍ថាការបាត់បង់នោះមិន គួរឱ្យស្ដាយឬអាល័យនោះឡើយ។
2. អបិយជំនឿ ៖ ជំនឿ សាសនាក៏អាចជួយធ្វើឱ្យរសាយទុក្ខផងដែរ។ នៅពេលដែលលោកអ្នកបាត់បង់អ្វីមួយជាទី ស្រឡាញ់ ហើយមានអារម្មណ៍សោកស្ដាយនោះ ការនិយាយលួងលោមជួយធ្វើឱ្យអារម្មណ៍បានធូរស្រាល។ ការបាត់បង់នេះអាចនឹងធ្វើ ឱ្យឧបទ្រពចង្រៃ ឬគ្រោះទាំងពួងចៀសផុតពីខ្លួនលោកអ្នកបានទៅតាមរបស់ដែលបាត់នេះ។
3. ការប្រើប្រាស់ថ្នាំ ៖ ប្រសិនបើ ទទួលរងនូវការឈឺចាប់ខ្លាំងពេក ដល់ថ្នាក់មិនអាចគ្រប់គ្រងស្មារតីបាននោះគ្រូពេទ្យ ជំនាញអាចផ្ដល់ជាឱសថសម្រាប់ជំនួយស្មារតី ដើម្បីរម្ងាប់អារម្មណ៍។ ប៉ុន្ដែលោកអ្នកគួរកុំបណ្ដោយឱ្យការគិតខ្លាំងពេក រហូតដល់ប្រើ ប្រាស់ថ្នាំសម្រាប់ទប់ស្កាត់អារម្មណ៍ ព្រោះវាជាចំណុចចាប់ផ្ដើមមួយនៃជម្ងឺសរសៃប្រសាទ។
ដំបូន្មានអ្នកប្រឹក្សា
មុនលោកអ្នកធ្វើការសម្រេចថានឹងកាត់ចិត្ដពីអ្វីមួយនោះ គួរតែមានការគិតឱ្យបានវែងឆ្ងាយ។ ព្រោះមានរឿងខ្លះមិនគួរ កាត់ចិត្ដទៅតាមកំហឹងមួយឆាវនោះឡើយ ដូចជាការកាត់ចិត្ដពីក្រុមគ្រួសារ ឬសាច់ញាតិជាដើម។ ក៏ប៉ុន្ដែលោកអ្នកគួរតែធ្វើការកាត់ ចិត្ដពីល្បែងស៊ីសង ឬគ្រឿងញៀនផ្សេងៗឱ្យបានឆាប់ទើបជាការប្រសើរ។

រូបមន្ដងាយៗជួយ បំបាត់ភាពតប់ប្រមល់

ភាពតប់ប្រមល់ភាគច្រើន មិនចេះយល់ចិត្ដនរណានោះឡើយ ក៏ប៉ុន្ដែយើងក៏មិនដឹងថា រវាងបុរស និងស្ដ្រី នរណាងាយកើតរោគតប់ប្រមល់ ច្រើនជាងគ្នានោះដែរ ។ខាងក្រោមនេះយើងមានវិធីលុបបំបាត់ ភាពតប់ប្រមល់សម្រាប់ មកផ្ញើជូនលោកអ្នក ទាំងឡាយដូចតទៅ ៖
-ជំហានដំបូងតោងសង្កេត មើលខ្លួនឯងជាមុនថា កំពុងតែបោះជំហានចូល ទៅរកភាព តប់ប្រមល់ដែរ ឬ អត់ ដោយការសង្កេតមើល ពីសង្វាក់របស់បេះដូងថា លោតញាប់ដែរ ឬ ទេ ?
-តើមានអាការហើមពោះ ដោយសារអាហារមិនរលាយល្អដែរ ឬអត់ ?
ជាធម្មតាបើមានអាការអស់ទាំងនេះ បញ្ជាក់ថាអ្នកកំពុងស្ថិតក្នុង ស្ថានភាពតប់ប្រមល់ ហើយគួរដោះស្រាយជាបន្ទាន់ផងដែរ ។ ប្រសិនបើតប់ប្រមល់ខ្លាំង ណែនាំឱ្យឈរសំឡឹង ចេញទៅតាមបង្អួច ឬក៏ព្រលែងខ្សែភ្នែកមើល ឱ្យបានឆ្ងាយស្រូបខ្យល់ ដង្ហើមចូលបានវែងៗរាប់ពី១ដល់១០ រួចទប់ខ្យល់ដង្ហើមទប់១០វិនាទី ទើបព្រលែងចេញ មកវិញម្ដងបន្ដិចៗ ។
បន្ទាប់ពីនោះគួរដើរ ទៅទិញរបស់របរដែល ខ្លួនចូលចិត្ដ ដើរលេងតុបតែងរាងកាយឱ្យបានសប្បាយចិត្ដ តែប្រសិនបើតប់ប្រមល់បន្ដិចបន្ដួចនោះ គ្រាន់តែដើរចុះដើរឡើង ធ្វើចលនា បន្ដិចបន្ដួចនៅក្នុង បន្ទប់ហើយដកដង្ហើម ឱ្យវែងៗក៏បានធូរស្រាលដូចគ្នាដែរ ។
ក្នុងករណីធ្វើហើយ នៅមិនបាត់ ណែនាំឱ្យ រកមិត្ដភ័ក្ដិមកជជែកគ្នាលេង ព្រោះការបានបញ្ចេញគំនិតឱ្យ អ្នកដទៃបានស្ដាប់ក៏ជាវិធីមួយ ជួយកាត់បន្ថយភាព តប់ប្រមល់បានដូចគ្នាដែរ ៕

ឈឺចាប់

Pages

សុខភាពផ្លូវចិត្ត

វិធីលម្ហែអារម្មណ៍

មនុស្សខូចចិត្ដ

ជម្ងឺបាក់ស្បាត

ជម្ងឺវក់ចិត្ដ

មើលទូរទស្សន៍ ប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្ដកុមារ

ជម្ងឺកម្សត់

មនុស្សត្រូវការការលួងលោម

មូលហេតុ៧យ៉ាងបង្កការលែងលះ

អំពើហិង្សានាំឱ្យកើតជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ

កត្តាធំៗចំនួន៤បណ្តាលឲ្យមនុស្សមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ត

វិធីរម្ងាប់កំហឹង

ម៉េចមិនយល់ចិត្ដខ្ញុំ?

ខ្ញុំយល់សប្ដិអាក្រក់ណាស់

ច្រណែន

ជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សចាស់

រូបមន្ដងាយៗជួយ បំបាត់ភាពតប់ប្រមល់

No comments:

Post a Comment

Pages

សុខភាពផ្លូវចិត្ត

វិធី​លម្ហែ​អារម្មណ៍

មនុស្ស​ខូចចិត្ដ

ជម្ងឺ​បាក់​ស្បាត

ជម្ងឺវក់ចិត្ដ

មើល​ទូរទស្សន៍ ប៉ះពាល់​ផ្លូវចិត្ដ​កុមារ

ជម្ងឺ​កម្សត់

មនុស្ស​ត្រូវ​ការ​ការ​លួង​លោម

មូលហេតុ​៧យ៉ាង​បង្កការ​លែងលះ

អំពើ​ហិង្សា​នាំឱ្យ​កើត​ជម្ងឺ​ផ្លូវ​ចិត្ដ

កត្តាធំៗ​ចំនួន​៤បណ្តាល​ឲ្យមនុស្ស​មានជម្ងឺ​ផ្លូវចិត្ត

វិធី​រម្ងាប់​កំហឹង

ម៉េចមិន​យល់ចិត្ដ​ខ្ញុំ?

ខ្ញុំ​យល់សប្ដិ​អាក្រក់​ណាស់

ច្រណែន

ជម្ងឺ​វិបត្ដិ​ផ្លូវចិត្ដ​មនុស្សចា​ស់

រូបមន្ដងាយៗជួយ បំបាត់ភាពតប់ប្រមល់

No comments:

Post a Comment

វិធីលម្ហែអារម្មណ៍

មនុស្សខូចចិត្ដ

ជម្ងឺបាក់ស្បាត

មើលទូរទស្សន៍ ប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្ដកុមារ

ជម្ងឺកម្សត់

មនុស្សត្រូវការការលួងលោម

មូលហេតុ៧យ៉ាងបង្កការលែងលះ

អំពើហិង្សានាំឱ្យកើតជម្ងឺផ្លូវចិត្ដ

កត្តាធំៗចំនួន៤បណ្តាលឲ្យមនុស្សមានជម្ងឺផ្លូវចិត្ត

វិធីរម្ងាប់កំហឹង

ម៉េចមិនយល់ចិត្ដខ្ញុំ?

ខ្ញុំយល់សប្ដិអាក្រក់ណាស់

ជម្ងឺវិបត្ដិផ្លូវចិត្ដមនុស្សចាស់