វិធី

បទពិសោធន៍ដាំជីគ្រប់មុខ

បងស្រី ខា ថា ជាកសិកររស់នៅភូមិហាខូបា សង្កាត់​សាមគ្គី ក្រុងស្ទឹងត្រែង ខេត្ត ស្ទឹងត្រែង ។ គាត់​មាន​បទ​ពិសោធន៍ល្អក្នុងការដាំដំណាំជីគ្រប់មុខ (ជីនាងវង ម្រះ ព្រៅ ជីពងទាកូន ឬជីថ្ពាល់ត្រី…) ទទួលបានលទ្ធផល​ល្អ ដែលបទពិសោធន៍នេះ យើងសូមបង្ហាញជូនដូច​ខាង​ក្រោម :

១. ការរៀបចំថ្នាល និងការសាបគ្រាប់
ដើម្បីជំរុញឲ្យការដាំដុះមានលក្ខណៈល្អ គាត់បាន​រៀប​ចំ​ថ្នាលសំរាប់បណ្តុះ ដោយ លាយនូវសារធាតុដូចជា ផេះ និងអង្កាមពុកផុយ ដោយយកទៅ​ច្របល់​លាយជាមួយដីឲ្យសព្វ រួចស្រោចទឹកឲ្យសើមៗ បន្ទាប់មកកាប់លើកជារងសំរាប់ដាំដោយមាន​បណ្តោយ ១០ម៉ែត្រ និងទទឹង ០,៨ម៉ែត្រ មានចំនួន ១០រង ហើយដាំជីឆ្លាស់ មុខផ្សេងៗគ្នា ។

២. ការរៀបចំដីសំរាប់ដាំ និងការដាំ
- ការរៀបចំដីដាំ : កាប់បំផុសដីចំនួន ២សា នៅលើកទី១ កាប់ហាលចោលរយៈ ពេល ១០ថ្ងៃ និងលើកទី២ កាប់ដីលើកជារងសំរាប់ដាំ ។ នៅពេលកាប់លើរងដាំ គាត់បានយកជីលាមក​សត្វពុក​ផុយ​ទៅរោយពីលើរួចកាប់ត្រឡប់ចុះឡើងរហូតចូលសព្វទៅក្នុងដី ទើបយកកូនទៅដាក់ដាំ។

 ចំពោះ​​ការដាំមានលក្ខណៈខុសៗគ្នាបន្តិចគឺ:

- ការដាំជីនាងវង: ចំពោះរបៀបដាំគឺគាត់ដាំដោយព្រោះគ្រាប់នៅលើថ្នាល ១៥ថ្ងៃក្រោយមក​គាត់​ដក​​យកកូនទៅដាំលើរង ។ វិធីម៉្យាងទៀតអាចដាំដោយដើមក៏បាន ។ ប៉ុន្តែការដាំដោយគ្រាប់ និង​ដើម​គឺខុសគ្នាបន្តិចដោយការដាំដោយដើមលូតលាស់លឿន តែរហ័សងាប់ដើមទៅវិញ ។ តែការ​ដាំដោយគ្រាប់លូតលាត់បានយូរ ។

- ការដាំជីម្រះព្រៅ: ម្រះព្រៅ គឺដាំដោយព្រោះគ្រាប់ ហើយរយៈពេលដុះលូតលាស់ចំនួន ១០ថ្ងៃ ទើបដកកូនយកទៅដាំនៅក្នុងថ្នាល ។

៣. ការថែទាំ

ការស្រោចទឹក:
បន្ទាប់ពីដាំរួច គាត់បានស្រោចទឹកជាប់ជាប្រចាំមួយថ្ងៃម្តងៗ (សំរាប់រដូវប្រាំងតែចំពោះរដូវវស្សាវិញ គឺស្រោចទឹកទៅតាមស្ថានភាពដីស្ងួត ឬសើម) ។ ទឹកជីរបស់គាត់ផ្សំឡើង​ដោយសារ​ធាតុ​ជា​ច្រើន​ដូចខាងក្រោម:

ធាតុផ្សំ

- ទន្រ្ទានខែត្រចំនួន ១បាច់ ស្មើនឹង ៥គីឡូក្រាម
- អាចម៍គោ ២បង្គី
- លាមកមាន់ ១០គីឡូក្រាម
- ផេះ ១០គីឡូក្រាម
- ក្បាលត្រី ៥គីឡូក្រាម
- ទឹកនោមគោ ១០០លីត្រ
- សារធាតុផ្សំសំរាប់បន្ថែមពីខាងក្រៅមានដូចជា ពោះវៀនមាន់ ផ្លែឈើទុំ ក្តាម ខ្យង ពស់ កង្កែប​ជា​ដើម ។

របៀបធ្វើ

យកសារធាតុផ្សំទាំងអស់ច្របល់ឲ្យសព្វច្រកចូលទៅក្នុងការុងចងមាត់ឲ្យជិត ។ យកសារធាតុនោះ​ទៅដាក់ចូលទៅក្នុងពាង រួចចាក់ទឹកនោមគោចូលទៅក្នុងពាង (ដាក់ទឹកនោមគោសុទ្ធ) ត្រាំរហូត​ដល់រយៈពេល ១០ថ្ងៃ ទើបយកទៅប្រើ ។

របៀបប្រើ

ក្រោយរយៈពេល ១០ថ្ងៃ គាត់បានយកទឹកថ្នាំ ១កំប៉ុង ទឹកដោះគោលាយជាមួយទឹក ១០លីត្រ ស្រោច​ទៅលើដំណាំរាល់ ៣ថ្ងៃម្តង ។ នៅពេលដំណាំបានរយៈពេល ១ខែ ត្រូវជ្រុំជ្រោយគល់ដំណាំ​ម្តង ដើម្បីកុំឲ្យដីហាប់ណែននាំឲ្យកូនជីលូតលាស់មិនល្អ ។
៤. ការប្រមូលផល

ជីគ្រប់មុខនេះ គឺគាត់បានដាំពេញ ១ ឆ្នាំ ប៉ុនែ្តប្រមូលផលបណា្តក់រាល់ថ្ងៃ សំរាប់រដូវវស្សា ។រដូវ​ប្រាំង​ប្រមូលផលបាន ១ សប្តាហ៍ម្តង ។ ការប្រមូលផលគឺកាត់ដល់គល់ឲ្យវាលាស់បន្ត ។ សរុប​ទៅ​លើផ្ទៃដី ៨ ម៉ែត្រការ៉េ ក្នុង ១ ឆ្នាំ គាត់ទទួលបានប្រាក់ចំណូលពី២,៥ ទៅ ៣ លានរៀល ដោយមិន​គិត​ពីការបរិភោគក្នុងគ្រួសារ និងចែកអ្នកជិតខាងផង ។

សរុបបច្ចេកទេសសំខាន់ៗក្នុងការដាំជីគ្រប់មុខមាន :
-រៀបចំថា្នលសាបគ្រាប់ដោយលាមកសត្វពុកផុយ ច្របល់លាយជាមួយដី
-សាបគ្រាប់លើថ្នាល និងថែទាំស្រោចបំប៉នជីទឹកឲ្យកូនដំណាំឆាប់លូតលាស់
-ដកកូនដំណាំទៅដាំនៅក្នុងថា្នល ដោយទុកចន្លោះគុម្ពសមស្រប ដើម្បីងាយស្រួលធ្វើស្មៅ និង​ទទួល​ពន្លឺគ្រប់គ្រាន់ ពិសេសបែកមែកច្រើន
-ស្រោចទឹកុជីបំប៉នរាល់ ៧ ថ្ងៃម្តង ដើម្បីឲ្យកូនដំណាំលូតលាស់ល្អ ។

(ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាក)
ពាន​ សុខា​ ស៊ិន​ អង្គារសាធ និងចាន់ សាវ៉ុន

បទពិសោធន៍ដាំស្វាយចន្ទី

លោកពូ ស៊ៀន វិបុល រស់នៅភូមិស្រែក្រសាំង ឃុំស្រែក្រសាំង ស្រុកសៀមបូក ខេត្តស្ទឹងត្រែង ។ គាត់មានបទពិសោធន៍ក្នុងការដាំដំណាំស្វាយចន្ទី ទទួលបាន ផលល្អដែលបទពិសោធន៍នេះ គាត់បានអនុវត្តអស់រយៈពេល ៦ឆ្នាំ កនលង មក ហើយ ។ ដំណាំស្វាយចន្ទីនេះធ្វើឲ្យគាត់អាចរកប្រាក់ចំណូលបានប្រមាណពី ៥ ទៅ ៦លានរៀលក្នុង ១ឆ្នាំ ។
ចំពោះបច្ចេកទេស ដែលគាត់បានអនុវត្តមានដូចខាងក្រោម :
១. ការដាំ និងការរៀបចំរណ្តៅដាំ
ក្នុងការដាំស្វាយចន្ទីនេះ គាត់បានដាំនៅលើដីព្រៃ ។ ក្រោយពីរានរួច គាត់បានកាប់រណ្តៅទំហំ ១ម៉ែត្រ បួនជ្រុង និងជំរៅ ១ម៉ែត្រ ។ នៅក្នុងរណ្តៅគាត់បានដាក់សំរាម ស្លឹកឈើងាប់ៗ លាមកសត្វ និងដីព្រៃ (ដីស្រទាប់លើ) ។ គាត់បានជីករណ្តៅជាជួរដោយទុកចន្លោះគុម្ព ៦ម៉ែត្រ និងចន្លោះជួរ ៩ម៉ែត្រ ។ ក្រោយពីជីករណ្តៅហើយ គាត់បានយកគ្រាប់ស្វាយចន្ទី ទៅដាក់ដាំក្នុងរណ្តៅតែម្តង ។
២. ការថែទាំ
ក្រោយពីដាក់គ្រាប់ដាំហើយគាត់បានធ្វើការស្រោចទឹករហូតដល់ដុះ ។ គាត់បន្តស្រោចទឹក និងថែទាំនៅរាល់ពេលណាគាត់ឃើញគល់ ដំណាំស្វាយចន្ទីជិតស្ងួតទឹក គាត់បូមទឹកស្រោចនៅគល់ឲ្យជោគធ្វើបែបនេះនៅរាល់ ២ ទៅ ៣សប្តាហ៍ម្តង ។ នៅដំណាក់កាលដំណាំអាយុចាប់ពី ១ឆ្នាំ ឡើងគាត់ធ្វើជីកំប៉ុស្តទឹក និងប្រើជីប៉ូវផ្សំពីរុក្ខជាតិ ដើម្បីជួយជំរុញដល់ការលូតលាស់របស់កូន ស្វាយចន្ទីបន្ថែម ។ ប្រភេទជីដែលគាត់ផ្សំមានដូចខាងក្រោម:
- របៀបផ្សំជីកំប៉ុស្ត៍ទឹក
ធាតុផ្សំជីកំប៉ុស្តទឹក: ជ្រើសរើសប្រភេទស្លឹកឈើស្រស់ និងទឹក ឬលាយទឹកនោម ។
របៀបធ្វើ: ចិញ្ច្រាំស្លឹកឈើស្រស់ឲ្យល្អិតរួចយកទៅដាក់នៅក្នុងពាង និងចាក់ទឹកពីលើ ។ រក្សាទុករហូតដល់រយៈពេល ២០ ទៅ ៣០ថ្ងៃ ទើបអាចយកទឹកជីនោះទៅប្រើប្រាស់បាន ។
របៀបប្រើ : គឺយកទឹកជី១ លីត្រលាយជាមួយទឹកធម្មតា ២៥ ទៅ ៣០ លីត្រ ស្រោចទៅលើគល់ស្វាយចន្ទី ។
- របៀបផ្សំជីជំនួយផ្លែ
ធាតុផ្សំ : ជ្រើសរើសប្រភេទផ្លែឈើទុំចាប់ពី ៣មុខឡើងទៅចំនួន ៣គីឡូក្រាម និងទឹកស្កររងូ ១គីឡូក្រាម ។
របៀបផ្សំ : យកផ្លែឈើទុំហាន់ឲ្យល្អិតៗ ។ យកធាតុផ្សំទៅច្របល់ឲ្យសព្វ រួចយកទៅដាក់នៅក្នុងកែវគ្របឲ្យជិតរក្សាទុករយៈពេលពី ១៥ថ្ថៃឡើងទៅអាចយកទៅប្រើបាន ។
របៀបប្រើ : យកទឹកថ្នាំ ១ស្លាបព្រាបាយលាយទឹកចំនួន ១០លីត្រ ឬទឹកជី ១កំប៉ុងទឹកដោះគោ លាយទឹកចំនួន ២០០លីត្រ ។
- ថ្នាំពុលធម្មជាតិសំលាប់សត្វកណ្តៀរ
ធាតុផ្សំ : ម្ទេស ១ក្តាប់ដៃ ស្ករត្នោតរងូ ១លីត ទឹកខ្មេះ ១លីត្រ ស្រាស ១លីត្រ ។
របៀបធ្វើ : យកម្ទេសទៅបុកឲ្យម៉ដ្ឋ លាយស្ករត្នោត ចាក់ទឹកចូល និងលាយបញ្ចូលគ្នាឲ្យសព្វ រួចយកទៅស្រោចនៅគល់ស្វាយចន្ទីណាដែលមានសត្វកណ្តៀរស៊ី (ក្នុងការផ្សំត្រូវប្រើស្រោមដៃ ដើម្បីជៀសវាងជាតិម្ទេសជាប់ដៃក្រហាយ) ។ ក្រៅពីប្រើថ្នាំធម្មជាតិ គាត់បានយកអំបិលទៅចាក់នៅគល់ស្វាយចន្ទី ដើម្បីបណ្តេញកណ្តៀរ ។
៣. លទ្ធផលទទួលបាន
ដំណាំស្វាយចន្ទីអាចប្រមូលផលបាននៅអាយុចាប់ពី ១ឆ្នាំឡើងទៅ គ្រាន់តែ បានផ្លែតិច ឬច្រើនតែប៉ុណ្ណោះ ។ ប៉ុន្តែចំពោះផ្លែដែលពេញល្អ គឺនៅអាយុ ៣ឆ្នាំ ក្នុងដើមស្វាយចន្ទីចំនួន ៩០០ ដើមគាត់អាចប្រមូលផលបាន ២,៥តោន (២៥០០ គីឡូក្រាម) ឬប្រហែល ២-៣ គីឡូក្រាម ក្នុង ១ដើម ។ ដោយក្នុង ១គីឡូកាម លក់បាន ៣៩០០រៀល (តម្លៃនេះប្រែប្រួលទៅតាមឆ្នាំ) ។
៤. ការជ្រើសរើសពូជដាំបន
- ជ្រើសរើសផ្លែទុំល្អ មានគ្រាប់រលោងល្អទុំនៅលើដើម
- យកគ្រាប់ពូជទៅហាលថ្ងៃឲ្យស្ងួត
- រក្សាទុកនៅក្នុងបាវ ឬស្មុគនៅកន្លែងដែលពុំមានសំណើមខ្លាំង និងស្ងួតខ្លាំង ។ ការរក្សាទុករហូតដល់ពេលដែលត្រូវយកគ្រាប់ទៅដាំ ។
៥. ចំណាប់អារម្មណ៍
ចំពោះការដាំដំណាំស្វាយចន្ទីនេះ គាត់មានចំណាប់អារម្មណ៍ថា វាមានការលំបាកនៅឆ្នាំដំបូង និងការថែទាំ ។ ប៉ុន្តែដំណាំនេះមិនធ្វើឲ្យមានភាពរវល់រាល់ថ្ងៃនោះទេក្នុង ១ឆ្នាំ លំបាកតែ ១ ទៅ ២ខែប៉ុណ្ណោះ ។ ដូចនេះគាត់យល់ឃើញថា ដំណាំនេះជាដំណាំដែលទទួលបានប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំ ។
សរុបបច្ចេកទេសសំខាន់ៗក្នុងការដាំស្វាយចន្ទីមាន
- ជីករណ្តៅដាំធំៗ ដើម្បីដាក់ជីធម្មជាតិនៅបាតរណ្តៅឲ្យបានច្រើន
- ដាំដោយទុកចន្លោះគុម្ពឲ្យបានធំ
- ថែទាំស្រោចទឹក លះមែក និងប្រើជីទឹកបំប៉នដើម បំប៉នគ្រាប់
- ការពារកណ្តៀរស៊ីគល់ ដោយប្រើថ្នាំធម្មជាតិ និងប្រើអំបិល ។
ពាន​ សុខា​ ស៊ិន​ អង្គារសាធ និងចាន់ សាវ៉ុន

បទពិសោធន៍ដាំខ្ទឹមខ្យល់

បងប្រុស ទួន ចាន់ ជាកសិកររស់នៅភូមិស្រីជ័យ ឃុំបឹងត្រាញ់ខាងត្បូង ស្រុកសំរោង ខេត្តតាកែវ ។ គាត់មានបទពិសោធន៍ ក្នុងការដាំដំណាំខ្ទឹមខ្យល់បានល្អដោយលើផ្ទៃដី ១០អារ គាត់អាចរកប្រាក់ចំណូលបានពី ៤ ទៅ ៥លានរៀន ក្នុងមួយឆ្នាំ ។ បទពិសោធន៍របស់គាត់ មានបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម:

១. ការរៀបចំដី
ភ្ជួរដីឲ្យម៉ដ្ឋល្អ ២ ទៅ ៣ដង និងហាលទុករយៈពេលពី ១០ ទៅ ១៥ថ្ងៃ បន្ទាប់មកលើកជារង ដែលមានកំពស់ ១តឹក ដើម្បីការពារកុំឲ្យខ្ទឹមជាំទឹក ។ ក្រោយមកកាប់រណ្តៅជំរៅមួយចប និងទំហំ ១តឹក ៤ជ្រុង យកជីកំប៉ុស្តពុកផុយទៅដាក់ក្នុងរណ្តៅ និងជ្រុំបញ្ចូលជាមួយដីរួចលប់ដី ។ បន្ទាប់មកយកខ្ទឹមស្លឹកទៅដាក់ដាំ ។
២. ការរើពូជ
ខ្ទឹមដែលដាំនេះ គឺគាត់បានទុកពូជតៗគ្នាពី ១ឆ្នាំ ទៅ ១ឆ្នាំ មិនឲ្យផុតពូជ ។ ពូជដដែលគាត់ដាំ គឺខ្ទឹមខ្យល់ព្រោះខ្ទឹមប្រភេទនេះមានទំងន់ធ្ងន់ ពុំមានសត្វល្អិតបំផ្លាញ និងមានទីផ្សារច្រើន ។ គាត់រើយកតែដើមធំ និងថ្លោសល្អ ដើមីឆាប់បែកកូនច្រើន រើយកដើមចាស់ពេលដាំមិនរលួយ និងឆាប់លូតលាស់ ។
៣. ការដាំ
ក្នុងការដាំគាត់បានដកភ្លាមដាំភ្លាម ហើយត្រូវដាំនៅពេលល្ងាចទើបល្អ ព្រោះវាត្រជាក់ និងអាចត្រូវទឹកសន្សើម ជួយឲ្យវាលូតលាស់បានល្អ ។ ដើម្បីឲ្យខ្ទឹមឆាប់លូតលាស់ហើយបែកគុម្ពបានច្រើន គាត់ដាំចន្លោះពីគុម្ពមួយទៅគុម្ពមួយប្រវែង ១-១,២តឹក ដើម្បីឲ្យពន្លឺថ្ងៃចេញចូលបានគ្រប់គ្រាន់ និងដាំរាក់ៗ ។
៤. ការថែទាំ
ក្រោយពីដាំរួចគាត់ធ្វើការស្រោចទឹកក្នុងមួយថ្ងៃ ២-៣ដង គឺនៅពេលព្រឹក ថ្ងៃត្រង់ និងពេលល្ងាច ។ បន្ទាប់ពីដាំបានរយៈពេល ១០ ទៅ ១៥ថ្ងៃ គាត់ធ្វើការបោចស្មៅជ្រុំជើងម្តង និងសកស្លឹកខ្ទឹមដែលចាស់ៗចេញ ។
៥. កាប្រមូលផល
ជាទូទៅក្រោយពីដាំបានរយៈពេល ១ខែ គាត់អាចចាប់ផ្តើមប្រមូលផលខ្ទឹមបាន ។ ក្នុង ១ឆ្នាំ គាត់អាចប្រមូលផលបាន ៦ ទៅ ៨ដង សរយប ២១០០គីឡូក្រាម ក្នុង ១គឺឡូក្រាម គាត់លក់បានតំលៃ ២០០០-៣០០០រៀល ។ ជាមធ្យមក្នុង ១ឆ្នាំ គាត់លក់បានសរុបជាទឹកប្រាក់ ៤.០០០.០០០រៀល ទៅ ៥.០០០.០០០រៀល បន្ទាប់ពីផ្គត់ផ្គង់នៅក្នុងគ្រួសារ និងចែកញាតិជិតខាង ។ លក្ខណៈពិសេសនៅពេលប្រមូលផលម្តងៗ គាត់តែងតែទុកពូជបន្តរហូតមិនឲ្យផុតពូជឡើយ ។
៦. ចំណាប់អារម្មណ៍
បងប្រុសមានទឹកចិត្តសប្បាយរីករាយខ្លាំងណាស់ ព្រោះការងារនេះជាអាជីពរបស់គាត់ប្រចាំថ្ងៃ ។ ម៉្យាងទៀតការដាំដំណាំខ្ទឹមនេះអាចរកចំណូលបានច្រើន និងធ្វើឲ្យជីវភាពគ្រួសាររបស់គាត់ធូរធារជាងមុន ។ មិនត្រឹមតែដំណាំខ្ទឹមប៉ុណ្ណោះទេ ក្រៅពីនេះគាត់បានដាំដំណាំផ្សេងទៀត ដូចជា ស្ពៃ ឆៃថាវ ត្រសក់ ឪឡឹក ៘
កំណត់សម្គាល់បន្ថែមពីអ្នកនិពន្ធ :
. គួរកុំស្រោចទឹកពេលថ្ងៃត្រង់ ពីព្រោះជាពេលដែលរុក្ខជាតិត្រូវបញ្ចេញទឹកច្រើនពីស្លឹក
. យកល្អគួរកុំដាំខ្ទឹមខ្យល់នេះលើដី ឬរងដដែលយូរពេក គួរឆ្លាស់ជាមួយដំណាំផ្សេងទៀត ក្នុង១ឆ្នាំ ឲ្យបាន ២ ទៅ ៣ដង ។
តូ​ សូរិយា
(ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាក)

បច្ចេកទេស​ចិញ្ចឹម​បង្កង

១. សេចក្តី​ផ្តើម
បង្កង ​ស្ថិតក្នុង​អំបូរ Palaemonidae ពូជ Macrobrachium និង​ស្ថិតក្នុង​ប្រភេទ Macrobrachium rosenbergii ។ បង្កង​រស់នៅ និង​ធំធាត់​ក្នុង​មជ្ឈដ្ឋាន​ទឹកសាប ប៉ុន្តែ​ធ្វើការ​បន្ត​ពូជ​នៅ​តំបន់​ទឹក​ភ្លាវ ។ បង្កង​មាននៅ​តាម​បណ្តា​ប្រទេស​កម្ពុជា វៀតណាម ថៃឡង់​ដ៍ ម៉ាឡេស៊ី​ឥណ្ឌូនេស៊ី ហ្វីលីពីន និង​ឥណ្ឌា ៘​
​ ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​បង្កង​សម្បូរ​មាននៅ​តាម​ដង​ទន្លេមេគង្គ​ស្ថិតក្នុង​ខេត្តព្រៃវែង កណ្តាល និង ​តាកែវ ។ បច្ចុប្បន្ន​បង្កង​មាន​តម្រូវការ​ខ្ពស់​នៅលើ​ទីផ្សារ​ដោយហេតុ​នេះហើយ រដ្ឋបាល​ជលផល​បាន​យកចិត្តទុកដាក់​ជំរុញ​ឲ្យ​កសិករ និង​វារីវប្បកម្ម​ទូទៅ​បង្កើន​ការចិញ្ចឹម​បង្កង ដើម្បី​បង្កើន​ប្រាក់ចំណូល​ក្នុង​គ្រួសារ និង​ឆ្លើយតប​នឹង​តម្រូវការ​ខាងលើ ។​
២. ត្រៀម​ស្រះ​សម្រាប់​ចិញ្ចឹម
ក​- ទីតាំង​ស្រះ​
​ស្រះ​គួរ​ជីក​នៅ​តំបន់​ដែលមាន​ប្រភពទឹក​ពេញ​មួយឆ្នាំ​ជា​ប្រភេទ​ទឹកសាប​ ស្អាត​ល្អ គ្មាន​ជាតិពុល ថ្នាំ​កសិកម្ម ឬ​កាកសំណល់​ពី​រោងចក្រ និង​អាចធ្វើ​ការផ្លាស់ប្តូរ​ទឹកបាន​ដោយ​ងាយ ដោយ​ម៉ាស៊ីន​បូម ឬ​តាមរយៈ​របប​ទឹកជោរ​នាច ។ ដី​ជា​ប្រភេទ​ដីល្បាយខ្សាច់​-​ដីឥដ្ឋ ព្រោះ​អាច​រក្សា​ទឹកបាន​យូរ និង​គ្មាន​ជាតិ​ជូរ ។
​ខ​- លក្ខណៈ​ស្រះ :
ស្រះ​ត្រូវមាន​រាង​ជា​ចតុកោណកែង​មាន​ផ្ទៃក្រឡា​ចាប់ពី ១០០០​ម៉ែត្រការ៉េ​ឡើងទៅ និង​មាន​ជម្រៅ​ទឹក​ពី ១.២-១.៥​ម៉ែត្រ ។​
​គ​- ការរៀបចំ​ស្រះ :
សំអាត​ស្មៅ​កំទេច​ទឹក​ក្នុង​ស្រះ និង​សំអាត​រុក្ខជាតិ​ដែលមាន​នៅ​ជុំវិញ​ស្រះ ។ បូម​ពង្រឹង​ស្រះ​ចាប់​ត្រី​ល្អិត និង​ត្រី​កាច​ចេញ ។ ចំពោះ​ស្រះ​ចាស់​ត្រូវ​ស្តារ​ល្បាប់​ភក់​បាត​ស្រះ​ចេញ ដើម្បី​បំបាត់​មេរោគ​ឧស្ម័ន​ពុល​ផ្សេងៗ ដោយ​រក្សាទុក​កម្រាស​ល្បាប់​ភក់​ពី ៥-១០ សង់ទីម៉ែត្រ ។ ត្រូវ​ជួសជុល​ភ្លឺស្រះ​ឲ្យ​បាន​មាំ​ល្អ លប់​រន្ធ ឬ​ប្រហោង​ផ្សេងៗ​នៅតាម​ភ្លឺស្រះ ។ ភ្លឺស្រះ​ត្រូវមាន​កម្ពស់​ខ្ពស់ជាង​ទឹកស្រះ​យ៉ាងតិច ០.៥​ម៉ែត្រ ។​
- ហាល​ស្រះ :ក្រោយ​ស្តារ​ល្បាប់​ភក់​រួច​ត្រូវ​ហាល​ស្រះ​រយៈពេល​ពី ២-៧ ថ្ងៃ ដើម្បី​បំ​ភាយ​ឧស្ម័ន​ពុល​ផ្សេងៗ​ដូចជា H2S NH3 CH4 និង​ដើ​​ម្បី​បង្កើន​សារធាតុសរីរាង្គ​នៅ​បាត​ស្រះ ។ បើ​ស្រះ​មាន​ជាតិ​ជូរ មិនគួរ​ហាលថ្ងៃ​យូរពេក​ទេ ។​
​- ការប្រើ​កំបោរ :បាច​កំបោរ​ឲ្យ​សព្វ​បាត​ស្រះ​ដើម្បី​សម្លាប់​មេរោគ និង​កែលំអ​កម្រិត pH ។ ចំពោះ​ស្រះ​ថ្មី​ត្រូវ​បាច​ក្នុង​បរិមាណ ៣-៥ គ​.​ក្រ​ក្នុង​១០០​ម៉ែត្រការ៉េ និង​ស្រះ​ចាស់​ប្រើ​ក្នុង​បរិមាណ ៧-១០ គ​.​ក​ក្នុង​មួយ​មែ​ត​ការ៉េ ។
​- ការដាក់​ជី​:ជី​លាមក​សត្វ : មាន់ ទា និង​ជ្រូក បរិមាណ ២៥-៣០ គ​.​ក្រ​ក្នុង​មួយ​ម៉ែត្រការ៉េ ឬ​អាច​ប្រើ​ជី NPK បរិមាណ ២-៤​ក្រ​ក្នុង​មួយ​ម៉ែត្រគូប ។​
- ​បញ្ចូល​ទឹក :ក្រោយ​ដាក់​ជី ១​ថ្ងៃ យើង​ត្រូវ​បញ្ចូល​ទឹក​ពី ៣០-៤០ សង់ទីម៉ែត្រ ។ រយៈពេល ២-៣​ថ្ងៃ កើតមាន​រុក្ខជាតិ​ប្លង់តុង​ធ្វើ​ឲ្យ​ទឹកស្រះ​ប្រែ​ពណ៌​បៃតងខ្ចី ត្រូវ​បញ្ចូល​ទឹក​បន្ថែម​ឲ្យ​ពេញ​ស្រះ (​ច្រោះ​ស្បៃ​ក្រឡា ០.៥ មី​ល្លី​ម៉ែត្រ​) ។​
​ ​រៀប​ចំក​ន្សំ (​មែកឈើ ឫស្សី​ចង​ជា​បាច់​) ដាក់​នៅ​បាត​ស្រះ ​ជា​ជម្រក​សម្រាប់​បង្កង​សក ។
កូន​បង្កង​ពូជ​សម្រាប់​ដាក់​ចិញ្ចឹម
៣- ការជ្រើសរើស​កូន​បង្កង​ពូជ និង​របៀប​លែង
​កូន​បង្កង​ពូជ​មាន​ប្រវែង​ចាប់ពី ៣ សង់ទីម៉ែត្រ ឡើង​មាន​ទំហំ​ប៉ុនគ្នា ​មាន​សុខ​ភាពល្អ គ្មាន​របួសស្នាម និង​មាន​ពុកមាត់ ជើង និង​ដង្កៀប​គ្រប់គ្រាន់ ។​
- របៀប​លែង :ត្រាំ​ថង់​កូន​បង្កង​ក្នុង​ទឹកស្រះ​រយៈពេល​ពី ១០-១៥ នាទី ដើម្បី​បន្សាំ​នឹង​សីតុណ្ហភាព​ទឹកស្រះ បន្ទាប់មក​យើង​ចាប់ផ្តើម​បើក​មាត់​ថង់ និង​លែង​កូន​បង្កង​ចូលក្នុង​ស្រះ ។​
​- ដង់ស៊ីតេ​:ការចិញ្ចឹម​ជា​លក្ខណៈ​គ្រួសារ​ដង់ស៊ីតេ ៣-៥​ក្បាល ក្នុង​មួយ​ម៉ែត្រការ៉េ ។ ចិញ្ចឹម​ជា​ទ្រង់ទ្រាយ​មធ្យម​ដង់ស៊ីតេ ៥-៧​ក្បាល ក្នុង​មួយ​ម៉ែត្រការ៉េ ។ និង​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ ឬ​ជា​លក្ខណៈ​ឧស្សាហ៍កម្ម ១២-១៥​ក្បាល ​ក្នុង​មួយ​ម៉ែត្រការ៉េ ។
៤- ការផ្តល់​ចំណី​
​ដើម្បី​ឲ្យ​បង្កង​សក និង​មានការ​លូតលាស់​ល្អ​ចំណី​ត្រូវមាន​សារធាតុ​បំប៉ន​ដូចខាងក្រោម​: ប្រូតេអ៊ីន ៣០-៣៥​ភាគរយ លីពីត ៣-៥ ភាគរយ កាល់ស្យូម ២-៣ ភាគរយ ផូស្វ័រ ១-១.៥ ភាគរយ សែ​ល​លុយ​ឡូ​ស ៣-៥ ភាគរយ ។ ចំណី​អាចជា​ចំណី​គ្រាប់ ចំណី​កែច្នៃ និង​ចំណី​ស្រស់ ។
​- របៀប​ផ្តល់​ចំណី​:នៅ​ដើមខែ​ដំបូង​ផ្តល់​ចំណី​គ្រាប់ ឬ​ចំណី​កែច្នៃ និង​នៅ​ខែ​បន្ទាប់​ផ្តល់​ចំណី​ស្រស់​មានដូចជា​ត្រី​ល្អិត កំពឹស ក្តាម ខ្យង ៘
​- កន្ត្រង​ចំណី​: ត្រូវដាក់​កន្ត្រង​ចំនួន ៤ នៅតាម​ជ្រុង​ស្រះ ។ កន្ត្រង​ត្រូវដាក់​ឃ្លាត​ពី​បាត​ស្រះ​កម្ពស់ ១០​សង់ទីម៉ែត្រ ដែល​កន្ត្រង​នីមួយៗ​មាន​ទំហំ ១​ម៉ែត្រការ៉េ ។ រាល់ពេល​ផ្តល់​ចំណី​ត្រូវ​បាច​ចំណី​ឲ្យ​សព្វ​ផ្ទៃ​ស្រះ និង​ដាក់​ក្នុង​កន្ត្រង​ប្រហែល ១​ភាគរយ ​នៃ​បរិមាណ​ចំណី​ត្រូវ​ផ្តល់ ។ ក្រោយ​ផ្តល់​ចំណី​បាន​រយៈពេល ១​ម៉ោង ត្រូវ​ត្រួត​ពិនិត្យមើល​កន្ត្រង​ចំណី បើសិនជា​បង្កង​ទើបតែ​ស៊ី​ចំណី​អស់​បញ្ជាក់ថា​ចំណី​គ្រប់​ល្មម ។ បើ​ចំណី​នៅសល់ ច្រើន​ត្រូវ​បន្ថយ​នៅពេល​ដាក់​លើក​ក្រោយ ។ ម្យ៉ាងទៀត​បើ​បង្កង​ស៊ី​ចំណី​អស់​លឿន​ត្រូវ​បង្កើន​បរិមាណ​ចំណី​នៅពេល​ក្រោយ ។ ចំណី​ត្រូវ​ផ្តល់ ២​ដង ក្នុង​មួយថ្ងៃ គឺ​នៅ​ម៉ោង ៥​ព្រឹក និង ម៉ោង ៥​ល្ងាច ។ ពេលព្រឹក​ត្រូវ​ផ្តល់ ៣០​ភាគរយ និង​ល្ងាច ៧០​ភាគរយ នៃ​បរិមាណ​ចំណី​ទាំងអស់ ។
- ចំណី​កែច្នៃ​:ត្រូវ​លាយ​ឲ្យ​សព្វ និង​មាន​ដាក់​ម្សៅ​ស្អិត (​ម្សៅ​គ​) រួច​កិន​ជា​គ្រាប់​សម្រាប់​ផ្តល់​ឲ្យ​បង្កង (​ចំណី​កែច្នៃ​ធ្វើ​សម្រាប់តែ ១​ថ្ងៃ​) ។
​- ចំណី​ស្រស់​: ត្រូវ​លាង​ឲ្យ​ស្អាត និង​កាត់​ល្អិតៗ​ទើប​ដាក់​ឲ្យ​បង្កង​ស៊ី ។ មិន​ត្រូវយក​ចំណី​ដែល​ងាប់ ឬ​ខូចគុណភាព​ធ្វើជា​ចំណី​បង្កង​ឡើយ ។
- ចំណី​គ្រាប់​: មិនត្រូវ​ប្រើ​ចំណី​ដែល​ហួសពេល​កំណត់​ប្រើប្រាស់ ឬ​ដុះ​ផ្សិត ។ បង្កង​ចាប់យក​ចំណី​ដោយ​ស្រង់ក្លិន​ដូចនេះ​យើង​អាច​លាយ​ចំណី​កែច្នៃ​ជាមួយ​ ចំណី​ស្រស់ ដើម្បី​ឲ្យ​ចំណី​ស្រស់​មាន​ក្លិន ។ ចំណី​ត្រូវ​លាយ​វិ​តា​មីន C ដើម្បី​បង្កើន​សុខភាព​របស់​បង្កង និង​ចៀស​ផុតពី​ជំងឺ​ផ្សេងៗ ។​
៥- គ្រប់គ្រង​គុណភាព​ទឹកស្រះ​
​បង្កង​លូតលាស់ និង​ធំធាត់​អាស្រ័យ​លើ​ការ​សក ។ ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​បង្កង​សក​ចាំបាច់​ត្រូវ​គ្រប់គ្រង​គុណភាព​ទឹកស្រះ​ឲ្យ​បានល្អ ។​
​ក​- ប្តូរ​ទឹកស្រះ​:
ការប្តូរ​ទឹក​មាន​គោលបំណង ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​ភាពកខ្វក់​នៃ​ទឹកស្រះ ដូចជា​លក​មករ​បស់​បង្កង​នៅ​បាត​ស្រះ ។ ការប្តូរ​ទឹក​ធ្វើ​ឲ្យ​ទឹកស្រះ​ថ្លា​ល្អ បង្កើន​អុកស៊ីសែន​ក្នុង​ស្រះ និង​បាន​បញ្ចេញ​ចោល​ឧស្ម័ន​ពុល​ផ្សេងៗ​ដូចជា H2S, NH3, CO2 ជាធម្មតា​នៅ​ខែ​ដំបូង​យើង​មិន​ប្តូរ​ទឹក​ទេ ។ នៅ​ខែ​ទី​២ ត្រូវ​ប្តូរ​ទឹក​រាល់ថ្ងៃ​បរិមាណ​ទឹក​ប្តូរ​អាស្រ័យ​លើ​គុណភាព​ទឹកស្រះ និង​ទ្រង់ទ្រាយ​ចិញ្ចឹម ។ ជាធម្មតា​អាច​ប្តូរ​ទឹក​ពី ១០-២០ ភាគរយ​នៃ​ផ្ទៃ​ទឹកស្រះ ។ ការប្តូរ​ទឹក​គឺ​ត្រូវ​បង្ហូរ​ចេញ​នៅ​ផ្នែក​បាត និង​បញ្ចូល​ទឹក​ថ្មី​នៅ​ផ្នែក​ខាងលើ​នៃ​ស្រះ (​ដោយមាន​ស្បៃ​ច្រោះ​) ការចិញ្ចឹម​ដង់ស៊ីតេ​ខ្ពស់​ត្រូវ​ប្តូរ​ទឹក​ច្រើនជាង​ការ​ចិ​ញ្ចឹ​ដង់ស៊ីតេ​ ទាប និង​ចំពោះ​ការប្រើ​ចំណី​ស្រស់​ក៏​ងាយ​ធ្វើ​ឲ្យ​ខូ​ល​គុណភាព​ទឹក​ដែរ ដូចនេះ​ចាំបាច់​ត្រូវ​ប្តូរ​ទឹក​ឲ្យ​បាន​ច្រើន ។​
​ខ​. កត្តា​សំខាន់ៗ​នៃ​គុណភាព​ទឹកស្រះ :
- កម្រិត pH:ជានិច្ចកាល​មានការ​ប្រែប្រួល​ដោយសារ​ការកើនឡើង​នៃ​រុក្ខជាតិ​ប្លង់តុង (pH ខ្ពស់​) និង​ដោយ​ការ​បំ​ភាយ​នៃ​សមាសធាតុ​សរីរាង្គ​នៅ​បាត​ស្រះ​ធ្វើ​ឲ្យ (pH ចុះ​ទាប​) ម្យ៉ាងទៀត​ទឹកស្រះ​មាន​ជាតិ​អាស៊ីត​ដោយសារ​ទឹកភ្លៀង ឬ​ប្រភពទឹក​ផ្សេងៗ​ក៏​ធ្វើ​ឲ្យ pH ចុះ​ទាប​ដែរ ។ ដូចនេះ​ត្រូវ​រក្សា​កម្រិត pH ក្រោម ៧ ឬ​លើ ៩ នឹង​ជះឥទ្ធិពល​អាក្រក់​ដល់​បង្កង ។ ដើម្បី​កែលំអ pH ត្រូវធ្វើ​ការផ្លាស់ប្តូរ​ទឹក ឬ​ប្រើប្រាស់​កំបោរ ។ បើសិនជា​រុក្ខជាតិ​ប្លង់តុង​កើតមាន​ច្រើន​ធ្វើ​ឲ្យ pH ឡើង​ខ្ពស់​ត្រូវធ្វើ​ការប្តូរ​ទឹក​ថ្មី ។ មុន​ភ្លៀង​ត្រូវ​បាច​កំបោរ​នៅ​ជុំវិញ​ស្រះ ដើម្បី​ការពា​រិ​ជាតិ​ជូរ​ហូរ​ពី​មាត់​ស្រះ ។ ក្រោយ​ភ្លៀង​ត្រូវ​វាស់​កម្រិត pH បើសិន pH ក្រោម ៧ គឺ​ត្រូវ​ប្រើ​កំបោរ​ពី ១-១.៥ គ​.​ក្រ ក្នុង​១០០​ម៉ែត្រការ៉េ លាយ​ជាមួយ​ទឹក​រួច​ព្រាច​ឲ្យ​សព្វ​ផ្ទៃ​ស្រះ ដើម្បី​បង្កើត​កម្រិត pH ។
​- កម្រិត​រលាយ​អុកស៊ីសែន​ក្នុង​ទឹក :កង្វះ​អុកស៊ីសែន​ធ្វើ​ឲ្យ​បង្កង​ងើប​នៅលើ​ផ្ទៃ​ទឹក និង​អាច​បណ្តាល​ឲ្យ​បង្កង​ងាប់ ។ បាតុភូត​នេះ ងាយ​កើតមាន​នៅតាម​ស្រះ​ចិញ្ចឹម​បង្កង ។ មូលហេតុ​កង្វះ​អុកស៊ីសែន​ក្នុង​ស្រះ​បណ្តាលមកពី​: ស្រះ​សម្បូរ​សារធាតុសរីរាង្គ ចំណី​សល់​ច្រើន​ក្នុង​ស្រះ និង​រុក្ខជាតិ​ប្លង់​តុង​កើតមាន​ច្រើន ៘ កម្រិត​រលាយ​អុកស៊ីសែន​អប្ប​បរិ​មា ៣.៥ ម​.​ក្រ ក្នុង​មួយ​លីត្រ ក្រោម ២ ម​.​ក្រ ក្នុង​មួយ​លីត្រ បង្កង​នឹង​ងាប់ ។ យើង​អាច​បង្កើន​អុកស៊ីសែន​ដោយ​ឧបករណ៍​បង្កើត​អុកស៊ីសែន ឬ​ប្តូរ​ទឹក ។​
​- កម្រិត​ថ្លា​នៃ​ទឹក :ត្រូវ​រក្សា​កម្រិត​ថ្លា​នៃ​ទឹកស្រះ​ពី ២៥-៤០ សង់ទីម៉ែត្រ ។ បើសិន​កម្រិត​ថ្លា​ទឹក​ក្រោម ២៥ សង់ទីម៉ែត្រ មានន័យថា​ទឹកស្រះ​ល្អក់ ត្រូវធ្វើ​ការប្តូរ​ទឹក និង​ការដាក់​ចំណី​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ ។ បើ​កម្រិត​ថ្លា​នៃ​ទឹក​លើស ៤០ សង់ទីម៉ែត្រ ត្រូវ​បន្ថែម​ជីសរីរាង្គ ឬ​អ​សរីរាង្គ ដើម្បី​បង្កើន​ពណ៌​ទឹកស្រះ ។ បើ​ទឹកស្រះ​មាន​ពណ៌​បៃតងខ្ចី គឺមាន​លក្ខណៈ​ល្អ​បំផុត ។ បើសិន​ទឹកស្រះ​មាន​ពណ៌​បៃតងចាស់ ឬ​ក្រ​ម៉ៅ​ត្រូវធ្វើ​ការប្តូរ​ទឹក ។
- កម្រិត​រឹង​នៃ​ទឹក​:ទឹកសមុទ្រ​មាន​កម្រិត​រឹង​សរុប​ពី ៥០-១០០​ម​.​ក្រ ក្នុង​មួយ​លីត្រ CaCO3 គឺមាន​លក្ខណៈ​សមស្រប ។ បើ​កម្រិត​រឹង​នៃ​ទឹក​ក្រោម ៥០​ម​.​ក្រ ត្រូវ​បន្ថែម​កំបោរ​ស ឬ​ម្សៅ សំបក​ងាវ ដើម្បី​បង្កើន​កម្រិត​រឹង​នៃ​ទឹក​ជួយ​ឲ្យ​បង្កង​ងាយ​សក និង​ងាយ​កើត​សំបក​ថ្មី ។
កូន​បង្កង​ពូជ​សម្រាប់​ដាក់​ចិញ្ចឹម
៦- ការប្រមូល​ផល​
​- ការប្រមូល​ផល​រំ​លោះ​:ក្រោយ​ចិញ្ចឹម​បាន​រយៈពេល ៤​ខែ យើង​អាចធ្វើ​ការប្រមូល​ផល​រំ​លោះ​ដោយ​ចាប់​បង្កង ដែលមាន​ទំហំ​ធំ និង​បង្កង​មេ ។ ចំណែកឯ​បង្កង​ឈ្មោល​ត្រូវ​រក្សាទុក​ចិញ្ចឹម​រហូតដល់​ចុងរដូវ ។ ការប្រមូល​ផល​របៀបនេះ​ធ្វើ​ឲ្យ​ទទួលបាន​ទិន្នផល​ខ្ពស់ ពីព្រោះ​បង្កង​ឈ្មោល​មានការ​លូតលាស់​លឿន​នៅ​ដំណាក់កាល​ចុងក្រោយ ។
​- ការប្រមូល​ផល​ទាំងស្រុង :នៅពេល​បង្កង​ភាគច្រើន​មាន​ទំហំ​ធំ​ក្លាយជា​បង្កង​សាច់ យើង​អាចធ្វើ​ការប្រមូល​ផល​ទាំងស្រុង ។ ដើម្បី​ងាយស្រួល​ក្នុងការ​ប្រមូល​ផល​យើង​ត្រូវ​បញ្ចេញ​មក​បង្កង​ដែល​នៅសល់​ តិចតួច​បូម​ពង្រីង​ស្រះ និង​ប្រមូល​ចាប់​ទាំងអស់ ។
រៀបរៀង​ដោយ : លោក សំ ណា​រិ​ទ្ធ អុន​ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល និង​អភិវឌ្ឍន៍​វារីវប្បកម្ម​ទឹកសាប។

​វិធី​រក្សាទុក​ការ៉ុត

​ការ៉ុត​ដែល​បាន​ទិញ​មក ហើយ​មិន​បាន​ពិនិត្យ​ឲ្យបាន​ច្បាស់ ឬ​ទុក​យូរពេក អាច​ធ្វើឲ្យ​វា​មិន​ស្រស់ ដូច​ដែល​អ្នកត្រូវការ​នោះឡើយ​។ ដូច្នេះ ដើម្បី​រក្សា​ភាពស្រស់ និង​រសជាតិ​របស់​កា​រ៉ុត ឲ្យបាន​យូរ គឺ​បន្ទាប់ពី​លាង​ការ៉ុត​រួច គួរ​ហាន់​ជា​ចំណិត​ស្តើងៗ រួច​ដាក់​ក្នុង​ប្រអប់​ដែល​បិទ​គម្រប​ជិត​មួយ សឹម​យកទៅ​ទុក​ក្នុង​ទូ​ទឹកកក​។ វិធី​នេះ ជួយ​ឲ្យ​កា​រ៉ុត នៅតែ​មាន​រសជាតិ​ឆ្ងាញ់​ដូច​ដើម​រហូត​ដល់ ២​សប្តាហ៍​ឯណោះ​៕​

វិធី​ផលិត​ធ្យូង​សម្រាប់​កែប្រែ​គុណភាព​ដី​

September 13, 2013

សម្ភារៈ​ត្រូវការ :
-​ធុងសាំង​មួយ កាត់​មាត់​ត្រឹម​ពាក់កណ្តាល​មិន​ឲ្យ​ដាច់​
-​កំទេច​មែកឈើ​តូចៗ​
+​វិធី​ផលិត​
-​កាត់​មែកឈើ​ប្រវែង​ត្រឹម ៣ តឹក ដាក់​រៀប​បញ្ឈរ​ក្នុង​ធុងសាំង​ឲ្យ​បាន​ពេញ​ណែន បន្ត​រៀប​បែបនេះ រហូត​ពេញ​ដល់​មាត់​លើ​ទាញ​គម្រប​ម្ខាង​ដែល​បាន​កាត់​នេះ មក​គ្រប​លើ​ត្រង់​កន្លែង​ដែល​បាន​កាត់​នោះ​វិញ ព្យាយាម​ធ្វើយ៉ាងណា​ឲ្យ​វា​បាន​គ្រប​ភាគច្រើន​វិញ ។​
+​កាយ​រណ្តៅ​មួយ​រាង​ទ្រវែង ល្មម​អាចដាក់​ធុងសាំង​នេះ​ដុត​ពីលើ​បាន រណ្តៅ​នេះ​មិនត្រូវ​ឲ្យ​មាន​មាត់ធំ​ពេក​ទេ គឺ​ល្មម ដាក់​ធុងសាំង​ដុត​កុំ​ឲ្យ​វា​ធ្លាក់ចុះ​ក្រោម​បាន ។​
+​ដុត​ភ្លើង​ពីក្រោម​ធុងសាំង​តែ​មិនត្រូវ ឲ្យ​ឆេះ​ឈើ​នៅក្នុង ធុងសាំង​នោះទេ ។​
+​ដុត​រហូត​កំទេចកំទី មែកឈើ​ក្នុង​ធុងសាំង​នោះ​ក្លាយទៅជា​ធ្យូង មាន​ពណ៌​ខ្មៅ នោះ​យើង​អាចយ​កវា​មក​ប្រើការ​បាន​ហើយ ។​
​តាម ​ការពិត​វិធី​ផលិត​ធ្យូង ( Biochar) ប្រភេទ​នេះ គេ​មាន​វិធី​ផលិត​មួយ​ហ្មត់ចត់ ជាង និង មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ជាង​ប៉ុន្តែ​វា​ទាមទារ ឲ្យ​យើង​ត្រូវ​ចំណាយ​ច្រើនជាង​នេះ គឺ​ត្រូវកា​ត់មាត់​ធុងសាំង​ធ្វើជា ប្រឡោះ​មួយ​រួច​ធ្វើ​គម្រប​មួយ​សម្រាប់​ក្រប​វា​ភ្ជិត ទៅវិញ ស្វាន​ប្រហោង​មួយ​ទំហំ ៥ ហ៊ុន សម្រាប់​ឲ្យ​ផ្សែង​ចេញ ដោយ​ប្រើ​បំពង់​ដែក​មួយ ធ្វើជា​បំពង់​បង្ហុយ ។​
​ ​បើ​យើង​អាច​ប្រើ​វិធី​នេះ​បាន​វា​មាន​ធ្យូង​ដែលមាន​គុណភាព​ល្អ​ជាង ។
​ ​អ្វីដែល​យើង​ផលិត​បាន​នេះ គឺជា​ធ្យូង​ដែល​អាច​ឲ្យ​យើង យកមក​ដំ​ឲ្យ​ខ្ទេច​ម៉ត់ រួច​យកទៅដាក់​តាម​គុម្ព​ដំណាំ ដោយមាន​លុប​ដី​គ្របពីលើ​ផង ចំនួន​ដែល​យើង​ដាក់ គឺ​គ្មាន​កំណត់​ទេ យើង​អាចដាក់​ដើម ១០ គីឡូ ឬ ៥ គីឡូ​ក៏បាន ទៅតាម​ចំនួន​ធ្យូង​ដែល​យើង​មាន ដំណាំ​ណា ដែល​មិនសូវ​ដុះ​លូតលាស់ ឬ​ក្រិន យើង​អាច​ប្រើ​ធ្យូង​នេះ ត្រាំ​ជាមួយ​ទឹក​រួច​ស្រោច​ជុំវិញ​កាក​ដែល​នៅសល់ ចាក់​ដាក់​គល់​វា រួច​លុប​ដី​ពីលើ បន្តធ្វើ​បែបនេះ រហូត យើង​ឃើញ​មានការ​ប្រែប្រួល​ទៅលើ​ដំណាំ ដែល​ដុះ លូតលាស់​មិនល្អ​នោះ ចាប់ផ្តើម​ប្រែប្រួល បន្ទាប់ពីនោះ​ត្រូវ​បន្តធ្វើ​រៀងរាល់​មួយខែ​ម្តងៗ រហូតដល់​វាទ​ទួលបាន​ផ្លែផ្កា ។​
​ ​វិធី​ដែល​ងាយ​ជាងគេ​នោះ គឺ​យើង​អា​ចរក​ទិញ​ផេះ អង្កាម យកមក​ចាក់​ដាក់​រាយ​នៅត្រង់​ទី​ដាំ​ដំណាំ រួច​កាប់​ផ្លា​ក់លុប​វា​បន្ទាប់មក​បាញ់​ទឹក សាច​ដាក់​ឲ្យ​ជោគ ដើម្បី​ឲ្យ​វា​ស្អិត​ខាំ​ជាប់​ជាមួយ​ដី បើ​មិន​ដូច្នេះ​ទេ វា​និង​ហើរ​តាម​ខ្យល់​ទៅ​អស់​មិនខានឡើយ ។​
​ ​បើ​បាន​ប្រើ​ធ្យូង​សម្រាប់​កែប្រែ​គុណភាព​ដី យើង​អាចជួយ​ឲ្យ​ដំណាំ​ដុះ​លូតលាស់​បានល្អ កាត់បន្ថយ​ការប្រើ​ជី ធ្វើ​ឲ្យ​ដី​ធូរ គ្មាន​មេរោគ អាច​រក្សា​សំណើម​បាន​ប្រសើរ​ជាង មិនតែប៉ុណ្ណោះ​ផល​ដែល យើង​ទទួលបាន​ក៏​ប្រសើរ​ជាង​ដែរ ។​

ស្វែងយល់​ពី PH របស់​ដី​ដាំ​ដំណាំ​

ដី​ដាំ​ដំណាំ​គួរ​ត្រូវបាន​យកចិត្តទុកដាក់​ទៅលើ​កំរិត PH របស់​វា​នៅ​រាល់​ពេល​មុន​ដាំ​ដំណាំ​ណាមួយ​ទោះ​ជា​ដំណាំ​អ្វី​ក៏ដោយ​ចុះ គឺ​ចាំបាច់​ណាស់​ត្រូវ​វា​ស់រក​កម្រិត PH របស់​វាឲ្យ​ដឹង​មុន​សិន ។​
​ ​ដំណាំ​ណាមួយ​ដែល​ត្រូវ​យក​មក​ដាំ យើង​គួរ​ដឹង​ជា​មុន​សិន​ថា តើ​ដំណាំ​នោះ​ត្រូវការ PH របស់​ដី​ក្នុង​កម្រិត​ណា ? ឯ​ដី​ដែល​យើង​បម្រុង​យក​ដំណាំ​នោះ​មក​ដាំ​មាន PH កម្រិត​ណា​ដែរ ។​
​ ​ប្រការ​ដែល​យើង​ដឹង​បាន​ពី​កម្រិត PH របស់​ជាមុន មុន​ពេល​យក​ដំណាំ​មក​ដាំ​គឺជា​ការតម្រូវ​មួយ​របស់​ប្រភេទ​ដំណាំ បើ​កម្រិត PH របស់​ដី​ទាប​ជាង ឬ​ខ្ពស់​ជាង​កម្រិត PH ដែល​ដំណាំ​ត្រូវការ​នោះ​ការ​ដុះ​លូតលាស់​របស់​វា​នឹង​ជួបប្រទះ​នូវ​ ភាពមិនប្រក្រតី​ជា​មិនខានឡើយ ។​
​ ​ជាធម្មតា PH របស់​ដី​ត្រូវបាន​កំណត់​ពី ១ ដល់ ១៤ ។ ដី​ដែល​មាន​កម្រិត PH ចំនួន​៧ ត្រូវបាន​គេ​ចាត់ទុក​ថា​ណឺត (Neutral) កាលណា​កម្រិត PH ទាប​ជាង​៧ គេ​ចាត់ទុកថា ដី​នោះ​មាន​អាស៊ីដ​ច្រើនពេក តែ​បើ​ដី​នោះ​មាន​កម្រិត PH ខ្ពស់ជាង​៧ គេ​ចាត់ទុកថា​វា​មាន​អាល់កាលី​ន​ខ្ពស់​ពេក ។​ ​
​ ​ក្នុងន័យ​បច្ចេកទេស​កម្រិត PH ត្រូវ​បាន​វា​ស់​ដោយ​ឧបករណ៍​ផ្សេងៗ មាន​បន្ទះ Strip ដូច​ឈើ​ដោត​ការ៉េម មាន​ប្រដាប់​វាស់​មាន​សណ្ឋាន​ជា​ដែក​វែង​ដូច​ម្ជុល មាន​ជា​ប្រអប់ និង​ការ​វា​ស់​ដោយ​ប្រើ​វិធី​លាយ​ជាមួយ​ទឹក​ថ្នាំ ។​

​ពាក្យ​ថា PH គឺជា​ពាក្យកាត់​សង្ខេប​ពាក្យ​ពេញ​របស់​វា​គឺ Poten tial Hydrogen ។​
​ ​គ្រឿង​វាស់ និង​ឧបករណ៍​សម្រាប់​វាស់​កម្រិត​របស់ PH ដី​ត្រូវបាន​គេ​បង្កើត (​ផលិត​) សម្រាប់​លក់​ដល់​អ្នក​ដែល​ត្រូវការ​វា​ជាពិសេស គឺ​អ្នក​ដាំ​ដំណាំ​គ្រប់​ប្រភេទ ។​
​ ​តម្លៃ​របស់​ឧបករណ៍​សម្រាប់​វាស់​កម្រិត PH ដី​នេះ​មានតម្លៃ​ខុសៗ​គ្នា ទៅតាម​គុណភាព និង​សមត្ថភាព​របស់​ឧបករណ៍​នោះ​ផង​ក៏​មាន យើង​អាច​ជ្រើស​ទិញ​ឧបករណ៍ ឬ​គ្រឿង​វាស់​មួយណា​មក​ប្រើ​ក៏​បាន​ដោយ​យោង​ទៅតាម​សេចក្តីត្រូវការ​ ពិតប្រាកដ​របស់​យើង ។​
​ ​សូម​ងាក​មក​ស្វែងយល់​ពី​កម្រិត PH ដី​បន្តិច​សិន​មុន​យើង​ស្វែងយល់​ពី​ឧបករណ៍​សម្រាប់​វាស់ និង​វិធី​វា​ស់វា ។​
​ ​ដី​ទាំងអស់​នៅលើ​ភពផែនដី​យើង​នេះ មិន​ថា​នៅ​ប្រទេស​ណា​ទេ ហើយក៏​មិន​ថា​នៅ​ក​នែ្ល​ង​ណា​ដែរ តែង​មាន​កម្រិត PH ចន្លោះ​ពី ៤.៥ ទៅ ៨.៥ ។​
  ​ដី​ដែល​មាន​កម្រិត PH ៤.៥ គឺជា​ដី​ដែល​មាន​អាស៊ីដ​ច្រើន​ជា​ដី​ជូ (Sour) មានតែ​រុក្ខជាតិ ឬ​ដំណាំ​ប្រភេទ​ខ្លះ​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​ត្រូវការ​ដី​ប្រភេទ​នេះ ។ ចំពោះ​ដី​ដែល​មាន​កម្រិត PH ច្រើន​រហូត ៧.៨ វិញ​គឺ​មាន​អាល់កាលី​ន​ច្រើនពេក ឬ​ផ្អែម​ពេក សម្រាប់​ដំណាំ ។ ដំណាំ​ភាគច្រើន​ទាំង​ដំណាំ​ដាំ​ដោយ​មនុស្ស និង​ឈើ​ព្រៃ ដោយ​រាប់បញ្ចូល​ទាំង​បន្លែ​ស្រូវ ពោត សណ្តែក ផ្កា​ អាច​ដុះ​លូតលាស់​បាន​ល្អ​បើ​វា​ត្រូវ​បាន​ដាំ​នៅលើ​ដី​ដែល​មាន​កម្រិត PH ក្នុង​ចន្លោះ ៦.៥-៧ គឺ​ទាប​ជាង​កម្រិតណឺត (Neutral) បន្តិច ។​
​ ​អ្នក​ដាំ​ដំណាំ​ក្នុង​ចំការ​ធំៗ ឬ​ការដាំ​បែប​ជា​ឧស្សាហ៍កម្ម មាន​កៅស៊ូ ដូង​ប្រេង ឬ​ដំណាំ​អ្វី​ផ្សេង​ទៀត​ក៏ដោយចុះ តែងតែ​យក​ដី​ត្រូវ​ដាំ​នោះ​ទៅ​ពិនិត្យ​ជាមុនសិន ការ​ពិនិត្យ​នោះ​គឺ​គេ​ចង់​រក​មើល PH របស់​ដី​កម្រិត​សំណើម​របស់​ដី​សារធាតុ​ទាំងឡាយ ដែល​មាន​នៅក្នុង​ដី​នោះ​រួម​ទាំង​ការធ្វើ​ចំណាត់ថ្នាក់​របស់​ដី​នោះ​ផងដែរ ។​
​ ​* ដី​ជា​ស្រទាប់​លើ និង​ដី​នៅ​ស្រទាប់​ក្រោម​អាច​មាន​កម្រិត PH មិន​ដូចគ្នា​ទេ ជាពិសេស​ផ្នែក​ខាង​លើ​របស់​ដី ពីព្រោះ​វា​ទទួលរង​ឥទ្ធិពល​របស់​ធម្មជាតិ និង​មនុស្ស ចំណែក​ស្រទាប់​ក្រោម​គឺជា​ដី​ដែល​មិន​បាន​រង​ឥទ្ធិពល​របស់​ធម្មជាតិ ឬ​ពី​មនុស្ស​ហេតុនេះ​ការ​វា​ស់រក​កម្រិត PH ចាំបាច់​ត្រូវធ្វើ​ទាំង​ផ្នែក​ស្រទាប់​លើ ៥០​សង់ទីម៉ែត្រ ចុះ​ទៅ​ក្រោម និង​ស្រទាប់ដី ៥០​សង់ទីម៉ែត្រ ទៅ​ក្រោម​ទៀត ។ មាន​រូប :
PH របស់​ដី​មាន​ភាព​វិជ្ជមាន​ដោយ​ផ្ទាល់​ទៅលើ​ការលូតលាស់​របស់​ដំណាំ និង​រ៉ែ​ដែល​មាន​ក្នុង​ដី ។ ភាពខុស​គ្នា​របស់​ដី និង​រ៉ែ​សំខាន់ៗ មួយចំនួន ដែល​មាន​នៅក្នុង​ដី​សម្រាប់​ជួយ​ធ្វើឲ្យ​ដំណាំ​ដុះ​លូតលាស់​បានត្រឹមត្រូ​វ ។ សារធាតុចិញ្ចឹម​រ៉ែ​ផ្សេងៗ ច្រើន​ឃើញ​មាន​នៅក្នុង​ដី​ដែល​ស្ថិត​ក្រោម​កម្រិត​តិច​ជាង​ណឺត (Neutral) ឬ​លើស​ណឺត​បន្តិច​មិនសូវ​សម្បូរណ៍​ជីជាតិ ឬ​រ៉ែ​ចិញ្ចឹម​ឡើយ ។ តួ​យ៉ាង​សារធាតុហ្វូស​ហ្វាត​មិន​អាច​មាន​នៅ​ដី​ណឺ​ត ឬ​ច្រើន​ជាង​ណឺត​ឡើយ តែ​វា​អាច​មាន​នៅក្នុង​ដី ដែល​ក្រោម​ណឺត​បន្តិច​គឺ​ក្នុង​កម្រិត PH ៦.៥ ។​
​ ​ចំពោះ​ដី​ដែល​មាន​អាស៊ីដខ្លាំង​ចន្លោះ PH ៤-៥ វា​ច្រើន​សម្បូ​រណ៍​ដោយ​សារធាតុ​អាលុយមីញ៉ូម (Aluminum) ដែក (Iron) និង Manganes សារធាតុ​ទាំងនេះ​សម្បូរណ៍​ជាតិពុ​លអាច​មិន​ល្អ​សម្រាប់​ដំណាំ​ភាគច្រើន ។ PH ចន្លោះ ៦-៧ ជា​កម្រិត​មួយ​សមស្រប​បំផុត​សម្រាប់​ដំណាំ​ច្រើន​ប្រភេទ ពីព្រោះ​វា​ជា​ដី​ដែល​ប្រកបដោយ​ជីជាតិ​ច្រើនយ៉ាង​សម្រាប់​ជួយ​ដល់​ ការលូតលាស់​របស់​ដំណាំ ។​
​មិនមែន​គ្រប់​ដំណាំ​ទាំងអស់​ត្រូវការ​ដី​ក្បែ​រណឺត (​ជិត​៧) ទាំង​អស់​ឡើយ មាន​ដំណាំ​ខ្លះ​វា​ត្រូវការ​ដី​បែប​អាស៊ីដ​បន្តិច សម្រាប់​ការលូតលាស់​របស់​វា ដី​ដែល​មាន​អាល់កាលី​ន​ច្រើន​ពេក​វា​បាត់បង់​សារ​ធាតុដែក បណ្តាល​ឲ្យ​ដំណាំ​ប្រែជា​មាន​ពណ៌​ពពាល​ស្លេក គ្មាន​ការលូតលាស់ ដំណាំ​មិនអាច​ទាញ​យក​សារធាតុចិញ្ចឹម​ពី​ក្នុង​ដី​បាន ដូច្នេះ​ការ​ដុះ​លូតលាស់​របស់​វា​ក៏​មាន​បញ្ហា​ដែរ ។​
​ ​PH របស់​ដី​មាន​ការប៉ះពាល់​ដល់​អតិ​សុខុម​ប្រាណ (​បាក់តេរី​ដែល​ល្អ​រស់នៅ​ក្នុង​ដី​) (Microorganioms) ។ ពួក​វា​គឺជា​ប្រភេទ​បាក់តេរី ដែល​រំលាយ​អ្វី​ទាំងឡាយ​នៅក្នុង​ដី​ឲ្យទៅ​ជា​ដី បើ​គ្មាន​បាក់តេរី​ទាំងនោះ​ធ្វើ​សកម្មភាព ដំណាំ​អាច​ជួប​បញ្ហា​ក្នុង​ការ​បឺត​ស្រូប​យក​សារធាតុចិញ្ចឹម ពីព្រោះ​វា​មិន​អាច​ធ្វើ​ដោយ​ខ្លួន​ទាំង​ស្រុង​ឡើយ វា​ត្រូវ​ពឹង​លើ​បាក់តេរី​ល្អ​ទាំងនោះ​ជា​អ្នក​ជួយ​បម្លែង​សារធាតុចិញ្ចឹម​ ឲ្យ​វា ។​
​ ​ដី​ភាគច្រើន ច្រើន​ក្លាយទៅជា​ដី​មាន​អាស៊ីដ​ច្រើនពេក​ទាំងនេះ​សឹង​ត្រូវ​បណ្តាល​ដោយ​ ទឹកភ្លៀង​ដែល​ហូរ​ចេញ​បាន​នាំ​យក​សារ​ធាតុដែក (Iron) ទៅ​ជាមួយ​ដោយ​រួម​ទាំង​កាល់ស្យូម (Caleuiem) ម៉ាញ៉េ​ស្យូម (Magnesium) ប៉ូ​តា​ស្យូម (Potassivm) និង​សូ​ដ្យូ​ម (Sodium)
​ ​ទឹកភ្លៀង​អាច​ជា​កត្តា​មួយ​ចម្បង​គេ ពីព្រោះ​វា​បាន​ហូរ​នាំយក​កំទេច​របស់កំ​ប៉ុស្តិ​ធម្មជាតិ​នៅ​ស្រទាប់​លើ​ របស់​ដី វា​បាន​លាង​ដីស្រទាប់លើ​ឲ្យ​ខ្សោះ​សារធាតុចិញ្ចឹម​បាត់បង់​អស់​ពពួក​ បាក់តេរី ដែល​ជា​ភ្នាក់ងារ​ជួយ​បម្លែ​ង កំ​ប៉ុស្តិ ឲ្យទៅ​ជា​ដី​សម្រាប់​ដំណាំ ។​
​ ​ហេតុនេះ​គេ​គួរ​ចាំបាច់​ត្រូវ​ដាំ​ដំណាំ​នៅលើ​ដី​មិន​បាន​ប្រើប្រាស់​ដោយ​ ដាំ​រុក្ខជាតិ​ទាំងឡាយណា ដេលមាន​ផ្លែជា​គួរ​ដូចជា អង្គារ​ដី​, កន្ទុំ​ទេស​, ដើម​ក្ងោក​, អង្កា​ញ់ ៘ ពីព្រោះ​ដំណាំ​ទាំងនេះ​អាច​ជួយ​រក្សា​តុល្យភាព​របស់​ដី និង​បង្កើត​គុណភាព​ដី​ឲ្យ​ល្អ​មកវិញ​បាន ពីព្រោះ​ពួក​វា​បឺត​ស្រូប​យក​សារធាតុ នី​ត្រូ​ហ្សែ​ន ពី​ក្នុង​ខ្យល់​មក​ផ្តល់​ឲ្យ​ដី​នៅ​ខាងក្រោម ហេតុ​នេះ​បើសិនជា​ដី​យើង​មិន​ប្រើការ​ទេ​នោះ​គួរ​ដាំ​ពួកវា​ប្រសើរ​ជាង​ទុក​ ដី​ឲ្យ​ហាលខ្យល់​ហាលភ្លៀង​ខូច​អស់​គុណភាព​ដី ។​
​ ​ដើម្បី​កែ​គុណភាព​ដី​គេ​ត្រូវ​ប្រើ​ម្សៅ​ថ​កំបោរ​ដូចជា Caleie Limestone (​ម្សៅ​កំបោ​រស​) ក្រៅពីនេះ​គេ​អាច​ប្រើ​ផេះ​គ្រប់​ប្រភេទ​យក​មក​រាយ​លើ​ដី​ដែល​ត្រូកែ PH ឲ្យស្រប​តាម​ប្រភេទ​ដំណាំ​ត្រូវ​ដាំ ។ ចំនួន​កំបោរ​ស​យកមក​ប្រើ​គឺ អាស្រ័យ​ទៅលើ​ប្រភេទ​ដី​ផង​ដែរ ដូច្នេះ​ការកំណត់​ចំនួន​បរិមាណ​របស់​កំបោរស សម្រាប់​យក​មក​កែ​ដី​ឲ្យមាន PH មួយ​តាម​ការចង់បាន​គឺ ពិបាក​ស​ន្ម​ត់​បន្តិច ពីព្រោះ​បើ​យើង​ចង់​ធ្វើ​ឲ្យបាន​ត្រឹមត្រូវ យើង​ចាំបាច់​ត្រូវ​វាស់​មើល​ទាំង​កម្រិត PH របស់​ដី​កម្រិត​សំណើម​របស់​ដី និង​រ៉ែ​ដែល​មាន​នៅក្នុង​ដី​នោះ​ទើប​អាច​ស​ន្ម​ត់​ពី​ចំនួន​កំបោរ​ត្រូវ​ ប្រើ ដើម្បី​កែ PH របស់​ដី​តាម​ការចង់បាន ។​
​ ​ក្នុង​ករណី​ខ្លះ​ប្រដាប់​វាស់​មិនអាច​ផ្តល់​កម្រិត PH របស់​ដី​បាន​ត្រឹមត្រូវ​ឲ្យ​យើង​នេះ​ក៏​ជា​ការបង្ក​ជា​បញ្ហា​ផងដែរ ដូចេះ​គុណភាព​របស់​ប្រដាប់​វាស់ PH គឺជា​កត្តា​មួយ​សំខាន់​ណាស់​ដែរ ដែល​អ្នក​វាស់ ឬ​ជា​អ្នក​ដាំ​ត្រូវ​ពិចារណា ។​
​ ​នៅក្នុង​បទេស​ដែល​យក​កសិកម្ម​ជា​ធំ​គេ​បាន​បង្កើត​ឲ្យមាន​បណ្តា​ញកសិកម្ម ឬ​មណ្ឌល​មួយៗ តាម​តំបន់​សម្រាប់​ឲ្យ​អ្នក​ដាំ​ដំណាំ​អាចមាន​លទ្ធភាព​យក​គំរូ​ដី ដែល​ខ្លួន​មាន​មកវា​ស់រក​កម្រិត PH និង​សុំ​យោបល់​ពី​បញ្ហា​កសិកម្ម​នេះ​ថា តើ​គួរប្រើ​វិធី​ណា​ដែល​ល្អ​ជាងគេ​សម្រាប់​កែ PH របស់​ដី​ឲ្យបាន​សមស្រប​តាម​ប្រភេទ​ដំណាំ ។​
​ ​មិនមែន​អ្នក​ដាំ​ដំណាំ​គ្រប់​គ្នា​អាចមាន​លទ្ធភាព​ទិញ​យក​ប្រដាប់​វាស់ PH ដី​មក​ប្រើការ​បានឡើយ ហេតុនេះ​មណ្ឌល ឬ​តំណាង​ខាង​ផ្នែក​កសិកម្ម​អាច​ផ្តល់​សេវា​វាស់​កម្រិត PH នេះ​ដល់​អ្នក​ដាំ​ដំណាំ ប្រសើរ​ជាង​ឲ្យ​គាត់​ជា​អ្នក​ដាំ​, ដាំ​ដោយ​ផ្សងព្រេង​ ។​
​ ​កន្លែង​លក់​ចែកចាយ​កំបោ​រស (​កំបោរ​កសិកម្ម​) សម្រាប់​ឲ្យ​អ្នក​ដាំ​ដំណាំ​ទិញយក​ទៅ​បាន​លើ​ដី​ត្រូវ​កែ ក៏​ជា​រឿង​មួយ​សំខាន់​ណាស់​ដែរ ព្រម​ជាមួយ​ការណែនាំ​ឲ្យដឹង​ពី​របៀប​កែ PH ដី និង​នាំ​ដល់​ការកើនឡើង​នៃ​ភោគ​ផលដំណាំ ពី​ព្រោះ​អ្នក​ដាំ​ចេះ​កែ​ដី​ឲ្យស្រប​តាម​ដំណាំ អ្នក​ដាំ​អាច​ទាញ​បាន​ផល​ច្រើនជាង​មុន ពីព្រោះ​គាត់​ដឹង​ពី​គុណភាព​ដី​ដែល​គាត់​មាន និង​យល់បាន​ច្បាស់​ពី​ដំណាំ និង​ដី​ដែល​គាត់​កំពុង​ប្រើ ។ រូប​បាច​កំបោរ​​នៅក្នុង​តារាង​ខាងក្រោម​នេះ​គឺជា​ការបង្ហាញ​ពី​ចំនួន​កំបោរ​ ដែល​ត្រូវ​ប្រើ​ទៅ​តាម​កម្រិត PH ដែល​វាស់​ឃើញ និង​ប្រភេទ​របស់​ដី ។​
​ ​សូមបញ្ជាក់ ​ថា ការ​វាស់​កម្រិត PH របស់​ដី​ចាំបាច់​តូ​វ​ធ្វើ​ឲ្យបាន​ច្រើនដង និង​ច្រើន​កន្លែង​នៅលើ​ដី​ដែល​យើង​មាន​ជាពិសេស​គឺ​ដី​ស្រែ និង​ដី​ដាំ​ដំណាំ​កសិកម្ម​គ្រប់យ៉ាង​ទោះបី​ចំការ​តូចតាច​ក៏ដោយ ។​
​ ​កំបោរ​កសិកម្ម (Garden Lime) (​ដាក់​រូប​ដុំថ្ម Lime stone)
​PH ដែល​វាស់​ឃើញ​ ​ ​ ​ចំនួន​កំបោរ​ត្រូវ​ប្រើ​
​ ​* ដី​ឥដ្ឋ​
​ ​PH ៦.០​ ​ ​ ​ ​៤២០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥.៥​ ​ ​ ​ ​៤៨០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥​ ​ ​ ​ ​៨២០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៤.៥​ ​ ​ ​ ​១២០០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​* ដី​កណ្តោង​ល្បាយ ដីឥដ្ឋ​លាយ​ខ្សាច់​
​ ​PH ៦​ ​ ​ ​ ​១៩០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥.៥​ ​ ​ ​ ​៣៩០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥​ ​ ​ ​ ​៦៨០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៤.៥​ ​ ​ ​ ​៩៦០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​* ដីខ្សាច់​
​ ​PH ៦​ ​ ​ ​ ​១៤០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥.៥​ ​ ​ ​ ​២៤០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥​ ​ ​ ​ ​៤២០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៤.៥​ ​ ​ ​ ​៦៧០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
* Hydrale Lime
(​ដាក់​រូប Hydrale Lime ) ម្សៅ​ស​
​ ​កំរិត PH វាស់​ឃើញ​ ​ ​ ​ចំនួន​ទំងន់​ក្នុង ១​ម៉ែត្រ​កា​រ៉ែ​
​ ​* ដី​ឥដ្ឋ​
​ ​PH ៦.​ ​ ​ ​ ​៣០០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥.៥​ ​ ​ ​ ​៣៥០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​PH ៥​ ​ ​ ​ ​៥៩០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៤.៨​ ​ ​ ​ ​៨៦០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​* ដី​ក​ល្បាយ ដីឥដ្ឋ​លាយ​ខ្សាច់​
​ ​PH ៦​ ​ ​ ​ ​១៤០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥.៥​ ​ ​ ​ ​២៨០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥​ ​ ​ ​ ​៤៩០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៤.៥​ ​ ​ ​ ​៦៩០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​* ដីខ្សាច់​
​ ​PH ៦​ ​ ​ ​ ​១០០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥.៥​ ​ ​ ​ ​១៧០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៥​ ​ ​ ​ ​៣០០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​PH ៤.៨​ ​ ​ ​ ​៤៨០ ក្រាម ក្នុង ១​ម៉ែត្រការ៉េ​
​ ​របៀប​នៃ​ការ​វាស់ PH របស់​ដី​ត្រូវ​ធ្វើ​ទៅ​តាម​ការណែនាំ​របស់​ឧបករណ៍ ដែល​បាន​ទិញ​មក​ប្រើ ។​
​ ​អ្នក​ដាំ​ដំណាំ​គ្រប់​ប្រភេទ​ត្រូវ​តែ​ចេះ​កែ​ដី​ឲ្យមាន​កំរិត PH មួយ​ស្របតាម​ដំណាំ​ត្រូវ​ដាំ​នោះ​ទើប​យើង​បាន​ទទួល​ផល​ល្អ ៕

 ​វិធី​ផលិត​ទឹកខ្មេះ​ពី​អំពៅ (​ទឹក​អំពៅ​)

សព្វថ្ងៃ​នេះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​យើង ដែល​រស់នៅ​តាម​ទី​ជនបទ​បាន​ប្រើប្រាស់​ទឹកត្នោត​មក​ធ្វើជា​ទឹក​ខ្មេះ អ្នកខ្លះ​ទៀត​បាន​ប្រើ​ចេក​ទុំ ក្រៅពីនោះ គឺ​គេ​ទិញ​ទឹកខ្មេះ​ដែល​មាន​លក់​ស្រាប់​ច្រក​ដាក់​ក្នុង​ដប​មកពីផ្សារ ។​
​ ​តាម​ការពិត​ទឹកខ្មេះ​អាច​ត្រូវបាន​ធ្វើ​ដោយ​វត្ថុធាតុដើម​ច្រើនយ៉ាង​ណាស់ ចំណែក​ឯ​វិធី​នៃ​ការធ្វើ​វិញ​គឺ​មាន​ច្រើនយ៉ាង​ខុសៗ​គ្នា ឯ​រសជាតិ​ដែល​យើង​ទទួលបាន​វិញ​ក៏​មិន​ដូចគ្នា​ដែរ ។​ ​ខាងក្រោម​នេះ យើងខ្ញុំ​សូម​ណែនាំ​ពី​វិធី​យក​ទឹកអំពៅ​មក​ធ្វើ​ជា​ទឹកខ្មេះ តាម​វិធី​យ៉ាង​ងាយ​ដូចខាងក្រោម​នេះ ។​
​ ​១- កាត់​អំពៅ​ជា​កង់​ខ្លីៗ​ប្រវែង​មួយ​ហត្ថ លាង​ទឹក​ឲ្យ​ស្អាត កិន​ទាំង​សំបក កិន​រហូត​លែង​មាន​ទឹក​អំពៅ​ចេញមក (​កិន ២ ឬ ៣ សារ​)
​ ​២- យក​ស្បៃ​ស្អាត​មក​ត្រង​ទឹកអំពៅ​នេះ ច្រោះ​វាឲ្យ​ស្អាត កុំឲ្យ​មានស​ល់​កាក​
​ ​៣- ដាក់​ទឹកអំពៅ​ដែល​បាន​ច្រោះ​នេះ​ដាំ​លើ​ភ្លើង​ឲ្យ​ពុះ ឬ​ដាក់​វា​ក្នុង​ក្រឡ​មួយ​គ្រប​ឲ្យ​ជិត ដាក់​ហាលថ្ងៃ​ចំនួន ១​ថ្ងៃ ក៏​អាច​សម្លាប់​មេរោគ​នានា​បានដែរ ។ (​ត្រូវ​ទុក​វាឲ្យ​ត្រជា​ក់​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​បើក​គំរប​)
​ ​៤- យក​មេនំ ឬ​ដំបែរ មក​ដំ​លាយ​ជាមួយ​ទឹក​ក្តៅ​ឧណ្ហៗ​ទុកចោល​ចំហរ ចំនួន ១០-១៥​នាទី ទើប​ចាក់​ចូល​ក្នុង​ទឹកអំពៅ​ដែល​បាន​ដាំ​ពុះ​នោះ យក​វែក​ឈើ​កូរ​វាឲ្យ​សព្វ​ល្អ (​ហាម​ប្រើ​វែក​ដែក ប្រើ​តែ​បន្ទះ​ឫស្សី ឬ​វែក​ឈើ​)
​ ​៥- ប្រើ​ក្រឡ​ដែល​មាន​មាត់​តូច​សម្រាប់​ធ្វើ​ទើប​ងាយស្រួល ឬ​អាច​ប្រើ​កែវ​ចំណុះ ១០​លីត្រ​ក៏បាន ។ បន្ទាប់​ពី​លាយ​មេ​ចូល​រួចហើយ ត្រូវ​ទុក​ឲ្យ​វា​ហូរ​ជាតិ​ដី និង​កំទេចកំទី​ផ្សេងៗ​ចេញ​មក​សិន វា​អាច​ហូរ​ចេញ ខ្ពុរ​ចេញ​មក​បាន​អាស្រ័យ​ដោយ​យើង​មិន​បាន​គ្រប​វា​ទេ វា​ត្រូវការ​ពេល ២-៣​ថ្ងៃ​ទើប​មាន​ពពុះ​ខ្ពុរ​ចេញមក
​ ​៦- បន្ទាប់ពី​មាន​ការ​ខ្ពុរ​ចេញ​នៃ​កករ​មក យើង​នឹង​បាន​ឃើញ​ទឹក​ថ្លាៗ​មាន​ពណ៌​ដែល​នៅសល់​ក្នុង​ក្រឡ យក​ក្រណាត់​ស្អាត​ជូ​តមាត់​ក្រឡ​ឲ្យ​ស្អាត ប្រើ​អ្វីមួយ​សម្រាប់​បិទមាត់​ក្រឡ​នេះ​ដោយ​ថង់ប្លាស្ទីក​ចង​រុំ​ដោយ​កៅស៊ូ មិនឲ្យ​មាន​ខ្យល់​ចេញចូល​បាន​ឡើយ ។ ក្នុង​រយៈពេល​បន្ទុំ​នេះ​យើង​មិន​ត្រូវការ​ខ្យល់​ដូច​ពេល​មុន​ទៀត​ទេ ។​
​ ​៧- យើង​រក្សា​ក្រឡ​ទុក​នៅ​ត្រង់​ទី​មាន​ម្លប់​ត្រជាក់​រយៈពេល ៥​ថ្ងៃ (​ជា​ធម្មតា​វា​ត្រូវការ​ពេល​ត្រឹមតែ ៣-៤​ថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ​)
​ ​៨- ពេល​វា​គម្រប់​ខួប​បាន ៥​ថ្ងៃ​ហើយ យើង​ត្រូវ​បើក​វា​មើល បើ​ឃើញ​មាន​ពពុះ​អណ្តែត​ឡើង​មក​ច្រើន​នោះ បានន័យថា​វា​មិន​ទាន់​បញ្ចប់​ការធ្វើ​ប្រតិកម្ម​របស់​វា​ទេ តែបើ​យើង​ឃើញ​មាន​ពពុះ​ចេញ​មក​ផ្នែក​ខាងលើ​តិចតួច (​មួយៗ​) យើង​អាច​សន្មត់​ថា វា​បញ្ចប់​ការធ្វើ​ប្រតិកម្ម​នោះ​ហើយ ។​
​ ​៩- ចាក់​ច្រោះ​យក​តែ​ទឹកថ្លា​របស់​វា​មក​ដាក់​ក្នុង​កែវ​មួយ​ធំ ឬ​ក្រឡ​មាត់ធំ​ក៏បាន (​កែវ ឬ​ក្រឡ​ត្រូវ​លាង​ដោយ​ទឹក​ក្តៅ​មុន​យកមកប្រើ​)
​ ​១០- ធ្វើ​តា​បែ​ស្រា ឬ​ទិញ​ទឹកខ្មេះ​ទឹកត្នោត​គេ​ចំនួន ១​លីត្រ មក​លាយ​ជាមួយ​ទឹកខ្មេះ​ដំបូង​របស់​យើង​នេះ​ចំនួន ៤​លីត្រ (​អាច​យក​ទឹកខ្មេះ​ចេក​, ទឹកត្នោត​, ទឹក​អង្ករ មក​លាយ​ជាមួយ​បាន តែ​មិន​អាច​ប្រើ​ទឹកខ្មេះ​ដប​មក​លាយ​ឡើយ​) ។​
​ ​១១- កូរ​ល្បាយ​ទាំងពីរ​នេះ​ឲ្យ​សព្វ​ល្អ តែ​ត្រូវ​កូរ​តែមួយ​ផ្លូវ ហាម​កូរ​ត្រឡប់​ចុះ​ត្រឡប់​ឡើង
​ ​១២- ទុក​វាឲ្យ​រងថ្លា​សិន​ទើ​បចាក់​ចូល​ក្នុង​ក្រឡ​មួយទៀត តែ​ត្រូវ​លៃ​ទុក​កុំឲ្យ​វា​ពេញដ​ល់​មាត់​ក្រឡ លៃ​ត្រឹម 3/4 នៃ​ចំណុះ​ក្រឡ​បាន​ហើយ យក​ក្រណាត់​ស្បៃ​ស្តើង​មក​ចង​មាត់​វាឲ្យ​ខ្យល់អាច​ចេញចូល​បាន​ពី​ពេល​នេះ ទឹក​ល្បាយ​នេះ​វា​ត្រូវការ​អុកស៊ីហ្សែន​
​ ​១៣- យើង​រក្សា​ទុក​វា​បែប​នេះ​រយៈពេល​ចំនួន ២​សប្តាហ៍​បន្ទាប់មក​យើង​អាច​យក​វា​មក​ច្រក​ដាក់​ដប​គ្រប​មាត់​ដោយ​សំឡី​ ចំហុយ​ក្នុង​កំដៅ ៦០-៧០​ដឺ​ក្រេ ចំនួន ២០​នាទី ។ ទុក​វាឲ្យ​ត្រជា​ក់​រួច​ដាក់​គម្រប​គ្រប​ទុក​ប្រើ​ការ ឬ​លក់​ឲ្យគេ​ក៏បាន ។​
​ ​១៤- ទឹកខ្មេះ​នេះ​នឹង​មិន​ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​ឡើយ​ពីព្រោះ យើង​មិន​បាន​ប្រើ​អាស៊ីដ​សម្រាប់​ផលិត​វា​ទេ គឺ​យើង​ប្រើ​វិធី​បន្ទំ​ឲ្យ​វា ‘ក​រ’​ ជា​អាស៊ីដ ដោយ​ធម្មជាតិ​តែម្តង ។​
​ ​ទោះបី​វិធី​ធ្វើ​មាន​ច្រើន​ដំណាក់កាល​មែន ប៉ុន្តែ​វា​គឺជា​ទឹកខ្មេះ​ដែល​មាន​គុណភាព​ល្អ​សម្រាប់​ប្រើប្រាស់​បាន​នៅក្នុង​គ្រួសារ ។​
​បញ្ជាក់ : បើសិនជា​មាន​ដុះ​ផ្សិត មាន​ក្លិន​មិនល្អ មាន​ពណ៌​មិនល្អ សូម​កុំ​ប្រើការ​ឲ្យសោះ ពីព្រោះ​វា​អាច​បណ្តាល​មក​ពី​ការធ្វើ​មិន​បាន​ស្អាត ៕

ផលិត​ជី​សម្រាប់​ដាក់​ដំណាំ​ដោយ​វិធី​ងាយៗ

សព្វថ្ងៃ​នេះ​ការដាំ​ដំណាំ និង​ធ្វើស្រែ​ចំការ​ជួបប្រទះ​នូវ​បញ្ហា​មួយ​ដែល​ជា​បញ្ហា​ធំជាងគេ​គឺ “​ជី​” ។ មាន​កសិករ​ជាច្រើន​បាន​ត្អូញត្អែរ​ពីការ លំបាក​ក្នុងការ​សន្សំ និង​ប្រមូល​ជី យក​មក​ទុក​ប្រើ​ការ ពីព្រោះ​វា​មាន​ការលំបាក​ក្នុង​ការរក និង​ជា​ពិសេស​ត្រូវ​ចំណាយពេល​យូរណាស់ ទើប​អាច​ប្រមូល​បាន​តាម​សេចក្តីត្រូវការ ។​

​​ពិត​ប្រាកដ​ណាស់​ថា ការប្រមូល​ជី វា​ជា​រឿង​មួយ​លំបាក ប៉ុន្តែ​យើង​អាច​ជំនៈកា​រលំ​បាក​នោះ​បាន ដោយ​ប្រើ​វិធី​យ៉ាង​សាមញ្ញ​បំផុត ហើយ​ត្រូវការ​ប្រើពេល​តិច​ផង ។​
​​យើង​អាច​ចាប់ផ្តើម​ដោយ​ការប្រមូល​យក​កូន​ឈើ​គ្មាន​ប្រយោជន៍​តូចៗ​ គ្រប់យ៉ាង មែកឈើ ស្លឹកឈើ​គ្រប់​ប្រភេទ យក​មក​កាត់​ចិញ្ច្រាំ​វាឲ្យ​ខ្លីៗ​ប្រវែង​មួយ​ថ្នាំងដៃ បើ​ការកាប់​ចិញ្ច្រាំ​នេះ​ត្រូវការ​ប្រើ​ពេល​យូរ យើង​អាច​រក​ម៉ាស៊ីន​ច្រិប​មែកឈើ ឬ​ច្នៃ​បង្កើត​មួយ​សម្រាប់​ប្រើ ។​
​​កំទេច​ឈើ យើង​អាច​ប្រមូល​ទាំង​ស្រស់ និង​ស្ងួត មិន​គិត​ថា​វា​ជា​មែកឈើ​អ្វី​ឡើយ បន្ទាប់ពី​បាន​កាត់​ចិញ្ច្រាំ​រួច យើង​អាច​ដាក់​វាគរ​ជា​គំនរ​នៅត្រង់​ទីមួយ​ស្រឡះ​មិន​លិច​ទឹក ពូត​វា​ជា​ពំនូក ដូច​ពំនូកចំបើង យើង​អាច​ជះ​ទឹកបាយ ទឹក​ធម្មតា កាកសំណល់​ផ្ទះបាយ​ទៅលើ​ពំនូក​នោះ​បាន ។ នៅ​ជុំវិញ​ពំនូក​នោះ យើង​អាច​ធ្វើ​ជារ​បង​សម្រាប់​ឃាំង​ខ្ពស់ ឬ​ទាប តាម​ការ​ចូល​ចិត្ត​ជា​រៀងរាលល់ថ្ងៃ យើង​អាច​ប្រមូល​បន្ថែម សូម្បី​ត្រួយ​ខ្ចីៗ ស្មៅ​ងាប់ ឬ​អ្វី​ក៏ដោយ​ចុះ​ឲ្យតែ​យើង​អាច​រកបាន ។​
​​ការ​ដែល​យើង​ស្រោច​ទឹក​វា​រាល់ថ្ងៃ វា​នឹង​បង្កើតបាន​ជា​កំដៅ​នៅក្នុង​ពំនូក​នោះ ទោះបី​យើង​មិន​ស្រោច​ទឹក​ក៏​វា​មាន​កំដៅ​ដែរ តែ​ការ​ស្រោច​ទឹក​ជួយ​បង្កើត​ល្បឿន​ពុកផុយ​របស់​កំទេច​ឈើ​ទាំង​នោះ​ឲ្យបាន​ លឿន​ជាង​ធម្មតា ។​
​​យើង​មិន​ចាំបាច់​មាន​លាមក​សត្វ​ទេ តែបើ​មាន​ក៏​អាច​យកមក​ដាក់​លាយ​បាន តែ​បើ​គ្មាន​ទេ ក៏​មិន​ជា​ការ​អ្វី​ដែរ ។​
​​មាន​វិធី​មួយទៀត ដែល​យើង​អាច​ប្រើ​ការ​បាន​ដែរ នោះ​គឺ​ការ​ត្រាំ​ទឹក កំទេច​ឈើ​ទាំងអស់នោះ រួច​ទើប​កើ​ប​ប្រមូល​យក​មក​ដាក់​គរ​ជា​ពំនូក​លើ​គ្នា វិធី​នេះ​ជួយ​ធ្វើឲ្យ​កំទេច​ទាំងនោះ​ឆាប់​ពុក​ផុយជាង​វិធី​ខាងដើម ។​
​ចំពោះ​ប្រសិទ្ធភាព​របស់​ជីកំ​ប៉ុស្តិ៍​ប្រភេទ​នេះ វា​មាន​គុណភាព​ប្រហាក់ប្រហែល​គ្នា​ទៅ​នឹង​ប្រភេទ​ជីកំ​ប៉ុស្តិ៍​ធម្មតា​ដែរ បើសិន​យើង​បាន​ប្រើ​វា​រាល់​ឆ្នាំ វា​នឹង​ជួយ​ធ្វើឲ្យ​ដី​របស់​យើង​ធូរ ដំណាំ​ងាយ​ដុះ​លូតលាស់​ល្អ និង​ជួយ​ធ្វើឲ្យ​ដី​អាច​រក្សា​សំណើ​មបាន​យូរ​ផង ។​
​ខាងក្រោម​នេះ យើងខ្ញុំ​មាន​បង្ហាញ​ពី​រូប ម៉ាស៊ីន​មួយចំនួន​សម្រាប់​យកមក​ប្រើ​ដើម្បី​កាត់​មែកឈើ និង​វិធី​បង្កើត​មួយ​សម្រាប់​ប្រើ​ដោយ​ខ្លួនឯង ៕

វិធី​ផលិត​ជីវឧស្ម័ន​ប្រើ​លាមក​មាន់ និង​ជ្រូក​ជា​វត្ថុធាតុដើម​

យើង​ធ្លាប់​ដឹង​នា​ពេល​កន្លង​មក​ហើយ ពី​វិធី​ផលិត​ជីវឧស្ម័ន​ដោយ​ប្រើប្រាស់​លាមក​គោ​មក​ធ្វើ​ជា​វត្ថុធាតុដើម ។​
​ពេលនេះ យើងខ្ញុំ​សូម​នាំយក​មក​បង្ហាញ​ពី​វិធី​ផលិត​ជីវឧស្ម័នដែលអាចផលិត​ហ្គាស​ រហូតដល់​ទៅជិត ២០០​លីត្រ សម្រាប់​លាមក​មាន់​ចំនួន ១៥០​គ​.​ក ។​
​​ដើម្បី​ផលិត​ឧស្ម័ន​ពី​លាម​កមាន់​នេះ យើង​ត្រូវការ​សម្ភារៈ​មួយចំនួន​ដូច​ខាងក្រោម​នេះ :
​​- ធុង​មួយ​ដែល​មាន​ទំហំ​ប៉ុន​ធុងសាំង ឬ​តូច​ជាង ល្មម​អាចដាក់​លាមក​មាន់បាន​ចំនួន ១០០-១៥០​គ​.​ក ។ ធុង​នេះ​ត្រូវមាន​គំរប​ដែល​អាច​បិទ​ជិត​មិន​ឲ្យ​ខ្យល់​ចេញចូល​បាន និង​មាន​កម្រាស់ ២mm ឡើងទៅ កាន់តែ​ក្រាស់​គឺ​កាន់តែ​ល្អ យើង​អាច​ប្រើ​ធុង​ខ្យល់​ខ្នាត​ធំ​យកមក​ធ្វើ​ក៏​បាន តែ​ត្រូវ​មាន​កន្លែង​សម្រាប់​ដាក់​លាមក​មាន់​ចូល និង​យកចេញ ។ (​សូម​មើលរូប​) ធុងសាំងក្រាស់ក៏អាចប្រើបាន តែត្រូវលាបថ្នាំការពារច្រេះ និងលាបថ្នាំពាសកុំឲ្យលេចធ្លាយបាន ។

​+ កែវ​សម្រាប់​លាង​ហ្គាស​ចំណុះ ៥​លីត្រ​មួយ​ដែល​មាន​គំរប​អាច​ឲ្យ​យើង​បើក​បិទ​បាន តែ​មិន​មាន​ឲ្យ​ខ្យល់​ចេញចូល​បានឡើយ ។​
​+ ទុយោ​ទឹ​កក្តៅ សម្រាប់​បង្ហូរ​ហ្គាស​ចេញ​ប្រវែង ៤​ម៉ែត្រ ទំហំ​របស់​ទុយោ​គឺ យក​ប៉ុន​ទំហំ​ទុយោ​បូម​ខ្យល់ ។​
​+ ក្បាល​វ៉ាន​ខ្នាត​តូច​ធ្វើ​ពី​ស្ពាន់​ធុន​ល្អ​សម្រាប់​បើក​បិទ​ហ្គាស​ចំនួន ២ យើង​អាច​យក​ខ្នាត ២១mm មក​ប្រើ​បាន ។​
+ លាម​កមាន់​​កសិកម្ម ឬ​លាមក​មាន់ស្រុក​ធម្មតា និង​លាមក​ជ្រូកស្មើ ៧៥% ចំបើង​ចំនួន ២៥% នៃ​ចំណុះ​សរុប ។​
+ ពោះវៀន​កង់ឡាន​ខ្នាត​ធំ​មួយ តែ​ត្រូវ​យក​ទៅឲ្យ​ជាង​ប៉ះ​កង់​បណ្តុះ​ក្បាលវ៉ាល​មួយទៀត (​មួយ​សម្រាប់ឲ្យ​ចូល​និង​មួយទៀត​សម្រាប់​ឲ្យ​ចេញ​យកមកប្រើ​) ។​
+ យើង​អាច​ប្រើ​ហ្គាស​នេះ សម្រាប់​ចំអិន​ម្ហូបអាហារ ឬ​អាច​ប្រើ​វា​សម្រាប់​ជា​ជំនួស​សាំង​ទាំងស្រុង​តែ​ម្តង​ក៏​បាន (​សម្រាប់​ម៉ាស៊ីន​សាំង​)
+ បើ​យើង​នឹង​ប្រើ​វា​ជា​ហ្គាស​សម្រាប់​ចំអិន​អាហារ​សូម​ទិញ​ចង្ក្រានហ្គាស​មួយ និង​ក្បាល​វ៉ាន​សម្រាប់​បើក​បិទ​មួយទៀត​ជា​បន្ថែម​
​វិធី​ផលិត :
​- លាយ​ច្របល់​លាមក​ជ្រូក និង​មាន់​ចូល​គ្នា​ឲ្យ​សព្វ​ល្អ(50% លាមកមាន់ និង 50% លាមកជ្រូក) ចំបើង​កាត់​ខ្លីៗ​ប្រវែង​មួយ​ថ្នាំងដៃ ត្រាំ​ទឹក​ឲ្យ​សើម​រួច​ពូត​ឲ្យ​ស្ងួត​អស់​ទឹក​យក​មក​លាយ​ច្របល់​ជាមួយគ្នា ។​
​​- ដាក់​ល្បាយ​នេះ​លើ​កម្រាល​មួយ​ប្រោះ​ទឹក​វាឲ្យ​សព្វ​ត្រឹម​សើម​ល្មម ទុក​សំដិល​ក្នុង​ម្លប់​៧​ថ្ងៃ ទើប​ដាក់ចូល​ក្នុង​ធុង​ទាំងអស់ ដាក់​គម្រប​គ្រប ដាក់​ទ្រនាប់​កៅស៊ូ​ធ្វើ​ជា​រនាំង​ឃាត់​ខ្យល់ ចាប់​ឡោ​ស៊ី​ឲ្យបាន​ជិត​ល្អ ។​
​​- យើង​មិន​មាន​ដាក់​ទឹក​ដូច​ជា​ការ​ធ្វើ​ដោយ​ប្រើ​លាមក​គោ​ឡើយ នេះ​គឺជា​វិធី​បែប​ស្ងួត ។​
​​- ធ្វើ​ទីកន្លែងមួយ ឬ​ប្រើ​អ្វី​មួយ​ធំ​ដាក់​អាចម៍រណា ឬ​អង្កាម​បាន ។ យក​ធុង​នេះ​ដាក់​ចំ​កណ្តាល ដាក់​អាចម៍រណា ឬ​អង្កាម​ជុំវិញ និង​ពី​ខាងក្រោម​ធុង​នេះ ដើម្បី​រក្សា​កំដៅ​របស់​វាឲ្យ​ស្ថិតនៅ​ក្នុង​កម្រិត ២៩ ទៅ ៣២ ដឺ​ក្រេ (C ដឺ​ក្រេ​) ។ កំដៅ​តិចជាង​នេះ ឬ​ច្រើន​ជាង​នេះ​នឹង​មិន​មាន​ហ្គាស​ចេញមក​ទេ ។ យើង​អាច​ដឹងថា មាន​ហ្គាស ឬ​គ្មាន​ហ្គាស​ដោយ​ការមើល​នាឡិកា​វាស់​សម្ពាធ ដែល​យើង​បានដាក់​ភ្ជាប់​លើ​គម្រប​ធុង ។ បើ​មាន​សម្ពាធ​កើន​ឡើង​នោះ ទ្រនិចនាឡិកា​វា​នឹង​កើនឡើង​ដែរ ។ ហ្គាស​ដែល​ផលិត​បាន​នេះ ចាំបាច់​ត្រូវ​លាង​សិន​មុន​ពេល​អាច​ប្រើ​ការ​បាន យើង​អាច​លាង​ហ្គាស​នេះ​បាន ដោយ​គ្រាន់តែ​ធ្វើ​តាម​វិធី​ដូចខាងក្រោម​នេះ :
​​- ប្រើ​ដប​ឬ​កែវ​ធំ​មួយ​សម្រាប់​ដាក់​ទឹក​លាង :
- ប្រើ​ទុយោ​ថ្លា​សម្រាប់​លាង​ហ្គាស​
​- ហ្គាស​នឹង​ត្រូវបាន​ផលិត​ដោយ​ពេលវេលា​ខុសគ្នា វា​អាច​ត្រូវការ​ពេល​ត្រឹម 2-3​ថ្ងៃ ទៅ​១​សប្តាហ៍​ដើម្បី​ឲ្យ​យើង​អាច​ទទួលបាន​ហ្គាស​នេះ​មក​ប្រើ ។​
​- ព្រមាន : សូម​ប្រយ័ត្ន​ពេល​ធ្វើ​អ្វីមួយ​នៅក្បែរ​កន្លែង​ផលិត​ហ្គាស​នេះ ហាម​មិនឲ្យ​មាន​ពិសារ​បារី ឬ មាន​ភ្លើង​នៅក្បែរ​ជាដាច់ខាត លើកលែង​តែ​ត្រង់​ទី​មាន​ចង្ក្រាន​ត្រូវ​ប្រើ ។​
​​- ក្នុង​ករណី​ចាំបាច់​យើង​អាច​ទិញ​ប្រដាប់​វាស់កំដៅ សម្រាប់​វាស់​ស្ទង់កំដៅ​ខាងក្រៅ​ធុង ឬ​ប្រើ​ឧបករណ៍​ស្ទង់កំដៅ​ណាមួយ​ដែល​យើង​អាច​ដាក់​ចូល​ក្នុង​ធុង​នោះបាន ដើម្បី​យើង​អាច​បាន​ដឹង​កំដៅ​របស់​វា ។ នៅពេល​មាន​ធាតុអាកាស​ត្រជាក់ យើង​អាច​ប្រើ​ក្រណាត់​ហ៊ុំ​ជុំវិញ​ធុង​នោះ​បាន តែ​ត្រូវ​លៃ​ធ្វើយ៉ាងណា​ឲ្យ​វា​មាន​កំដៅ ត្រឹម​ចន្លោះ ២៩ ទៅ ៣២ ដឺ​ក្រេ បាន​ហើយ ។​
​ហ្គាស​ដែល​ទទួលបាន​អាច​ប្រើ​បាន​រយៈពេល​ចំនួន ៣-៧​ខែ សម្រាប់​ការដាំ​ស្ល ក្នុង​គ្រួសារ​មួយ​តូច ។ យើង​មិន​មាន​ត្រូវ​ធ្វើ​អ្វី​ទាំងអស់​ក្រៅតែពី​ការត្រួតពិនិត្យ​ទៅលើ​កំដៅ​ របស់​វា និង​ការពារ​កុំឲ្យ​វាលិច​ធ្លាយ​តែប៉ុណ្ណោះ ។ មិន​ចាំបាច់​ត្រូវ​ថែម​អ្វីមួយ​ឡើយ យើង​អាច​ប្រើ​វា​រហូត​វា​លែង​ផលិត​ហ្គាស​ចេញ​មក​ទៀត ទើប​យើង​ធ្វើ​វា​សារជាថ្មី ។ កាកសំណល់​ដែល​យើង​បាន​យក​ចេញ​មក​នោះ អាច​ប្រើ​ធ្វើ​ជា​ជី​ដាក់​ដំណាំ ឬ​លាយ​ទឹក​ស្រោច​ដំណាំ​ក៏បាន ។