Monday, December 30, 2013

បញ្ហាភាពក្រីក្រ

សេចក្តីផ្តើម

សំណួរគន្លឹះ
ក្នុងស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នតើមាន ប្រជាពលរដ្ឋប៉ុន្មាននាក់ដែលជានិច្ចកាល តែង​តែត្អូញ​ត្អែរ​ពីបញ្ហាជីវភាពរស់នៅនោះ​? តើ​មក​ពី​ទស្សនៈ​កម្មផល​មែនទេដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ជីវិត​គាត់ក្រី​ក្រលំបាកនោះ?ហេតុអ្វីបានជាប្រជាជនខ្មែរមួយចំនួនធំមានជីវភាពក្រីក្រលំបាក ?ហេតុអ្វីបានជាមានអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិស្តុកស្តមចំណែកអ្នកខ្លះទៀត ក្រីក្រ ?ហេតុអ្វីបានប្រជាជនក្រីក្រខ្មែរមួយចំនួនចំណាកស្រុកទៅប្រទេសជិតខាងដើម្បីរកការងារធ្វើ ? តើដំណើរជីវិតអ្នកក្រជួបប្រទះបញ្ហាអ្វីខ្លះ ?តើអ្នកក្រមានឥរិយាបថអាកប្បកិរិយា និងប្រព័ន្ធគំនិតដូចម្តេចខ្លះ?តើអ្នកមាននិងអ្នកក្រមានលក្ខណៈខុសប្លែកគ្នាដូចម្តេចខ្លះ ?តើអ្វីជាអ្នកកំណត់ភាពខុសប្លែកគ្នានេះ ?​តើគេប្រើអ្វីវាស់ដើម្បីកំណត់កម្រិតនៃភាពក្រីក្រ ?ហេតុអ្វីបានជាអ្នកខ្លះអាចរំដោះខ្លួនចេញពីភាពក្រីក្របានចំណែកអ្នកខ្លះទៀតមិនអាច ?តើភាពក្រីក្រមានរចនាសម្ព័ន្ធដូចម្តេចខ្លះនៅក្នុងសង្គម ?តើគេអាចធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បី​កាត់​បន្ថយឬលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ ?តើនរណាខ្លះទទួលខុសត្រូវលើការងារនេះ ?គេប្រើប្រាស់មធ្យោបាយនិងវិធីសាស្រ្តអ្វីខ្លះដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ ?.....
ដំណាក់កាលទី១នៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះគឺចង់សាកល្បងឆ្លើយទៅនឹង សំណួរ ទាំងអស់​​នេះ​​ដោយ​ផ្អែក​លើការវិភាគ​​​សង្គមសាស្រ្តនិងចិត្តសាស្រ្ត ។ប៉ុន្តែការពិតវា​ជា​រឿង​មួយ​មិន​​ងាយ​ស្រួល​​​ឡើយព្រោះសំណួរ​គ្មាន​ទីបញ្ចប់​ទេ។​សូម្បី​តែសំណួរតែមួយក៏អាចមានចម្លើយ​ច្រើននិង​ខុស​ប្លែក​​គ្នាហើយក៏ជាហេតុនាំឲ្យកើត​សំណួរ​ផ្សេងៗ​ទៀតជា​ច្រើន​ផង​ដែរ​ជា​​លទ្ធផល​វា​ពិបាក​ក្នុង​ការ​កំណត់​ខ្លឹមសារ​ចម្លើយ​មួយជាក់​លាក់ឧទាហរណ៏​ចំពោះសំណួរ​ហេតុអ្វី​បាន​ជា​អ្នក​មាន​ជីវភាព​ក្រី​ក្រ​លំបាក?មាន​អ្នកខ្លះឆ្លើយថាមកពីខ្ញុំមិនមានប្រាក់​ចំណូលគ្រប់គ្រាន់-ចម្លើយនេះនាំ​ឲ្យ​កើតចម្ងល់​មួយ​ទៀតហេតុអ្វី បាន​ជា អ្នកមិនមានប្រាក់ចំណូលគ្រប់គ្រាន់ ? ...​មកពី​មិន​មាន​​ការងារ​ធ្វើ-​ហេតុអ្វី​​មិន​មាន​ការងារធ្វើ ?...មក​ពី គ្មាន​ចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះ- ហេតុអ្វី​បាន​ជា​មិនមាន​ចំណេះដឹង​​ជ្រៅ​ជ្រះ​?...​.មកពីគ្រួសារ ក្រីក្រ ប្រើ​អំពើ​​ហឹង្សា​ក្នុង​គ្រួសារ..​។​ល។​ដូច្នេះ​គ្រាន់តែ​​សំណួរ​ដែល​​សួរ​រក​មូលហេតុ​នៃ​​ក្រី​ក្រ​មួយ​មាន​វដ្តទំនាក់ទំនង​ដ៏​ច្រើន​​។​តាមរយៈនៃការ​បក​ស្រាយ​​ខាង​លើយើង​ឃើញថា​សំណួរ​មានច្រើន​រាប់មិនអស់។​ហេតុ​ជាច្រើន​នាំឲ្យកើត​ផលនៃភាព​ក្រីក្រ។​បើ​អញ្ចឹង​!​តើអ្វី​ជា​​​ឬស​កែវ​នៃ​ភាព​​​ក្រីក្រ​? ភាព​ក្រីក្រប្រៀប​ដូចជា​ជម្ងឺមួយផង​​ដែរ​​បើ​គេមិ​ន​បានធ្វើ​រោគ​វិនិច្ឆ័យមិនបានដឹងពី​ដំណើរ​​វិវត្ត​នៃជម្ងឺប្រភេទ​ជម្ងឺប្រភពជម្ងឺមេរោគបង្កបញ្ហានិង​ស្ថាន​ភាព​​អ្នកជម្ងឺ​ច្បាស់លាស់គេពិតជាពិបាក​រកថ្នាំដាក់ឲ្យជល់​នឹង​ជម្ងឺ​ណាស់​​ហើយ​ការ​ព្យាបាល​នោះ​សោត​​វា​គ្រាន់តែជាការធ្វើតេសសាក​​ល្បង​លើអ្នកជម្ងឺ​ជា​ការ​ចំណាយ​ថវិកា​និង​ពេល​វេលា​​ឥត​ប្រយោជន៏-គ្រាន់​តែ​អាច​​​សម្រាល​​​ស្ថានភាព​​ជម្ងឺឲ្យ​ធូរ​​ស្រាល​បន្តិចបន្តួច....ព្យាបាល​​បាន​តែ​ជម្ងឺ​ឱកាស​និយម​​មួយ​ចំនួន​​ឬគា្រន់​​តែ​ជា​ការ​​សន្សំ​លុយទុក​ឲ្យ​ពេទ្យ​​ដែល​គ្មាន​ជំនាញ​​ច្បាស់​លាស់​ប៉ុណ្ណោះ​ឯ​ជម្ងឺពិតប្រាកដ​​​មិនជា​សះ​ស្បើយ​​​​​ឡើយ​។​ក្នុងន័យនេះមានតែអ្នកសង្គម​វិទ្យាទេ​ដែល​​ដើរ​តួនាទី​​យ៉ាង​​សំខាន់​ក្នុងការ​​ចូលរួម​​ចំណែក​​បក​ស្រាយ​​​​បញ្ហា​​សង្គម​និងរិះរកថ្នាំ ​ដើម្បី​ព្យាបាលជម្ងឺ​ទាំង​អស់​នោះ​ដោយ​ប្រើវិធីសាស្រ្ត​ផ្សេងៗ​ដូចជា៖​វិធី ​សាស្រ្ត​​​សិក្សា​​ករ​ណី​អង្កេត​​​ ស្ទង់មតិ ជំរឿន​​​វិភាគ​អត្ថន័យ​​វិភាគ​ប្រវត្តិ​​វិភាគ​ស្ថិតិ​...​ដែល​​មាន​លក្ខណៈ​វិទ្យា​សាស្រ្ត។
“​ ភាពក្រីក្រមិនមែនជាចំណាប់ខ្មាំងនៃការរកប្រាក់ចំណេញឡើយ។ ”

ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃជីវិតអ្នកក្រ

តើប្រជាជនដែលមានក្រីក្រលំបាកជួបប្រទះបញ្ហាជីវិតអ្វីខ្លះ?ដើម្បី ​អោយ​មាន​លក្ខណៈ​ប្រាកដ​និយម​សាក​ល្បង​ស្វែងយល់ពីខ្លួនអ្នកផ្ទាល់បើ​អ្នក​ កំពុង​ស្ថិតក្នុងទីតាំងនិងស្ថានភាពនេះ តើ​មាន​បញ្ហា​អ្វីខ្លះកើត​ឡើង​​ចំពោះ​ជីវិត​អ្នក?​ បន្ទាប់ ​មក​អ្នក​នឹង​យល់​កាន់តែ​ច្បាស់​ពីអត្ថន័យ​ខ្លឹមសារ​នៃ​ភាពក្រីក្រ នេះ។ បើអ្នក​មិន​មានលុយ​ឬទ្រព្យ​សម្បត្តិផេ្សងៗ​ពេលអ្នកឃ្លាន តើ​អ្នក​អាច​ទិញអាហារ​ហូប​បានទេ?​តើអ្នកជឿ​ជាក់​ទេថា​មានគេឲ្យអ្នកដោយឥតគិតថ្លៃនោះ?​ បើអ្នក​ស្រេក​​ទឹកតើ​អ្នក​អាច​ទទួល​បាន​ទឹក ដែល​មាន​សុវត្ថិភាព​​ផឹក​ទេ? បើអ្នក​មាន​ជម្ងឺតើ​អ្នក​ព្យាបាល​វាដោយ​របៀប​ណា? ​បើសង្រ្គោះ​បន្ទាន់ តម្រូវការលុយបន្ទាន់​ជាង​នោះ។​បើអ្នកចង់រៀនសូត្រតើវា​អាច​ទៅ​រួច​ទេបើ​ក្រពះ​អ្នកគ្មាន​អាហារ​នោះ?បើអ្នក​ចង់​សម្រាក​និង​ស្នាក់​នៅ​​ប្រកប​​ដោយ​ផាសុខភាព​តើ​អ្នក​មាន​ជម្រក​សមរម្យ​ឬ​ទេ​? បើ ​អ្នក​ចង់បាន​សម្រស់​ស្រស់​ស្អាត​​និង​មាន​ភាព​ស៊ីវិល័យ​តើ​អ្នក​មាន​លទ្ធភាព ​ទិញ​សំលៀកបំពាក់​និង​គ្រឿង​សម្អិត​សម្អាង​កាយល្អៗ​បាន​ទេ? បើ​អ្នក​ចង់​​អូសទាញ​នរណា​ម្នាក់​តើ​សម្តី​អ្នក​មាន​ឥទ្ធិពល​លើ​គេ​ដែរ​ឬ​ទេ? បើ​អ្ន​កក្រីក្រ​បែប​នេះតើ​ក្នុង​ឆាក​សង្គម​សម្ភារ​និយម​គេ​ឲ្យ​តម្លៃ​អ្នក​ទេ​? បើ​អ្នក​ចង់​ដើរ​កំសាន្ត​តើ​វា​អាច​ទៅ​រួច​ទេបើ​អ្នក​មិន​មា​ន​មធ្យោបាយ​ធ្វើ​ដំណើរ​​និង​ថវិកា​នោះ​? បើ​អ្នក​​ស្រមៃ​ចង់​បាន​អ្វី​មួយតើ​វា​អាច​សម្រេច​បាន​ដោយ​ងាយ​ទេ?...ចុះ​បើ​អ្វីៗដូច​ការ​រៀប​​រាប់​ខាង​លើ​មិនមាន​ដូច្នោះ​តើ​ជីវិត​អ្នក​ទៅ​ជា​យ៉ាង​ទៅ​? តើ​អ្នក​អស់​សង្ឃឹម​នឹង​ជីវិត​រស់នៅ​ដែ​រឬ​ទេ​?​ ចុះ​បើ​អ្នក​មាន​ចំណង​៥​ប្រការ​ចង​ជាប់​អាត្មា​ទៀត​តើ​អ្នក​ត្រូវ​​ផ្គត់​ផ្គង់​ទំនុក​បម្រុង​ពួកគេ​និង​ដោះស្រាយ​ដោយ​របៀប​ណា​?​ តើ​វា​កាន់​តែ​លំបាក​ធ្ងន់​ធ្ងរ​យ៉ាង​ណា​ទៅបើ​មាន​រឿង​រ៉ាវ​ជា​​ច្រើន​ផ្សេងៗ​ទៀត​បាន​បាញ់​ឆ្ពោះ​មក​រក​អ្នក​គ្រប់​ច្រក​ល្ហក​ហើយ​ដាក់​បន្ទុក​ឲ្យ​អ្នក​ដោះស្រាយ​នោះ​?​ដូច្នេះ​ជាក់ស្តែង​​តាម​ផ្លូវ​អាណាចក្រ​ពេល​​ដែល​អ្នក​គ្មាន​លុយ​បញ្ហា​ច្រើន​ណាស់​បាន​កើត​ឡើង​​ហើយ​យក​ដៃ​​ត្របាច់ក​​និង​ដាក់​អំរែក​លើ​ស្មា​អ្នក​។...​ឆ្លុះ ​បញ្ចាំង​ត្រឡប់​មក​វិញ​​បើ​ស្ថានភាព​របស់​អ្នក​មិន​អាច​បំពេញ​តម្រូវការ​ របស់​អ្នក​ឬ​ជួប​ប្រទះ​បញ្ហា​លំបាក​​​ដូច​ខាង​លើ​ហើយ​បញ្ហា​ខ្លះ​ពិបាក​រក​ ផ្លូវ​ដោះស្រាយ​បានជា​ហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​ពិបាក​ចិត្ត​ធុញ​​ថប់​អារម្មណ៏​ ដេក​មិន​លក់​ខ្វល់​ខ្វាយ​ព្រួយ​បារម្ភ​ច្រើន​ឬ​ភ័យ​ខ្លាច​ចំពោះ​អនាគត​អស់​ សង្ឃឹម​ នឿយ​ណាយ​នឹង​ជីវិត​​​​បើ​នៅ​សុខៗ​អ្នក​មាន​ភព្វ​ព្រេងសំណាង​ទេវតា​ដាក់ទាន​ឬ​ រើស​បាន​លុយ​ដ៏​ច្រើន-​ត្រូវ​ឆ្នោត​រង្វាន់​ធំ​-ជីក​បាន​​កំណប់​...​​ចូរ​សាក​ល្បង​គិត​មើល​បញ្ហា​លំបាក​ៗ​​ភាគ​ច្រើន​ដែល​អ្នក​កំពុងប្រឈម​មុខ​នោះ​ត្រូវ​បាន​ដោះ​ស្រាយ​មែន​ទេ​?ក្នុង​ន័យ​​រាល់​បញ្ហា​របស់​អ្នក​ភាគ​ច្រើនគឺមក​ពី​​អ្នក​​មិន​មាន​លុយ​​នេះ​ឯង​។​ជា​រួមការ​​រៀប​រាប់​​ខាង​លើ​ជា​ទ​ឡ្ហីករ​មួយ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ទិដ្ឋភាព​ជីវិត​អ្នក​ក្រ​យ៉ាង​​ពិត​ប្រាកដ​។

រង្វាស់នៃភាពក្រីក្រ

យើង​ពិបាក​កំណត់​រង្វាស់​នៃ​ភាព​ក្រីក្រ​ឲ្យ​មាន​លក្ខណៈ​សាកល​បាន​ណាស់​ព្រោះ​ វា​អាស្រ័យ​លើ​ការ​កំណត់​​​និយម​ន័យ​និង​ការ​កម្រិត​នៃ​ភាព​ក្រីក្រ​។យើង​ អាច​ ដឹង​បាន ​ច្បាស់ថា​នៅក្នុង​ពិភព​នៃ​ប្រជាជន​មាន​អង្ករ​​ពីរ​បាវ​ប្រជាជន​ដែល​មាន​ អង្ករ​មួយ​បាវ​ចាត់​ទុក​ថា​ ជា​អ្នកក្រ​។ក្នុង​ន័យនេះ​ប្រជាជន​ក្រីក្រ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​​​​មិន​ ដូចគ្នា​ នឹង​ប្រជាជន​ក្រីក្រ​នៅ​អូស្រ្តាលី​។ចំនួនតួ​លេខ​នៃ​ប្រជាជន​ក្រីក្រ​ក៏​ អាស្រ័យ​លើ​និយម​ន័យ​​​​នៃ​ភាព​ក្រី​ក្រ​និង​ គោល​បំណង​ទូទៅ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​បាន​កំណត់​លើ​កម្រិត​ប្រាក់ចំណូល​នេះ​ដែរ​​។​ វិធីសាស្រ្ត​ទូទៅ​សម្រាប់​​​ប្រើ​ក្នុង​ការ​វាស់​ភាព​ក្រីក្រ​គឺ​ផ្អែក​លើ​ កម្រិត​បា្រក់ចំណូល​និង​ការ​ចំណា​យ​​​លើការ​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្សេង។​បុគ្គល​ដែល​ ចាត់ទុក​ថាក្រីក្របើ​ការ​ប្រើប្រាស់​ និង​ប្រាក់ចំណូល​ស្ថិត​ក្រោម​​កម្រិត​​អប្ប​បរមា​ដែល​អាច​ឆ្លើយ​តប​នឹង​ តម្រូវការ​មូលដ្ឋាន​។​​កម្រិត​អប្បបរិមា​នេះ​ជាទូទៅ​ត្រូវ​បាន​​​​គេ​​ឲ្យ​ ហៅ​ថា៖ បន្ទាត់​​​នៃ​ភាព​ក្រីក្រ ។ ​បន្ទាត់​នៃភាព​​ក្រីក្រ​នេះ​​ខុសប្លែក​គ្នា​ពីប្រទេសមួយ​ទៅប្រទេស​មួយ​ ទៀតវា​ អាស្រ័យ​​លើការកំណត់​របស់រដ្ឋា​ភិបា​ល​​​ស្របតាម​វិធានសង្គមតម្លៃសង្គម និងកម្រិត​អភិវឌ្ឍន៏​របស់​ខ្លួន​។​រង្វាស់​​នៃភាពក្រី​ក្រ​អាច​​ដឹងបាន តាម​រយៈការធ្វើជំរឿន​​​ដោយសួរ​សំណួរ​ផ្ទាល់ដើម្បី​​ទទួលបាន​ចម្លើយ​លម្អិត​ នៃទម្លាប់​លើការ​ចំណាយ​​និង​​ប្រភព​នៃប្រាក់​ចំណូល។ការធើ្វជំរឿន​គឺជាគន្លឹះ ​ នៃការ​ប្រមូល​ព័ត៌មាន​​​ដែល​​តម្រូវឲ្យ​អនុវត្តជា​ប្រចាំ​សម្រាប់​ប្រទេស​ ទាំងឡាយលើសាកល​លោក។​វាអាចឲ្យ​យើងដឹង​ពី​តើ​​អ្វីខ្លះ​​​ជាតម្រូវការ​ របស់គាត់?តើអត្ថន័យ​នៃ​ភាពក្រីក្រមានលក្ខណៈយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះចំពោះគាត់ ?ហើយ ​អ្វី​ដែល​​ត្រូវ​ចាប់​អារម្មណ៏បំផុត​នោះគឺអ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ថ្មី​ ត្រូវបង្ហាញពី ​កម្រិតខ្ពស់​នៃកម្រងព័ត៌មាន​រវាង​​​បន្ទាត់​ក្រីក្រ​ដោយ​​ផ្អែក​​លើកា​ រវាយតម្លៃ​វត្ថុវិស័យភាព​និង​ប្រធានវិស័យភាព​នៃតម្រូវការ​។សម្រាប់​ប្រ​​ទេស ​កម្ពុជា​ការ​ធ្វើ​ជំរឿនតែងតែ​អនុវត្ត​​រវាង៥ឆ្នាំម្តង​។​​តាម​រយៈ​​ ការធ្វើជំរឿនឆ្នាំ២០០៨​បង្ហាញថា​ប្រជាជន​​​កម្ពុជា ​(ខ្វះ​ព័ត៌មាន)​ស្ថិត​ក្រោម​បន្ទាត់​នៃ​ភាព​​ក្រីក្រ។

ប្រាក់ចំណូលនិងការប្រើប្រាស់

មុនពេលខ្នាតរង្វាស់នៃភាពក្រីក្រមួយត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ដើម្បីកំណត់កម្រិតនៃភាពក្រីក្រអ្នក ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ត្រូវតែកំណត់ជាមុនបើគេចង់វាស់បរិមាណចំណូលនិង​បរិមាណ​ នៃការប្រើប្រាស់​ផ្សេង​ៗ​។​ ចំណូលគឺ​សំដៅ​ទៅលើបរិមាណនៃធនធានហិរញ្ញវត្ថុដែលបុគ្គលម្នាក់​រកបានចំណែក​ឯការ ​ប្រើប្រាស់​គឺសំដៅ​លើការ​ចំណាយ ​ជាក់លាក់របស់បុគ្គលម្នាក់ក្នុងតម្រូវការរបស់ខ្លួន។ឧទាហរណ៏​ការចំណាយ​ ទៅលើរបស់​របរប្រើ​ប្រាស់​សម្ភារៈ និងទំនិញផ្សេងៗជាដើម។បើប្រាក់ចំណូលទាបគេ​មិនអាច​លៃលក​ផ្គត់ផ្គង់គ្រប់គ្រាន់ ​តាម​តម្រូវ​ការគេបានទេ។ក្នុងន័យនេះ គេ​កំពុងស្ថិតក្នុងភាព​ក្រី​ក្រ​។

និយមន័យនៃភាពក្រីក្រ

ភាពក្រីក្រជាកង្វះខាតផ្នែកតម្រូវការជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សដូចជា៖ ស្បៀងអាហារ ជម្រក​សមរម្យ​ ទឹក​ដែលមានសុវត្ថិភាព ការអប់រំ សេវាថែទាំសុខភាព សំលៀកបំពាក់ មធ្យោបាយ​ធ្វើដំណើរ សេរីភាព​ភាពជា​តំណាង...

ភាពក្រីក្រនិងតម្រូវការមនុស្ស

ភាពក្រីក្រនៅតែមានអត្ថិភាពបើនៅតែ ​មានភាពខុសប្លែក​គ្នាជាចេរភាព​ក្នុងការ​បែងចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ក្នុង​សង្គម ​នោះ។​លក្ខខណ្ឌមួយ​ចំនួន​នៃភាពក្រីក្រអាច​នាំទៅរកការធ្វើ​បដិវត្ត​សង្គមភាព ​ក្រីក្រ​មាន​ទំនាក់​ទំនង​​ទៅនឹងការ​បំពេញ​តម្រូវ​​កា​ររបស់មនុស្ស ម្នាក់ៗពិសេស​គឺតម្រូវ​ការ​ជា​មូល​ដ្ឋាន​។តើមាន​អ្វីវាស់​កម្រិត​​តម្រូវ​ ការមនុស្ស​បានបើ​វាគ្មាន​ព្រំដែន​នោះ​?បើបុគ្គល ​ម្នាក់​ៗ​គិតតែ​ស្វះស្វែងប្រឹងប្រែង​ដើម្បី​បំពេញ​រាល់​​តម្រូវ​ការ​ របស់ខ្លួននិង​ព្យាយាមដេញ​តាម​ដំណើរ​វិវត្ត​​វិទ្យាសាស្រ្ត​និងសង្គមនោះ អត្ថន័យ​នៃភាព​ក្រីក្រ​​នៅតែ​​អន្ទោលតាមប្រាណរបស់គេជានិច្ច។បើ​ស្ថិត​ ក្នុង​ន័យ​នេះ​ការ​កាត់បន្ថយ​ ​ឬលុបបំបាត់​ភាពក្រីក្រពិត​ជាមិន​អាច​ទៅ​រួចទេព្រោះគេមិនដឹងថា គួរ​ប្រើថ្នាំអ្វីដើម្បី​ព្យាបាល​ជម្ងឺ​​លោភលន់​និង​មហិ្ឆតា​របស់​មនុស្ស​ឲ្យ​ ​ជាសះ​ស្បើយ​​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធិ​ភាព​និងភាពស័ក្តសិទ្ធិ​។​បើជីវិតនៅតែមាន​ អត្ថិភាព​​នោះភ្លើង​តម្រូវ​ការ​​​​ឆាប​ឆេះ​មិនមាន​​​ព្រំដែន​និង​ មិនរលត់ដោយងាយៗឡើយ។មនុស្ស​ជាខ្ញុំបម្រើ​ឲ្យខ្លួនឯង​ពោល​គឺបម្រើ​ សេចក្តី​ត្រូវការ​​​ខ្លួន​​​ឯង​។តម្រូវការ​របស់​មនុស្ស​មាន​លក្ខណៈ​ជាសភាវគតិ។លោក​អាប្រាហាមម៉ាស្លូអាច​បែង​ចែក ​ប្រភេទ​​នៃ​តម្រូវ​ការ​របស់មនុស្ស​ប៉ុន្តែ​ ទំហំជាក់លាក់​របស់វា​មិនអាច​កំណត់​បានឡើយ​ហើយ​តម្រូ​វ​​ការ​​របស់​បុគ្គល​ ម្នាក់​ៗ​​ ក៏មិន​ដូច​គ្នា​ដែរ។ជាការពិតទំហំ​តម្រូវការរបស់មនុស្សគ្មានដែន​កំណត់ពោល​ គឺវា​ប្រែ​​ប្រួល​​​តាម​អាយុ​ វប្ប​ធម៌​ ដំណើរវិវត្តនៃសង្គម និងចំណេះដឹងរបស់បុគ្គល។ជាឧទាហរណ៏​ពេល​នៅ​កុមារ​​ភាព​​​ចង់​​​​ហូប​​ឆ្ងាញ់ ហូប​ឆ្អែត​(តម្រូវ​ការសរីរៈ)-ដល់ពេល ​ពេញ​វ័យ​ជំទង់​គេចង់បានសម្រស់ស្រស់​ស្អាត​​ពេល​​ខ្លះ​គេតម​អាហារ​ ដើម្បីបាន​រូបរាង​សម​សួនគេ​ត្រូវការ​សំលៀក​បំពាក់​ទាន់សម័យម៉ូតូទំនើប​(តម្រូវ​​​ការ​​សោភ័ណ)...​​ពេល​មាន​គ្រួសារ​​គេត្រូវការ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ផ្ទះ​សម្បែង​ឡាន...​ហើយ ​តម្រូវការនេះ​ចេះតែ​​វិវត្ត​ទៅ​​មុខរហូតមិន​ចេះ​ចប់មិ​ន​ចេះ​​ហើយ​ទៅតាម​ មហ្ឆិតា​មនុស្ស​។ល។​ក្នុងករណី​នេះអាច​បញ្ជក់​បាន​នៅ​ក្នុងសង្គមដែល​មាន​មនុស្ស​ មួយ​ ​ចំនួន​យល់ខុសពីអត្ថន័យនៃភាពក្រីក្រនេះដោយ​យល់​ថា​​ឲ្យ​តែ​គេមិន​អាច​​​បំពេញ​ តម្រូវការ​របស់​គេ​បាន​​គឺគេនៅតែជា ក្រីក្របើទោះជា​គេអាច​បំពេញតម្រូវការមូលដ្ឋាន​បាន​​មាន​​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ ស្តុកស្តម​និង​រស់នៅ​សុខដុមរម្យនា​ហើយ​ក៏ដោយ​​ពេលខ្លះ​ដើម្បី​បំពេញ​ចំណង់​ និង​​មហ្ឆិតា​របស់​​ខ្លួន​គេ​ប្រើប្រាស់​វិ​ធី​សាស្រ្តទុច្ចរឹតទៀត​ផង។ជារួម​ ចំណុចនេះ​​អ្នកនិពន្ធច​ង់​លើក​យក​កម្រិត​​​​ជាក់​​​លាក់​មួយ​​​នៃ​តម្រូវ​ការ​​របស់​ ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រីក្រជាមូលដ្ឋានបកស្រាយបង្ហាញ។ខ្លឹមសារ​នៃភាព​​ក្រីក្រ​ក្នុង​ សៀវភៅ​នេះ​ផ្តោតតែទៅ​លើ​​ភាព​​​មិន​អាច​បំពេញ​តម្រូវការ​ជា មូលដ្ឋានតែ​​ប៉ុណ្ណោះ​​ដូច​​ដែល​​បាន​បក​​ស្រាយ​​បញ្ជក់​​ក្នុង​​ចំណុច​​និយមន័យ​ ខាង​លើ​។

ភាពក្រីក្រនិងតម្រូវការមនុស្ស

ភាពក្រីក្រនៅតែមានអត្ថិភាពបើនៅតែ ​មានភាពខុសប្លែក​គ្នាជាចេរភាព​ក្នុងការ​បែងចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ក្នុង​សង្គម ​នោះ។​លក្ខខណ្ឌមួយ​ចំនួន​នៃភាពក្រីក្រអាច​នាំទៅរកការធ្វើ​បដិវត្ត​សង្គមភាព ​ក្រីក្រ​មាន​ទំនាក់​ទំនង​​ទៅនឹងការ​បំពេញ​តម្រូវ​​កា​ររបស់មនុស្ស ម្នាក់ៗពិសេស​គឺតម្រូវ​ការ​ជា​មូល​ដ្ឋាន​។តើមាន​អ្វីវាស់​កម្រិត​​តម្រូវ​ ការមនុស្ស​បានបើ​វាគ្មាន​ព្រំដែន​នោះ​?បើបុគ្គល ​ម្នាក់​ៗ​គិតតែ​ស្វះស្វែងប្រឹងប្រែង​ដើម្បី​បំពេញ​រាល់​​តម្រូវ​ការ​ របស់ខ្លួននិង​ព្យាយាមដេញ​តាម​ដំណើរ​វិវត្ត​​វិទ្យាសាស្រ្ត​និងសង្គមនោះ អត្ថន័យ​នៃភាព​ក្រីក្រ​​នៅតែ​​អន្ទោលតាមប្រាណរបស់គេជានិច្ច។បើ​ស្ថិត​ ក្នុង​ន័យ​នេះ​ការ​កាត់បន្ថយ​ ​ឬលុបបំបាត់​ភាពក្រីក្រពិត​ជាមិន​អាច​ទៅ​រួចទេព្រោះគេមិនដឹងថា គួរ​ប្រើថ្នាំអ្វីដើម្បី​ព្យាបាល​ជម្ងឺ​​លោភលន់​និង​មហិ្ឆតា​របស់​មនុស្ស​ឲ្យ​ ​ជាសះ​ស្បើយ​​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធិ​ភាព​និងភាពស័ក្តសិទ្ធិ​។​បើជីវិតនៅតែមាន​ អត្ថិភាព​​នោះភ្លើង​តម្រូវ​ការ​​​​ឆាប​ឆេះ​មិនមាន​​​ព្រំដែន​និង​ មិនរលត់ដោយងាយៗឡើយ។មនុស្ស​ជាខ្ញុំបម្រើ​ឲ្យខ្លួនឯង​ពោល​គឺបម្រើ​ សេចក្តី​ត្រូវការ​​​ខ្លួន​​​ឯង​។តម្រូវការ​របស់​មនុស្ស​មាន​លក្ខណៈ​ជាសភាវគតិ។លោក​អាប្រាហាមម៉ាស្លូអាច​បែង​ចែក ​ប្រភេទ​​នៃ​តម្រូវ​ការ​របស់មនុស្ស​ប៉ុន្តែ​ ទំហំជាក់លាក់​របស់វា​មិនអាច​កំណត់​បានឡើយ​ហើយ​តម្រូ​វ​​ការ​​របស់​បុគ្គល​ ម្នាក់​ៗ​​ ក៏មិន​ដូច​គ្នា​ដែរ។ជាការពិតទំហំ​តម្រូវការរបស់មនុស្សគ្មានដែន​កំណត់ពោល​ គឺវា​ប្រែ​​ប្រួល​​​តាម​អាយុ​ វប្ប​ធម៌​ ដំណើរវិវត្តនៃសង្គម និងចំណេះដឹងរបស់បុគ្គល។ជាឧទាហរណ៏​ពេល​នៅ​កុមារ​​ភាព​​​ចង់​​​​ហូប​​ឆ្ងាញ់ ហូប​ឆ្អែត​(តម្រូវ​ការសរីរៈ)-ដល់ពេល ​ពេញ​វ័យ​ជំទង់​គេចង់បានសម្រស់ស្រស់​ស្អាត​​ពេល​​ខ្លះ​គេតម​អាហារ​ ដើម្បីបាន​រូបរាង​សម​សួនគេ​ត្រូវការ​សំលៀក​បំពាក់​ទាន់សម័យម៉ូតូទំនើប​(តម្រូវ​​​ការ​​សោភ័ណ)...​​ពេល​មាន​គ្រួសារ​​គេត្រូវការ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ផ្ទះ​សម្បែង​ឡាន...​ហើយ ​តម្រូវការនេះ​ចេះតែ​​វិវត្ត​ទៅ​​មុខរហូតមិន​ចេះ​ចប់មិ​ន​ចេះ​​ហើយ​ទៅតាម​ មហ្ឆិតា​មនុស្ស​។ល។​ក្នុងករណី​នេះអាច​បញ្ជក់​បាន​នៅ​ក្នុងសង្គមដែល​មាន​មនុស្ស​ មួយ​ ​ចំនួន​យល់ខុសពីអត្ថន័យនៃភាពក្រីក្រនេះដោយ​យល់​ថា​​ឲ្យ​តែ​គេមិន​អាច​​​បំពេញ​ តម្រូវការ​របស់​គេ​បាន​​គឺគេនៅតែជា ក្រីក្របើទោះជា​គេអាច​បំពេញតម្រូវការមូលដ្ឋាន​បាន​​មាន​​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ ស្តុកស្តម​និង​រស់នៅ​សុខដុមរម្យនា​ហើយ​ក៏ដោយ​​ពេលខ្លះ​ដើម្បី​បំពេញ​ចំណង់​ និង​​មហ្ឆិតា​របស់​​ខ្លួន​គេ​ប្រើប្រាស់​វិ​ធី​សាស្រ្តទុច្ចរឹតទៀត​ផង។ជារួម​ ចំណុចនេះ​​អ្នកនិពន្ធច​ង់​លើក​យក​កម្រិត​​​​ជាក់​​​លាក់​មួយ​​​នៃ​តម្រូវ​ការ​​របស់​ ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រីក្រជាមូលដ្ឋានបកស្រាយបង្ហាញ។ខ្លឹមសារ​នៃភាព​​ក្រីក្រ​ក្នុង​ សៀវភៅ​នេះ​ផ្តោតតែទៅ​លើ​​ភាព​​​មិន​អាច​បំពេញ​តម្រូវការ​ជា មូលដ្ឋានតែ​​ប៉ុណ្ណោះ​​ដូច​​ដែល​​បាន​បក​​ស្រាយ​​បញ្ជក់​​ក្នុង​​ចំណុច​​និយមន័យ​ ខាង​លើ​។

បញ្ហាចិត្ត-សង្គម និងជម្ងឺចិត្តសាស្រ្តនៃភាពក្រីក្រ

សំណួរគន្លឹះ  
· ប្រជាជនដែលមានជីវភាពក្រីក្រលំបាកខ្លាំងភាគច្រើនជាប្រភេទមនុស្សបែបណា?
· តើពួកគាត់មាន​បុគ្គលិកលក្ខណៈនិងប្រព័ន្ធគំនិតបែបណា ?
· តើរចនាសម្ព័ន្ធនៃបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់បុគ្គលដែលមានជីវភាពក្រីក្រភាគច្រើនមានលក្ខណៈបែបណា?
មុននឹងធ្វើការវិភាគនិងបកស្រាយបង្ហាញអ្នកនិពន្ធសូមជម្រាបជូនមិត្តអានអ្នកសិក្សា ឲ្យ ​បាន​ជ្រាប​ថាៈ​ ចំណេះ​ដឹងផ្នែកចិត្តសាស្រ្តរបស់ខ្ញុំបាទនៅស្តួចស្តើងនៅឡើយសម្រាប់ការ​ បកស្រាយពន្យល់​ខាងក្រោម​គា្រន់​តែជាការ សាក​ល្បង មួយប៉ុណ្ណោះ។មួយវិញទៀត​ការ​បក ​ស្រាយ​បង្ហាញ​ភាគ​ច្រើនក្នុងផ្នែកនេះ​បានមក​ពីការអង្កេតទៅ​លើ​សង្គមនិង​ ករណី​ សិក្សា​មួយ​ចំនួន​ដោយ​ទទួល​ចំណេះ​ដឹង​ចិត្តវិទ្យា​មូលដ្ឋានពីការ​សិក្សា​ ចិត្ត-គរុកោសល្យ។
        ដោយសារបុគ្គលម្នាក់ៗមានទំនោរអត្តចារឹក ឫកពារ និងសម្បទាមិនដូចគ្នាដូច្នេះ​ការ​ធ្វើ​សមាហរ​ណ​កម្ម​ រចនា​សម្ព័ន្ធ​បុគ្គលិកលក្ខណៈបុគ្គលដែលមានបញ្ហាជីវភាពរស់នៅទាំងអស់ជា​រួម​តែ ​ មួយ ហើយ​វិភាគ​វាយ​​តម្លៃ និង​សន្និដ្ឋាន​បែបអត្តនោម័តពិត​ជាមិនមាន​សុក្រឹតភាព​ទាំង​ស្រុង​ឡើយ​។ការបក ​ ស្រាយ​ចិត្ត​វិទ្យា​​នេះ​​គា្រន់តែផ្អែក​លើមូល​ដ្ឋានចិត្ត​វិភាគ​​​ លើសកម្មភាព​ ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​សង្គម​របស់​ពួកគាត់តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ដោយ​​ភស្តុតាង​អំណេះអំណាង​ មិនទាន់មាន​លក្ខណៈ​វិទ្យាសាស្រ្ត​រឹងមាំ​នៅឡើយ។​គោលបំណងនៃការ​ បក​សា្រយ​ចិត្តវិទ្យា​អំពីអ្នកក្រីក្រលំបាកនេះគឺ ដើម្បី​ទុក​ជា​វិភាគ​ទាន​មួយ​សម្រាប់ឲ្យភ្នាក់ងារដែល​ធ្វើការ​លើ​​ផ្អែក​ អភិវឌ្ឍន៏​សង្គម​ទាំងឡាយស្វែងយល់​ពី​បញ្ហា​ ចិត្តសាស្រ្ត​ដើម្បីងាយ​ដាក់​ចេញ​​នូវ​យុទ្ធិសាស្រ្ត​សម​ស្រប​និង​ចំគោល​ដៅ​ ប្រកបដោយ​ ប្រសិទ្ធិភាព​និងភាព​សក័្តសិទ្ធិ​ខ្ពស់ក្នុងការ​អភិវឌ្ឍ​សហ​គមន៏​​ក្រីក្រ​ ទូ​ទាំង​ប្រទេស ​ស្រប​តាម​ទ្រឹស្តី ​“ដាក់​ទុនតិចទទួលផលច្រើនភាព ​ក្រីក្រជាផ្នែកមួយ​ដែលផ្សាភ្ជាប់​ជីវិត​អ្នក​ក្រទៅ​នឹងជម្ងឺ​ចិត្តសាស្រ្ត​ គ្រប់​ពេល​វេលា។ទាំង ​អស់​​នោះ​ជា​លទ្ធផល​ នៃការប៉ះ​ទង្គិចផ្លូវ​ចិត្តមក​ពីបញ្ហា​ជីវភាព​រស់​នៅ​ប្រចាំថ្ងៃភាពខ្វះ​​ ស្បៀង​ អាហារ​​ការជំពាក់​បំណុល ការរាំងខ្ទប់​នៃចំណង់​និងតម្រូវការ​ការ​គៀប​​សង្កត់​​ពីតម្លៃ​​ចរិយា​ធម៌​​ សង្គម​...ជាដើម។ ​វដ្តនៃភាព​ក្រីក្រ​មាន​​ឥទ្ធិពលលើកត្តាជីវសាស្រ្តនិង​កត្តា​ចិត្ត​សាស្រ្ត​ បុគ្គល​​ដែល​ស្ថិត​​ក្រោម​នឹម​​នៃភាព​ក្រីក្រ​នេះ។​ឧទាហរណ៏​​សង្គម​ និង​បុគ្គលិកលក្ខណៈ​របស់​ឪពុក​ម្តាយ​មាន​​ឥទ្ធិពល​​លើ​ការ​​ប្រណិបត្តិ​របស់ ​កូន​ហើយ​ កូន​ដែល​​កើតពី​គ្រួសារ​ក្រីក្រ​ភាគ​ច្រើន​​មិន​មាន​សម្បទា​​ល្អពី​កំណើត​​ ទេ។​ ដោយសារ​វិបត្តិដែល​​កើតមក​ពីភាព​ក្រីក្រ​​ធ្វើឲ្យ​ឪពុក​​ម្តាយ​សមាជិក​​ ក្នុង​គ្រួសារ ​ភាគ​​ច្រើន​​ជួបប្រទះ បញ្ហាសុខភាពទាំងផ្លូវកាយនិងផ្លូវចិត្ត។ឧទាហរណ៏ៈ
.ដោយសារកង្វះខាតថវិកាក្នុងការទិញស្បៀងអាហារជានិច្ចកាលគាត់តែងតែខ្ចីបុលអ្នក​ជិតខាង​ដើម្បី​បម្រើ​សេចក្តី​ត្រូវការ​ក្នុង​គ្រួសារ
.ដោយ​ហេតុគាត់មិនមានការងារធ្វើនាំឲ្យគាត់មិនមានប្រាក់ចំណូលនិង​មិនមាន​លទ្ធភាព​សង​បំណុល
.ដោយ​ហេតុមិនមានប្រាក់សងបំណុល​នាំឲ្យគាត់​ពិបាក​ចិត្តនិង​មានកា​រ​ព្រួយ​បារម្ភ​ខ្វល់ខ្វាយ​ច្រើន
.ដោយ​ហេតុមានខ្វល់ខ្វាយ​ព្រួយបារម្ភ​ច្រើននាំឲ្យ​គាត់ហូបមិនបាន​សម្រាន្ត​មិនលក់​ឈឺ​ក្បាល និង​ធុញ​ថប់​អារម្មណ៏
.ដោយ​សារគាត់​ធុញ​ថប់អារម្មណ៏​នាំ​ឲ្យ​គាត់​ផឹកសុរា​ដើម្បី​បន្ធូរ​បន្ថយ​​ភាព​តានតឹងក្នុ​ងចិត្ត​ហើយចុង
ក្រោយ​ក្លាយជាអ្នកញៀនសុរា
.ដោយ​សារគាត់មានការខ្វល់​ខ្វាយចិត្ត​ច្រើន​ហូប​មិន​បាន ​​​​​សម្រាន្ត​មិន​លក់និង
ផឹកសុរានាំឲ្យគាត់មានជម្ងឺក្រពះនិងឆេវឆាវងាយប៉ះទង្គិចអារម្មណ៏ផ្លូវចិត្ត
.ដោយសារអារម្មណ៏ឆេវឆាវនាំឲ្យងាយកើតមានអំពើហឹង្សាផេ្សងៗ...
ដោយ ​សារបញ្ហាដែលកើតពីភាពក្រីក្របាន ​រុញ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ជា​ច្រើន​ធ្លាក់​ចូលទៅ​ក្នុង​វិបត្ត​ផ្លូវចិត្ត​និង ​បញ្ហា​​ចិត្ត​សង្គមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ កង្វះខាត​ផ្នែកចំណេះ​ដឹង​និងបទពិសោធន៏​ធ្វើ​ឲ្យ​គាត់​​មិន​មានភាព​រឹងមាំ​ គ្រប់​ គា្រន់​ក្នុងការតស៊ូ​ប្រយុទ្ធ​ទប់ទល់​ជាមួយ​បញ្ហាទាំងអស់នោះ​ហើយ​​ដើម្បី​ ដោះ​ស្រាយ​ បន្ធូរបន្ថយ ឬគេច​ចេញ​ពី​ស្ថាន​ភាព​លំបាក​​ទាំង​អស់​នោះពួក​​គាត់ចាប់​យក​​ផ្លូវ​ អវិជ្ជមាន​ មួយចំនួនដូចជាការសេពសុរា លេង​ល្បែង​ស៊ីសង​ការរអ៊ូរទាំ ការ​និយាយ​​បរិហារ​កេរ្តិ៏​​អ្នក​ដទៃ​​និង​មធ្យោបាយ​​ផេ្សងៗទៀត​ដើម្បី​ បន្ធូរអារម្មណ៏​តានតឹង​របស់ពួកគាត់។ក្នុង​ករណី​នេះ​យើង​អាច​សង្កេត​ ឃើញនៅក្នុងសង្គមអ្នកក្រ គឺសម្បូរ​រូបភាព​ដូច​ដែល​​​បានរៀបរាប់ខាងលើ​នេះ​ច្រើន​ណាស់​ពិសេសការនិយម​ ផឹកសុរា លេងល្បែងស៊ីសង និង​ការ​និយា​យ​​បរិហារ​កេរ្តិ៏គ្នា...​ជាដើម។ ​ ​ពេលខ្លះ បើ​យើង​​សម្លឹង​មួយ​ភ្លេត​លើ​ទម្រង់ខាង​ក្រៅ យើង​ឃើញថា​​ជីវិត​របស់​​​ពួកគាត់​ហាក់ដូចជា​សប្បា​យ​​រីករាយ​ ណាស់គ្មាន​អ្វីគួរខ្វល់ខ្វាយ​ឡើយព្រោះ​ជានិច្ចកាល​យើងឃើញ​ពួក​គាត់​តែង​ តែផឹក​ស៊ី​ សប្បាយ​​លេង​​​ល្បែង​ស៊ីសង មានពេលទំនេរច្រើនជជែកគ្នាលេង...​ប៉ុន្តែខ្លឹមសារ ​ពិត​ប្រាកដ​មិនដូច្នោះ ​ឡើយ ។ប​ញ្ហា​ចិត្តសង្គមត្រូវបានពួនផ្តុំនិងលាក់ទុកក្នុងចិត្តហើយប្រាកដណាស់វា​ នឹង​ព្យាយាម​​រក​ច្រក​ចេញ​មក​ក្រៅ​តាម​មធ្យោបាយផ្សេងៗ។ការពិតពួក​គាត់​ គ្រាន់តែ​សម្តែង​ចេញ​នូវ​អារម្មណ៏​ដើ់ម្បី​​ព្យាយាម​គេចវេស​ពីការពិត​ ឬ​រំងាប់​អារម្មណ៏តានតឹងមួយគ្រាៗប៉ុណ្ណោះ។ករណីទាំងអស់នេះយូរៗ​ធ្វើ​​ឲ្យ​​ ពួកគាត់​ស៊ាំនឹងបញ្ហា​ហើយ​ក្លាយ​​ជា​រឿងធម្មតាសម្រាប់ពួកគាត់។ជីវិត​រស់នៅ​ របស់​ពួក​គាត់​ហាក់​ដូច​ជានៅទ្រឹងហើយសង្វាក់​សកម្មភាព ​និង​បញ្ហា​កើតឡើងដដែលៗព្រោះ​មិន​មាន​គតិ​បណ្ឌិត​ថ្មី​ចូល​មក​ច្នៃ​ប្រឌិត​ ជីវិត ។​ជារួមបញ្ហាពិតប្រាកដ​របស់​ពួក​គាត់​មិន​ត្រូវបានដោះស្រាយហើយ​ជីវិត​ របស់​ពួកគាត់​មិន​ត្រូវ​បាន​អភិវឌ្ឍន៏។ កត្តាដែល​ជំរុញឲ្យពួកគាត់​ប្រ​ណិបត្តិបែបនេះគឺ​មក​ពី​ភាព​ សុញនៃប្រពន្ធ័គំនិតព្រោះ​ពួក​គាត់​រក​មិនឃើញ​នូវគតិបណ្ឌិតភ្លឺស្វាង​ ក្នុងការ​ ជួយ​ខ្លួនឯងនិង​ប្រើប្រាស់​វិចារ​ណញាណ​ក្នុង​ការ​ច្នៃ​ប្រឌិត​ជីវិត​ ប្រកបដោយគុណភាព​និងប្រសិទ្ធិភាព​។​ដោយ​​សារ​បញ្ហាចិត្តសង្គម​ ដែល​កើតពី​បញ្ហា​​ជីវភាព​រស់​នៅធ្វើឲ្យពួកគាត់មានអារម្មណ៏ឆេវឆាវឆាប់​ ប្រកាន់​ខឹង មានៈ​ ច្រណែន​ប្រច័ណ្ឌ មានចារឹក​ចង់តែ​ឈ្នះ​និង​​មិន​​ស្តាប់​មតិ​យោបល់​អ្នក​ដទៃ​ដោយ​ងាយៗ​ឡើយ​។​ ភាព​ ទន់ខ្សោយ​របស់ពួកគាត់​នាំឲ្យ​បញ្ហា​ដាក់​សម្ពាធ​និង​គ្រប់​គ្រង​ លើខ្លួនគាត់ព្រោះ​ពួក ​គាត់​មិនមាន​សមត្ថភាព​គ្រប់​គ្រាន់​ក្នុងការ​គ្រប់គ្រង​លើវា​ឡើយ​ហើយ​ទង្វើ ​ អសកម្ម​របស់​ពួក​គាត់​ត្រូវបានលេច​ចេញ។​ពួកគាត់មិន​ឈរ​ លើ​ស្ថានភាព​ជាអ្នក​ឈ្នះ​បញ្ហា​ឡើយ​ប៉ុន្តែ​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​បញ្ហា​ជា​ អ្នកគ្របដណ្តប់​លើ​គាត់ទៅវិញ។ការណ៏​នេះ​ជា​ហេតុធ្វើ​ឲ្យពួកគាត់​ប្រើ​ប្រាស់ ​ អារម្មណ៏​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយបញ្ហា​ជាជាង​វិចារណ​ញាណ​ដែលការ​ប្រើ​ប្រាស់​ អារម្មណ៏​ជាប្រភព​នៃ​ទំនាស់និង​អំពើ​ហឹង្សា​។ស្ថិតក្នុងន័យនេះ​ ប្រទេសយើងពិតជាត្រូវការ​អ្នក​ជំនាញ​​​ប្រឹក្សាផ្លូវចិត្តច្រើនក្នុង​ការ​​ ជំរុញ​ កម្លាំង​ចិន្តានុភាពអភិវឌ្ឍជីវភាពរស់នៅនិងតស៊ូជាមួយឧបសគ្គជីវិត។មួយ​ វិញ​​​ទៀត​​ភាព​​ក្រីក្រ​មាន​ទំនាក់​ ទំនងទៅនឹងកម្រិតនៃការអប់រំទាបដែលជាហេតុធ្វើឲ្យពួក ​គាត់​មិនមាន​សមត្ថភាព​ គ្រប់​គ្រាន់​ពេញ​លេញក្នុងការច្នៃប្រឌិតអភិវឌ្ឍជីវភាពរស់នៅដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ សក្តានុភាព​ដែល​ខ្លួន​មាន​និងឆន្ទៈ​បំពេញ​ការ​ងារ​ឲ្យបានល្អប្រសើរ។ប្រជាជន​ ក្រីក្រ​មួយ​ចំនួន​មាន​ធនធានជាច្រើន​នៅក្នុង​ដៃប៉ុន្តែពួក​ គាត់​មិន​បានប្រើប្រាស់​វាឬ​​ប្រើប្រាស់​ឲ្យ​អស់​សក្តា​នុពលភាព​ឡើយ។​ ឧទាហរណ៍​ ប្រជាជនក្រីក្រ​មួយ​ចំនួន​បាន​ធ្វើចំណាក​ស្រុកដោយ​បោះបង់​ចោល​​ដី​ស្រែ​ ចំការមក​ រកការងារ​ធ្វើនៅទីក្រុង​ពិសេស​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​។ពួក​​គាត់​មក​ធ្វើ​ការងារ​ ជា ​កម្មករ​សំណង់​ធាក់​ស៊ីក្លូ ឬ​ការងារផ្សេងៗទៀត​ដែលប្រើកម្លាំងកាយ​ខ្លាំង​ដោយ​​មិនបាន​​គិត​ពី​ការ​ អភិវឌ្ឍ ​លើ​ធន​ធានដែលមានស្រាប់ទេ​។​ខ្ញុំ​ឆ្ងល់ថា​៖ហេតុអ្វីបានជា​ពួកគាត់​ខំលី​ស៊ីម៉ងដ៏​ធ្ងន់ឡើង​ផ្ទះ​ថ្ម​ច្រើន​ជាន់​បាន​ប៉ុន្តែមិនខំអភិវឌ្ឍន៏ការងារស្រែចំការ ? ហេតុអ្វីបាន ​ជាពួក​គាត់​​​ធ្វើ​ចំណាកស្រុកមក​ធ្វើ​ជា​កម្មករ​ខ្លះធ្វើជាអ្នក​សុំទានខ្លះ ​ រើសអេតចាយខ្លះ​ទៀតឆ្លង​ដែន​ទៅ​រក​​ស៊ី​នៅប្រទេសជិតខាង...?ពេលខ្លះធ្វើចំណាកស្រុកដោយប្រថុយប្រថាន។ល។ចម្លើយ ​របស់​សំណួរ​​ទាំង​អស់នេះ​មានច្រើនសណ្ឋានណាស់បើអង្គការ​សង្គមស៊ីវិល​សួរពួក​ គាត់ពួក​គាត់នឹងឆ្លើយថា​មក​ពី​មិន​មាន​ ដីស្រែចំការ​ទើបធ្វើ​ចំណាក​ស្រុកជំពាក់បំណុលគេ លក់​ដី​ដើម្បី​ព្យាបាល​ជម្ងឺជីវភាព​គ្រួសារ​ក្រីក្រ​ទំនេរ​ ពីការងារស្រែចំការ....។ ​ជាការពិត​ចម្លើយនេះពិត ​ជា​អាច​ទទួល​យក​បានប៉ុន្តែ​អ្វីជាខ្លឹមសារ​ពិតប្រាកដនៃ​បញ្ហា​ របស់ពួកគាត់នោះគឺ​ភាព​អស់​ជំនឿ​ឬ​មិន​មាន​ទំនុក​ចិត្តលើការងារ​កសិកម្មដែល​ មាន​លក្ខណៈ​យ​ថា​ផល​និងពឹងផ្អែកតែលើធម្មជាតិ។​តើហេតុអ្វីបានជា​គាត់អស់​ ជំនឿនិង​ ទំនុក​ចិត្ត​លើ​ការងារ​កសិកម្ម​?​ អារម្មណ៏ ​ផ្លូវ​ចិត្ត​របស់​ពួកគាត់ចង់ធ្វើការងារ​ណាដែលឆាប់ហុចផល​ក្នុងរយៈ​ពេល​ខ្លី​ ហើយ​ ជាក់​ស្តែង​ ​ដូចជាការងារ​ជា​កម្មករឬរើសអេតចាយជាដើម។សម្រាប់​ពួកគាត់​ការធ្វើ​ស្រែចំការ​ អាច​បាន​ផល​និង​​មិនបាន​ផល មាន​លក្ខណៈ​​មិនទៀងទាត់មិនអាចទស្សទាយដឹងមុនបានឡើយខុស​ពីការ​ធ្វើ​កម្មករ​ សំណង់​ឬ​ការងារ​ដទៃ​ទៀត​អាច​​ហុចផលឲ្យគាត់ភ្លាមៗ​មិនពិបាករង់ចាំយូរ​ និងមានភាព​មិន​ប្រាកដនិយម​ជាង។​ដោយសារ​ភាពក្រីក្រនិង​កង្វះចំណេះដឹងបានរុញ​ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ​មួយ​ចំនួនចូល​ក្នុងប្រភេទមនុស្ស​ដែល​ចូលចិត្ត​ឲ្យគេ​ប្រើ ឬ​ធ្វើ​ការ​ងារ​ ឲ្យគេជាជាងម្ចាស់​ការបង្កើតការងារអភិវឌ្ឍន៏​និងដឹកនាំ​ការងារ​ដោយ​ខ្លួន​ ឯង។ពេលខ្លះពួក​គាត់ ​បានទាត់​ចោល​នូវ​តម្លៃកិត្តិយស និង​​សុខភាព អនាម័យ។​ភ្នាក់ងារ​អភិវឌ្ឍន៏​ជា​ច្រើន​មាន​​ការពិបាកក្នុងការជួយ​ពួក​គាត់​ ណាស់​ព្រោះ​ដោយ​សារពួកគាត់ភាគច្រើនចង់បានត្រី ជាជាង​សន្ទួច។​​ពួកគាត់​ប្រហែល​​ជាត្រូវការម៉ាស៊ីន​បូម​ ទឹកជាជាង​បច្ចេក​ទេស​កសិកម្ម​បើយើង​ផ្តល់ជម្រើស​ឲ្យពួក​គាត់​ ព្រោះថាម៉ាស៊ីនបូមទឹកជា ​ជំនួយ​រូបវន្ត​ ជាក់​ស្តែង។​ប្រជាជន​ក្រីក្រ​មួយ​​ចំនួនទៀត​ក្លាយជា​មនុស្ស​មាន​​​ ជម្ងឺស្អប់សង្គមទម្លាក់ ​កំហុស​ទៅលើភាព​គ្មាន​ឱកាស​ក្នុងការ​ទទួល​បាន​ផល​​ប្រយោជន៏​​សង្គមនិង​នយោ​ បាយ​ពោល​គឺ​ ពួក​គាត់​មើល​ពិភពលោក​ក្នុងផ្លូវ​អាក្រក់​និងពោរពេញទៅដោយបញ្ហា ។​ឧទា​ហរណ៏​ឪពុក​ម្តាយ​ ឬ​អាណា​ព្យាបាល​មួយចំនួនមិនបាន​លើក​ ទឹកចិត្តកូនឲ្យខិតខំសិក្សារៀនសូត្រជ្រៅជ្រះទេបែរ​ជា​​បញ្ឈប់​​កូន​ ឬបំបាក់ទឹកចិត្តកូន ដោយ​លើកហេតុផល​ថា​មិនមានលុយសូកប៉ាន់គេនិង​ភាព​មិន​មាន​ឱកាស​ទទួល​ បានការងារធ្វើជាដើម។​ហេតុផលដែល​ឪពុក​ម្តាយ​ ឬអាណាព្យាបាលធ្វើបែបនេះមក​ពី ភាព​អស់​ជំនឿ​លើការសិក្សា​​ដែល​កើតមក​ពីភាព​អយុត្តិធម៌​នៅ​​ក្នុង​សង្គមអំពើ ​ពុករលួយ ស៊ី​សំណូក​សូក​ប៉ាន់​បក្សពួកនិយម​គ្រួសារនិយម...​។ ​ពួក​គាត់មាន​​គំនិតទុទិដ្ឋិនិយម​​ទៅលើសង្គមនិង​មាន​ចរឹក​ ស្អប់​ខ្ពើម​សង្គម​ពិសេស​សង្គមមូលធន​និយម។​ប្រជាពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួនទៀតមាន​ លក្ខណៈ​​ ផ្លូវចិត្ត​ទន់​ ខ្សោយ​អស់​សង្ឃឹម​ក្នុង​ជីវិត​ ធុញទ្រាន់នឹងជីវិតរស់នៅហើយក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរអាច​ ឈាន​ដល់​ ការធ្វើ​អត្តឃាតកម្ម​ដែល​ជាផ្នែក​សំខាន់​សម្រាប់​សង្គមវិទូក្នុង​ការសិក្សា​ ស្រាវ​ ជ្រាវ។​មួយវិញទៀត​ដោយ​ សារ​ភាព​ក្រីក្រធ្វើឲ្យ​ពួកគាត់​មាន​ជម្ងឺ​កង្វះ​ខាតផ្នែក​តម្រូវការ​និង​ អារម្មណ៍​ ជាហេតុធ្វើឲ្យ​ពួកគាត់ក្លាយ​ជាមនុស្ស​ចង់​បានអ្វីគឺ​ចង់បាន​ភ្លាមៗ​ពោល​​គឺ​ មិន​ ចេះ​ទប់​អារម្មណ៍​​និងគ្រប់គ្រងចំណង់​ខ្លួនឯង។​ខ្សែជីវិតអ្នក​ ក្រមួយ​ចំនួនធំ​មាន​លក្ខណៈ​ជាការ​រស់​ដើម្បី​ស៊ីវិលវល់​​ជុំវិញបញ្ហាជីវិត​ ស្មុគស្មាញនិងបញ្ហាលំបាក​ស្ទើរគ្រប់​ច្រក​ល្ហក។ការណ៏​នេះ​ធើ្វ​ឲ្យ​ពួក​​ គាត់​ បណ្តែត​បណ្តោយ​ជីវិតតាមយថាកម្ម​ក្លាយជាមនុស្សមិនមាន​ហេតុផល​ មិនស្គាល់ខ្លួនឯង និង​អ្នក​ដទៃ​ពោល​គឺរស់មួយថ្ងៃ​ដើម្បី​មួយ​ថ្ងៃមិនមាន​ប្រាកដ​ប្រជាពី​ អនាគត។ករណី​ ដូច​រៀបរាប់​ខាងលើនេះ​កើត​ឡើង​តែចំពោះ ប្រជា​ជន​​ក្រីក្រលំបាកនិង​មិនមាន​គតិបណ្ឌិត​ច្នៃ​ប្រឌិត​ជីវិត​ប៉ុណ្ណោះ​។​ បន្ថែម​ពីលើ​នេះ​ដោយ​សារ​វិបត្តិជីវភាព​ធ្វើឲ្យពួក​គាត់​ក្លាយ​ជាមនុស្ស​ អណ្តែត​ អណ្តូង​និយម​មានការរវើ​រវាយ ស្រមើ​ស្រមៃ​ប្រាស​ចាកពីប្រាកដភាពដូចជា៖ ស្រមើ​ស្រមៃថា​រើស​បាន​លុយ​ជីកបានកំណប់ ត្រូវ​​​​ ឆ្នោ​តរង្វាន់​ធំនិង​កន្ទុយ​លេខ ​ជាដើម។ការ​ស្រមើ​ស្រមៃ​បែបនេះ​របស់​ពួក​គាត់​គឺ​ដើម្បី​​លួងលោម​ ឬបោក​បញ្ឆោទ​អារម្មណ៏​ខ្លួន​ឯ​ងប៉ុណ្ណោះ។យើងអាចនិយាយបានថាជា​ការ​ បង្កើតសុភមង្គល ​ក្លែង​ក្លាយ​​ដើម្បី​​សុភមង្គល​ពោល​គឺដើម្បី​សម្រាលទុក្ខលំបាកនិង​ផ្តល់​ សេចក្តី​ សង្ឃឹម​សម្រាប់ជីវិត។មិត្ត​អ្នកអាន អ្នកសិក្សា​​សូម​​កុំច្រឡំ​ភាព​រវើរវាយ​នេះទៅ​នឹង​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​ អភិវឌ្ឍន៍​ ឲ្យសោះព្រោះ​រូបារម្មណ៍​ក្នុង​ការរវើរវាយ​នេះ​ផ្តោត​លើ​កម្លាំង​​ក្រៅ​ ខ្លួនដូច​ជា ព្រេង​វាសនាទេវតាដាក់ទានដែលកើតពីការ​អស់​សង្ឃឹមនិង​​ភាព​បាត់បង់​ជំនឿ​​ ជឿជាក់​ លើ​សមត្ថភាព​ខ្លួនឯង។ ពួកគាត់មិនបានប្រើប្រាស់វិចារ​ណញាណ​វិភាគត្រិះរិះ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ដោយ​ ប្រើ​សមត្ថភាព​បុគ្គលឡើយ។ការស្រមើស្រមៃ រវើរវាយនេះគ្រាន់តែ ជាបង្អែមជីវិតឬ​សុភមង្គល​​ផ្នែក​ អារម្មណ៍​ផ្លូវចិត្តក្នុង​ការលួង​លោម​ព្យាបាលជម្ងឺចិត្តសាស្រ្ត។

ភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍និងប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ

តំបន់​គោលដៅ​របស់​អ្នកអភិវឌ្ឍន៏​ភាគច្រើនគឺសហគមន៏ក្រីក្រ ។អ្នក​ទទួល​ផល​សំខាន់​នៃ​ការ​អនុ-​វត្ត​គម្រោង​គឺ​ប្រជា​ពលរដ្ឋរងគ្រោះនិងងាយរងគ្រោះ​ពិសេសជនដែលមិនសូវមានអ្នកតំណាងដូចជា៖​ស្រ្តីមេម៉ាយ កុមារកំព្រា ជន​ពិកា​....។ទស្សនៈ ​វិស័យរបស់ពួកគេភាគច្រើនគឺចង់ឃើញសង្គម​មួយប្រកប​ដោយសន្តិភាព វឌ្ឍភាព វិបុល​ភាព ភាពរស់​នៅ​សុខដុមរម្យនា និងការចុះសម្រុងនឹងគ្នា។គោល​បំណង​ជាទូទៅ​របស់​ពួកគេ​ទាំងនោះ​គឺ​កាត់​បន្ថយ ​និងលុប​បំបាត់​ភាពក្រីក្រ ។តាមរយៈទស្សនៈវិស័យនិង​ដើម្បី​សម្រេច​​គោល​បំណង​ខាង​លើពួក​គេបាន​ កំណត់ បេសកម្ម​របស់ខ្លួន​និង​ដាក់ចេញនូវយុទ្ធិសាស្រ្តជាច្រើន ។ខ្លះក៏​បាន​​សម្រេច​ជោគ​ជ័យឯខ្លះ​ទៀត​បរាជ័យ​ ។​ជោគជ័យ​ដែល​មានតែ​ក្នុងរង្វង់​ប្រតិបត្តិការគម្រោង ឬ​មាន​តែ​លើ​របាយ​ការណ៍​មិនមែន​ជាជោគ​ជ័យពិតប្រាកដ និង​ប្រកបដោយចេរភាពទេ ។​ផ្នែក​នេះ​អ្នក​និពន្ធ​លើក​យក​តែទិដ្ឋភាព​អវិជ្ជមាន​នៃដំណើរការ​ ទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកអភិវឌ្ឍន៏​និង​ប្រជាជន​ក្រីក្រ​តំបន់​គោល​ ដៅមកបកស្រាយបង្ហាញ ។សូមបញ្ជក់ថាអ្នក​និពន្ធ​មិន​មែន​ជាអ្នកជំនាញ​ខ្លាំង​ក្លា​លើ​ការងារ​ អភិវឌ្ឍន៏​ដែល​ដើរ​តួជា​អង្គការ​សង្គមស៊ីវិល​ទេតែ​សាកល្បង​ចូលរួម​ចំណែក​ ធ្វើការសិក្សា​វិភាគ​លើ​ចំណុច​អសកម្ម​មួយចំនួន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ព្រោះ​ជំនួយ​បរទេស​ជា ​ច្រើន​ត្រូវ​បាន​ផ្តល់​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា​តាម​រយៈអង្គការ​សង្គមស៊ីវិល​ សម្រាប់លើកកម្ពស់​ជីវភាព​រស់​នៅ​ប្រជាជន​ក្រី​ក្រ​ប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍ​ប្រកប​​​ ដោយ​ចេរភាពហាក់ដូចជានៅមាន​កម្រិត ។យើង​ឃើញ​មានបញ្ហា​ប្រឈម​មួយ​ចំនួន​រវាង​អ្នក​អភិវឌ្ឍន៏​ និងប្រជាជនក្រីក្រតំបន់គោលដៅដែលជាហេតុធ្វើឲ្យការអនុវត្តគម្រោងបរាជ័យ។​ ឧប​សគ្គ​​​ចម្បង​មួយ​របស់​អ្នក​អភិវឌ្ឍន៏​ គឺភាពមិនចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋតំបន់គោលដៅ ។ភាព​មិន​អាច​យក​ឈ្នះលើ​បញ្ហា​នេះ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ ពីសមត្ថភាពនៅមានកម្រិតរបស់អ្នក​អភិវឌ្ឍន៏ ។អ្នក​អភិវឌ្ឍន៍ជាបុគ្គល​ស្នូល​ក្នុងការស្វែង​រក​ដំណោះ​ ស្រាយរាល់បញ្ហាប្រឈមទាំងឡាយដោយមានការចូលរួមមកពី​ គ្រប់មជ្ឈដ្ឋានក្នុងតំបន់គោលដៅដូចជា៖ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងបុរស ទាំងស្រី អាជ្ញាធរតំបន់ មន្រ្តីរាជការ ព្រះសង្ឃ និងអង្គការ​សហគមន៍​មូលដ្ឋាន​(CBOs​)ជាដើម ។​យុទ្ធសាស្រ្តក្នុងការអនុវត្តគម្រោងរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលភាគច្រើន គឺកិច្ចសហការ និង​ទំនាក់ទំនងល្អ ជាមួយ​គ្រប់​សមាសភាព​ខាងលើ ប៉ុន្តែគេហាក់ដូចជាមិនសូវឃើញ មានកិច្ចសហការ និងទំនាក់ទំនងទូលំទូលាយ​ជាមួយអង្គការ​សង្គមស៊ីវិល​ផ្សេងទៀត​ ដែលធ្វើការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់គោលដៅ​តែមួយឡើយ ព្រោះអង្គការនីមួយៗផ្តោតតែសំខាន់​ទៅលើគម្រោងរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ ។នេះ ជាចំណុច​ខ្សោយ​មួយរបស់អ្នកដើរតួជាអ្នកអភិវឌ្ឍន៍គេ ។ យើង​អាចធ្វើការ​ឆ្លុះបញ្ចាំង​បានតាមរយៈការចងក្រង​ជាបណ្តាញ​អង្គការ NGOs និង​ CBOs តើមាន​ប្រសិទ្ធភាពនិងមាននិរន្តរភាពប៉ុណ្ណា បើគ្មាន​ថវិកាគាំទ្រនោះ ?ចុះទំរាំ​ប្រជាពលរដ្ឋ​អាចរក្សានិរន្តរភាពបានកម្រិតណា? បើអ្នកអភិវឌ្ឍន៍​មិនទាំង​អាចធ្វើការ​ដោយ​​គ្មាន​លុយ​ផងនោះ !វាទាមទារឱ្យ​មានការផ្លាស់ប្តូរការគិតទាំងកម្រិតប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញ ថ្នាក់ដឹកនាំ រហូត​ដល់​អ្នក​ដើរតួជាអ្នកអភិវឌ្ឍ ។ជាការពិត ប្រជាជន​ក្រី​ក្រ​​គឺខុស​ពីអ្នកអភិវឌ្ឍន៍​ព្រោះ​ហេតុមក​ពីពួកគាត់ទន់​ ខ្សោយផ្នែក​ប្រព័ន្ធ​គំនិត​អភិវឌ្ឍន៏​ច្នៃប្រឌិត​ទើប​ធ្វើ​ឲ្យជីវភាព​ ពួកគាត់មានការ​លំបាក ​។​អ្នក​អភិវឌ្ឍន៏មាន​ការលំបាក​ក្នុងការ​ចាក់​បញ្ចូល​​គំនិត​អភិ​វឌ្ឍន៏​ ទៅពួកគាត់ព្រោះថា​ជានិច្ចកាល​ក្នុង​ខួរក្បាលរបស់ពួកគាត់ភាគច្រើនចង់មាន​លាភ​សក្ខារ​ជា ​ជាង​​ចំណេះដឹងអភិវឌ្ឍន៏។​មានន័យថាពួកគាត់​ត្រូវ​ការ​ត្រី​ជាជាង​សន្ទួច ​។មានគម្រោងមួយចំនួនត្រូវបរា​ជ័យ​នៅ​ពេល​សកម្មភាពគម្រោងត្រូវបញ្ចប់ ព្រោះវា​មិន​អាចផ្លាស់ប្តូរការគិតរបស់គាត់បានឡើយ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យសកម្ម​ភាព​គម្រោង​​មិនអាចដើរ​ទៅមុខ​ដើម្បី​ បន្តនិរន្តរភាពរបស់ខ្លួនបាននៅពេលមិនមានមូលនិធិគាំ​ទ្រ ។ ប្រជា​កសិករ​ក្រីក្រ​មួយចំនួនធំ ពិបាក​បំផុស​ឱ្យមានស្មារតីសហគមន៍ណាស់ បើស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននេះ ពួកគាត់កំពុង​ជួបប្រទះ​នឹងបញ្ហា​ជីវភាព​​រស់​នៅ​នោះ ។ស្ថិតក្នុងន័យនេះ គម្រោងដែល​ព្យាយាមផ្លាស់​ប្តូរឥរិយាបថ​ពួកគាត់ ឱ្យមានស្មារតី​ចូលរួម​ចំណែក​ ក្នុងកិច្ចការសហគមន៍ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍រួមដូចជា៖ ការការពារធនធាន ជីវចម្រុះ ព្រៃឈើ ការ​តស៊ូមតិ និងកិច្ចការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងសហគមន៍ផ្សេងៗ...ពិតជាពិបាករក្សានិរន្តរភាពរបស់ខ្លួន ។ជារួម គម្រោង​ដែល​អាច​ផ្លាស់ប្តូរការ​គិតរបស់ពួកគាត់ ទើបធ្វើឱ្យការអភិវឌ្ឍមានលក្ខណៈយូរអង្វែង ។ការកត់​សម្គាល់​មួយ​ទៀតបញ្ជក់ថា​ ប្រជា​ជន​ក្រីក្រភាគ​ច្រើន​ជា​ប្រភេទ​មនុស្សគំនិតទួលថ្មមាន​ន័យ​ថា​ពួក​គាត់ ​ មើល​ឃើញ​ភាព​បរាជ័យតាមរយៈឧបសគ្គ​ប៉ុន្តែ​មើល​​មិន​ឃើញ​ពីក្តីសង្ឃឹមជោគ​ជ័យ​ តាម​រយៈ​វិធី​ជំនះ​ឧបសគ្គ​ឡើយ​។​ឧទាហរណ៏​បើអ្នក​អភិវឌ្ឍន៏​ប្រាប់​ពួក​គាត់​ ឲ្យដាំ​ដំណាំលើ​ដី​ទំនេរ​របស់​គាត់​ដើម្បី​លើកកម្ពស់​ជីវភាព​រស់នៅ​ពួកគាត់​ នឹង​និយាយ​ថាគោនឹងស៊ីអស់ មិន​មាន​ពេល​ថែ​ទាំមិន​​មាន​របង​...បើប្រាប់ពួក ​គាត់ឲ្យចិញ្ចឹម​មាន់​​ពួក​គាត់​​​មាន​ប្រតិកម្មមកវិញថាមាន់​នឹង​ងាប់​អស់​ ដោយ​សារ​ជម្ងឺជា​ដើម​ពោល​គឺពួកគាត់​សំលឹង​ទៅ​លើ​​បញ្ហា​មិន​​ផ្តោត​លើដំណោះ​ ស្រាយ​ទេ។​ស្ថិត​ក្នុង​ករណី​នេះ​បើពួកគាត់មាន​គំនិត​អភិវឌ្ឍន៏ពួក​គាត់​នឹងរក​ ឃើញ​គំនិត​ភ្លឺស្វាង​​​ក្នុងការ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​ប្រឈម​ទាំងអស់នោះហើយ​ ពិតណាស់​ពួក​គាត់​នឹង​អាច​រំដោះខ្លួន​ចេញភាព​​ក្រី​ក្រ​បាន។រឿង​ខ្លះ​ វាងាយសម្រាប់​អ្នកអភិវឌ្ឍន៏​ប៉ុន្តែលំបាក​សម្រាប់​ប្រជាជន​ក្រីក្រ។ដូច​ ក្នុង​​ឧទា​ហរ​ណ៏​​ខាង​​លើបើ​ពួក​គាត់យល់​ថាដាំ​ត្រឡាច​ក្នុងមួយដើម​បាន​ផល​៥,០០០រៀលបើ​គាត់​ដាំ​១,០០០​ដើម​គាត់​នឹង​បាន​​​លុយ​៥,០០០,០០០រៀលនោះ ​ប្រហែល​ជាពួកគាត់​អាចអង្គុយលើភ្លឺស្រែមើល​ថែទាំ​ដំណាំ​ចំការ​និងកា​រ​ពារ​ ពី​សត្វ​បំផ្លាញហើយមើលទៅ។គំនិតនេះស្តាប់មើលទៅប្រៀបដូចជាគំនិតរបស់​ចៅចាក់​ ស្មុក​អញ្ចឹង​ប៉ុន្តែ​ប្រាកដ​ណាស់​វានឹង​​ជោគជ័យ​បើ​គាត់មិនគិត​នៅ​លើចុង​ ត្នោតនោះ។អ្នកនិពន្ធ​ចាត់ទុក​ថា​គំនិត​​​ចៅ​ចាក់​ស្មុកជា​ស្ពាននៃគំនិត​ អភិវឌ្ឍ​ន៏​មួយ​។មួយវិញទៀតអ្នក​អភិវឌ្ឍន៏​ប្រហែល​ជាមាន​ការ​​ពិបាក​​ក្នុង​ការ​ ​បំផុស​ពួកគាត់​ក្នុង​​​ការ​ចូលរួម​ក្នុង​សកម្ម​ភាព​គម្រោង​ដោយស្ម័គ្រចិត្តព្រោះ ​ពួកគាត់​មួយភាគធំត្រូវ​ការ​លាភ​​សក្ខារជា​ជាង​ចំណេះដឹង​និង​ បំណិន​ជីវិតផ្សេងៗ​។​ឧទាហរណ៏៖វគ្គបណ្តុះបណ្តាល​កសិកម្ម​មួយ​មិន​សូវមាន​សិក្ខា ​កាម​ចូល​រួមច្រើនទេបើពួកគាត់ដឹង​ថា​មិនមាន​ថវិកាផ្តល់​ជូន​​ពួក​គាត់​នោះ។​ ចំណុច​នេះជា​ឧប​សគ្គ​ចម្បង​មួយ​សម្រាប់​អ្នក​អភិវឌ្ឍន៍ក្នុងលើកកម្ពស់ជីវភាព ​រស់នៅ​របស់ពួក​គាត់។​លើសពី​នេះ​ទៅទៀត​អ្នក​សម្រប​សម្រួល​ អភិវឌ្ឍន៍មិនគួរចាក់បញ្ចូល​គំនិតឬបចេ្ចកទេស​ដល់​ពួក​គាត់ឆៅ​ ៗនោះ​ទេព្រោះពួកគាត់​ភាគ​ច្រើន​​មិនមាន​ចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះក្នុងការ​សម្រប​ ឬទទួល​យក​បច្ចេក​ទេសថ្មីៗ​ដោយ​ងាយ​ៗ​ហើយ​​ផ្លាស់​ប្តូរទម្លាប់​ចាស់​របស់​ ពួកគាត់ឡើយ។អ្នក​អភិវឌ្ឍន៏​គួរ​តែ​ចូល​រួម​ជា​មួយ​គាត់ហើយ​ កែប្រែ​អភិវឌ្ឍន៏​ពួកគាត់​បន្តិច​ម្តងៗ​​តាម​សកម្មភាពជាក់ស្តែងធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ ឱ្យ​ពួក​គាត់​យល់ពី​គុណតម្លៃ និងផលប្រយោជន៍​នៃបច្ចេកទេស​ថ្មី​របស់អ្នក​និង​សុខចិត្ត​ទទួល​យក ​ដោយ​ស្ម័គ្រចិត្ត ។សកម្មភាពនេះ ប្រហែលជា​ត្រូវប្រើ​រយៈ​ពេលយូរ ដោយ​ចាប់ផ្តើម​ពីការបូកផ្សំនូវអ្វីដែលជាចំណុចវិជ្ជមានរបស់គាត់ និងបច្ចេកទេស​ថ្មីរបស់អង្គការ​ រហូត​ដល់កម្រិត​ម្ចាស់ការ​អភិវឌ្ឍន៍​មួយ ។ករណីសិក្សាមួយចំនួនបង្ហាញថា បច្ចេកទេស​ថ្មីៗមួយចំនួនដែលគម្រោងផ្តល់ទៅឱ្យពួកគាត់ ត្រូវបាន​បោះ​ចោ​ល​វិញនៅពេលចប់គម្រោង ព្រោះពួក​គាត់មិន​ទាន់បាន​ផ្លាស់ប្តូរការគិតឡើយ ហើយ​អ្វីដែលពួកគាត់​បានអនុវត្ត​តាម​នៅក្នុងវដ្តគម្រោងនោះ គឺ​ព្រោះ​​តែ ការចង់បានផលប្រយោជន៍ពីគម្រោងតែប៉ុណ្ណោះ ។ជារួម​​ទោះ​​បីជា​យ៉ាង​ណា​ ក៏​ដោយ​ក្នុងនាមជា​អ្នកអភិវឌ្ឍន៏​តែងតែមានដំណោះស្រាយ​ជា​និច្ច​ក្នុងការដោះ​ ស្រាយបញ្ហា​ទាំងអស់នេះ​។​គ្មានអ្វីមិនអាច​សម្រាប់​អ្នកអភិវឌ្ឍន៏ទេ។​
"អ្នកអភិវឌ្ឍន៏ដែលល្អគឺអ្នកដែលមិនចាប់ ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រីក្រជាចំណាត់ខ្មាំង​ក្នុងការរក​ប្រាក់​ មូលនិធិដើម្បីជាប្រយោជន៏បុគ្គលឬបក្សពួកឡើយ ។

ការបែងចែកប្រភេទប្រជាជនក្រីក្រ

គោលបំណងនៃការបែងចែកនេះគឺគ្រាន់តែដើម្បីងាយស្រួយក្នុងការកំណត់រោគសញ្ញាជនក្រីក្រ ​ហើយ​វាយ​ថ្នាំ​​​ឲ្យចំប្រភេទ​ជម្ងឺក្រីក្រ​ តែប៉ុណ្ណោះគា្មនចេទនាឆ្លុះបញ្ចាំង​ ពីការវាយ​ប្រហារវណ្ណៈទេ​។​មួយ​វិញ​ទៀត​គឺ​ដើម្បី​​​ភាព​​ ងាយស្រួលក្នុងការសិក្សាពី​ទម្រង់​និងខ្លឹមសារ​របស់ប្រជាជនក្រីក្រ ​។​និយាយឲ្យ​ចំ​កាល​ណា​យើង​​បែង​ចែក​ប្រភេទ​ ប្រជាជនក្រីក្រច្បាស់លាស់ធ្វើឲ្យ ​យើងអាច​ដឹង​ពី​លក្ខណៈ​ពិសេស​ដោយ​ឡែក​ផេ្សងៗ​​គ្នានៃ​ប្រជា​ជន​ក្រីក្រ​ ទាំងអស់និងងាយស្រួល​ក្នុងការ​រៀប​ចំ​យុទ្ធិសាស្រ្តក្នុងការអភិវឌ្ឍកែប្រែនិង លើក​​កម្ពស់​ឲ្យបាន​ល្អ​ប្រសើរតាមបែបផែននៃប្រភេទ​នីមួយ​ៗ។
អ្នកនិពន្ធ​សូមសាកល្បងធ្វើការបែងចែកប្រភេទប្រជាជនក្រីក្រជាពីរប្រភេទធំគឺ៖(១).ប្រជាជន​ក្រីក្រ​អសកម្ម​(២).ប្រជាជនក្រីក្រសកម្ម ។
.ប្រជាជនក្រីក្រអសកម្មៈ               ត្រូវបានបែងចែកជាពីរទៀតគឺ៖
.១ប្រជាជនក្រីក្រអសកម្មគ្មានឧត្តមគតិមនសិការ និង សីលធម៌
ប្រជាជនក្រីក្រអសកម្មប្រភេទទីមួយនេះជាប្រភេទមនុស្សដែលបង្កគ្រោះថា្នក់ដល់សង្គមជាមេរោគស៊ីបំផ្លាញសន្តិសុខសុវត្ថិភាពសង្គម។ដោយសារបញ្ហាលំបាកក្នុងជីវភាពរស់នៅពួកគេចាប់យកការប្រព្រឹត្តអំពើឧបាយមុខផ្សេងៗនិងប្រើប្រាស់មធ្យោបាយទុច្ចរឹតដើម្បីប្រាក់ និង ​ដើម្បីបំពេញ​តម្រូវការ​ចង់បានចង់មាន​របស់ខ្លួន ដូចជា៖ឆក់ប្លន់ លួច ចាប់ជំនិត​ពុករលួយ ស៊ីសំណូក​គៃ​​បំបាត់​...​ដែលល្មើស ​នឹងច្បាប់រដ្ឋ និង​សីលធម៌សង្គម ។មនុស្សប្រភេទនេះ​មានចារឹកកាចសាហាវ អសមត្ថភាព​អវិចារណញាណ អត្មានិយម​និង​អត្តទត្ថភាព។​ឥរិយាបថរបស់មនុស្សប្រភេទ​នេះខ្លះទៀត​កើតឡើង​ ​ពីជម្ងឺ​ស្អប់សង្គមដែលរាលដាលខ្លាំង ។
.២ប្រជាជនក្រីក្រអសកម្មគ្មានឧត្តមគតិ មនសិកាប៉ុន្តែមានសីលធម៌
ជាប្រភេទ ​ប្រជាជនក្រីក្រដែលមិនខ្វល់ខ្វាយពីបញ្ហាសង្គម ខ្វះការយក​ចិត្តទុកដាក់ចូលរួម​ចំណែក​អភិវឌ្ឍន៍​ សង្គមក៏ដូចជាយកចិត្តទុកដាក់ច្នៃប្រឌិតជីវិត និងអភិវឌ្ឍន៍​ជីវភាពរស់នៅខ្លួនឯង។​ប្រជាជន​ប្រភេទ​​នេះ​​មិន​សូវខ្វល់​ ខ្វាយច្រើន​ពីជីវិតនិងតម្លៃ​នៃទំនាក់ទំនង​សង្គម ។ពួក​គាត់មិនអាច​ជួយខ្លួនឯង​បាន​ដូច្នេះ​ពួកគាត់​ក៏មិន​ អាចជួយសង្គមបានច្រើនដែរ។​ចំនុចពិសេសរបស់ពួកគាត់គឺ​មិនមានស្មារតី​ជួយសង្គម​ ហើយ ក៏មិន​បានរាំងស្ទះដល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍ​សង្គមដែរ ។​ពួកគាត់មិន​សូវចូល​រួមសកម្មក្នុងការងារ​សង្គម​ដោយ​ប្រើប្រាស់​ ជីវិតដើម្បីតែក្រពះឆ្អែតប៉ុណ្ណោះ។បុគ្គលិក​ លក្ខណៈ​ប្រជាជន​​ប្រភេទ​នេះមាន​ការ​បក​ស្រាយច្រើន​ក្នុងផ្នែកបញ្ហា​ ចិត្តសង្គម និងជម្ងឺ​​ចិត្ត​សាស្រ្ត​ខាងលើ។​ជារួមពួក​គាត់ភាគច្រើន​ជាប្រជាជន​ដែល​ មានជីវភាព​ក្រីក្រ​ខ្លាំងឬប្រជាជ​ន​ដែលរស់​នៅ​ដាច់​ឆ្ងាយ​​ពីសង្គម​ ទំនើបដូចជា ជនជាតិ​​ភាគតិច​ជា​ដើម ។
.ប្រជាជនក្រីក្រសកម្ម      ប្រជាជនក្រីក្រប្រភេទនេះចែកចេញជាពីរទៀតដូច​ប្រភេទទី១ដែរគឺ៖
.១ប្រជាជនក្រីក្រសកម្ម មានឧត្តមគតិមនសិការ និងសីលធម៌
ជា ​ប្រភេទមនុស្សដែល​ព្យាយាមធ្វើអ្វីៗ​ដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម និងការអភិវឌ្ឍ​សង្គមដោយ ​ប្រើ​ប្រាស់​វិចារណ​ញាណ និងមធ្យោបាយសុច្ចរឹតជាគោល​ប្រកបដោយគតិបណ្ឌិត​ខ្ពង់ខ្ពស់ពោល​គឺ​​ខិតខំ​​ ស្វែង​រក ​វិជ្ជា​និង​ប្រមែល​​​​ប្រមូលបទពិសោធដើម្បី​​តស៊ូរំដោះ​ខ្លួនចេញ​ពីភាព​ ក្រីក្រ​និង ​ស្វែង​រក​​ឧត្តមភាព​​សម្រាប់​ជីវិត។​​មនុស្ស​​​ប្រភេទ​ នេះមានស្មារតីចង់ជួយជាតិនិងប្រជាជន ។ពួក​គាត់​ជា​ប្រភេទ​​មនុស្សមាន​គុណធម៌ និង​​មនុស្ស​ធម៌​​ខ្ពង់​ខ្ពស់មាន​​​សុឆន្ទះ​មុះមុត​ក្នុ​ងការ​​តស៊ូ​ដើម្បី​ ឧត្តមគតិ​​មួយ​​យ៉ាង​ពិតប្រាកដពិសេស​គឺដើម្បី​ក្លាយ​​ជា​អ្នកមាន​ទ្រព្យ​ សម្បត្តិ​ស្តុកស្តម ឬ​អ្នក​ដឹកនាំ​ដ៏ល្អ​មួយ.​...។ ​គោល​គំនិតរបស់ពួកគាត់គឺ​ចង់​ឲ្យ​ប្រជាជន​​​ទូទៅរស់នៅ​ជាមួយ​គ្នាប្រកប​ដោយ​ សេចក្តី​សុខ​ដុម​រម្យ​នា​ចុះសម្រុងនឹងគ្នា។​តួយ៉ាង​អ្នកដឹកនាំ​ប្រទេស​​ កម្ពុជា​ បច្ចុប្បន្ន​មួយ​​ចំនួនធំ ប្រសូត្រ​ចេញ​​ពី​ត្រកូល​​​គ្រួសារកសិករ​ក្រីក្រ​ប៉ុន្តែ ឆ្លងកាត់តាម​រយៈ​ការ​តស៊ូ​​ជំនះ​ឧបសគ្គ​ជីវិតជា​ច្រើនទើប​​ចុង​បញ្ចប់​ ពួកគាត់ទទួលបាន​ផ្លែផ្កា​នៃជីវិតរស់​នៅ​ប្រកប​ដោយទ្រព្យ​សម្បត្តិ​​​សេចក្តី ​​សុខ សុភមង្គល​និង​​កិត្តិយសខ្ពង់ខ្ពស់គួរជាទីមោទនភាពក្រៃលែង។
.២ប្រជាជនក្រីក្រសកម្ម មានឧត្តមគតិមនសិការ ប៉ុន្តែគ្មានសីលធម៌
មនុស្ស ​ប្រភេទនេះជាអ្នកតស៊ូវណ្ណៈ ដែលកើតពី​ជម្ងឺ​ស្អប់សង្គម។ពួកគាត់​​សម្លឹង​មក​សង្គម​ក្នុងផ្លូវ​ទុទិដ្ឋិ​ និយម​​​ដូចជា៖ មិនពេញចិត្តនឹងថ្នាក់ដឹកនាំ ឬគោលនយោបាយផ្សេងៗ។ពួកគាត់​បាន​ទម្លាក់​កំហុស​ទៅ​លើភាព​គ្មាន​ ឱកាសទទួលបានផលប្រយោជន៏​សង្គមភាព អយុត្តិធម៌សង្គម អំពើ​ពុក​រលួយ ​បក្ស​ពួក​និយម គ្រួសារ​​និយម ​អែបអបនិយម ការជិះជាន់​កេងប្រវ័ញ្ច...​ដែលជា ​ហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​​ជីវិតរស់នៅ​​របស់​គាត់​ពិបាក ។​​មនុស្ស​ប្រភេទ​​​នេះ​​​មិន​បាន​ដាក់បន្ទុកមូលហេតុ​នៃភាពក្រីក្រ​បណ្តាល​ មកពី​ខ្លួនឯង​ទេ​គឺមកតែ​ពី​សង្គម​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ។​ក្នុង​ន័យ​នេះ​​​ពួកគាត់​មាន​សមត្ថភាព​មើល​ឃើញ​ពី​បញ្ហា​សង្គម​ ប៉ុន្តែគោល​បំណង​ក្នុង​ការ​តស៊ូ​វណ្ណៈ​​ការរំដោះ​​ខ្លួន​ពី​ភាព​ក្រី​ក្រ ​ឬ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​សង្គម​នោះមិនប្រកបដោយសីលធម៌ សុច្ចរឹត និងមិន​មានឆន្ទៈ​មុតមាំ​​ទេ​។ពេលខ្លះ​គោលគំនិត​ដែល​បង្ហាញ​ ចេញមក​ក្រៅរបស់​ពួកគាត់គឺប្រកប​ដោយ​ឧត្តមគតិ​ថ្លៃថ្លា​រប៉ុន្តែ​ខ្លឹមសារ ​​ពិត​ប្រាកដ​បែរ​ជា​ប្រជាភិថុទៅវិញហើយសកម្មភាពបា្រសចាកគុណធម៌ និង​សីលធម៌​​ទៅ​វិញ​។​ឧទាហរណ៏​ពួកគាត់ ​មាន​បំណ​ងប្រាថ្នា​ចង់ធ្វើជាអ្នកធំ​(អ្នកដឹកនាំ)ដោយ​​ព្យាយាម​បង្ហាញ​​មក​ ក្រៅ​ នូវ​ឧត្តម​គតិ​​សេ្នហា​​ជាតិប្រជាជន ស្អប់ផ្ពើម​អំពើនេះអំពើនោះ ចង់កែប្រែបែបនេះកែ​ប្រែ​បែប​នោះ ​និង​មានឆន្ទះ​ក្នុង​ការ​​អភិវឌ្ឍ​លុបបំបាត់...ចំណុច ​អសកម្ម​​ទាំងឡាយ​ដែលកើត​មានឡើង​នៅ​ក្នុង​​​សង្គម​​ដែល​ពួក​គាត់​​រស់នៅ​ បច្ចុប្បន្ន ។ប៉ុន្តែ​កត្តា​ដែលជា​ខ្លឹម​​សារ​​ពិតប្រាកដ​ជំរុញ​ឲ្យ​ពួកគាត់​មាន​បំណង​ ប្រាថ្នា​​ចង់​ធ្វើនោះគឺ​ត្រូវបាន​លាក់​​ទុក​​ក្នុង​បន្ទប់សម្ងាត់​​នៃ​ខួរ​ ក្បាល​​របស់​ពួក​គាត់​ទៅ​វិញ​។​ពួក​គាត់​មិន​ទាន់​បង្ហាញ​​ចេញ​ទេ​ ព្រោះការពិតវា ​គ្រាន់តែ​​ស្ថិតក្នុងការប្រឌិតមួយ​ប៉ុណ្ណោះហើយ​នៅ​ពេលការ​ស្រមើល​ ស្រមៃ​ក្លាយ​ជាការពិត សកម្មភាព​ជាក់​ស្តែង​នឹង​ខុសពី​គោល​គំនិត​សន្យា​ពី​មុន​របស់​គាត់។ ឧត្តមគតិ​របស់​ពួក​គាត់​នេះ​ផុសឡើង​នៅពេលមាន​វិបត្ត​ផ្លូវ​ចិត្តដែល​កើត​មក​ ពី​ ភាព​មិន​អាច​បំពេញ​តម្រូវការ​របស់​ខ្លួនឯង​បាន​និង​ភាព​អំនួត​ លើសមត្ថភាពខ្លួនឯង ។ជា​រួម​ពួក​គាត់​មិន​បាន​ស្គាល់​ខ្លួន​ឯង​ច្បាស់​លាស់នូវ​ មូល​ហេតុ​ចម្បង​​មួយ​ចំនួន​ក្នុងការជំរុញ​​ពួក​គាត់​ឲ្យ​ចង់​ធ្វើ​ជា​​អ្នក​ ធំ​នោះ​ទេ។ ភាពច្រណែន​នឹង​អ្វីៗដែលអ្នក​មាន​អំណាច​​មាន​ជា​មូល​ហេតុ​ពិត​ប្រាកដ​​ សម្រាប់​ មនុស្ស​​ប្រភេទ​នេះ​ ឬប្រភេទ​​ដទៃ​ទៀត​ហើយវា​ក៏ជា​គោល​គំនិត​​ដែល​អ្នក​និពន្ធ​​​លើកយកមក​បង្ហាញ​ ​ផង​ដែរ ។ពួកគាត់​​​ប្រហែល​ជា​​ច្រណែន​​នឹង​ស្រីក្មេង​ស្អាត​ៗ​ដែល​អ្នក​មាន​អំ​ណាច​ អគតិមួយ​ចំនួន​គៀក​កើយ​ឡាន​ទំនើប​​ដែល​កំពុង​ជិះវីឡាស្រស់ស្អាតដែល​កំពុង​ ស្នាក់​នៅ​ការ​សប្បាយ​រីករាយ និងសុភមង្គល​ដែលកំពុង​មាន​..​.​ផ្ទុយពីពួកគាត់ដែល ​ពេលនេះខ្វះខាតអ្វីៗ​គ្រប់​យ៉ាង​នោះ​។​​ដូច្នេះជញ្ជីង​សច្ចភាព​ដែលថ្លឹង​ បំណង​ប្រាថ្នា​របស់ពួក​គាត់រវាង​ឧត្តមគតិ​ស្នេហាជាតិ ប្រជាជន​​និង​ការ​បំពេញ​​ចំណង់​តណ្ហា និង​តម្រូវការ​ខ្លួនឯង របស់​ពួកគាត់បង្ហាញថាការ​បម្រើសេចក្តី​ត្រូវការ​ខ្លួន​ឯង​មាន​ទម្ងន់ជាង។​ ពួកគាត់មាន​លក្ខណៈ​ដូចទៅ​នឹង​ទស្សនិក​ជនដែល​ កំពុង​ទស្សនា​កីឡា​ប្រដាល់​​ដូច្នោះ​ដែរ​​នៅ​​ពេល​​ដែល​គេ​ទស្សនា​​កីឡា​ ប្រដាល់​សេរី​នៅក្រៅ​សៃវៀន​​ប្រកួត ប្រាកដ​ណាស់ ពួកគេ​​នឹងទាស់​ចិត្តពី​ការ​វាយ​​រ​បស់​កីឡាករ ហើយ​ផ្តល់​មតិ​យោបល់គួរតែវាយអញ្ចេះ គួរវាយអញ្ចុះ។វា​ហាក់​ងាយ​​ណាស់​សម្រាប់ពួក​គាត់ក្នុង​ការយក​ឈ្នះ​គូប្រគួត​ ប៉ុន្តែ​បើពួកគាត់​ស្ថិតក្នុង​ស្ថានភាព​ជាកីឡា​ករ​វិញ ​តើ​គាត់​ផ្តួល​គូប្រកួត​ងាយដូច​គាត់និយាយ​ដែរ​ឬទេ ?មនុស្ស​ក្រៅសៃវៀនពិតជាក្លាហាននិង​ឆ្លាត​វាងវៃ​ណាស់​។ ​សូម​បញ្ជក់​ថា ប្រជាជន​ប្រភេទ​នេះ​ខុស​ពីប្រភេទ​​មាន​សីលធម៌ត្រង់នីតិវិធីនិង​មធ្យោបាយ​ ក្នុងការ​តស៊ូ​វណ្ណៈ​​​​និង​រំដោះ​​ខ្លួន​ពីភាព​​ក្រីក្រ​ដោយ​​បានប្រើ​ ប្រាស់​ វិធីសាស្រ្តទុច្ចរឹត ល្បិច​បោក​ប្រាស់​ ប្រជា​ភិថុ​ និង​ហឹង្សា​។​​ចំណុច​សំខាន់គឺវា​កាន់តែគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ​ថែម​​ទៀត​ក្នុង ​ ករណី​ប្រជាជន​ប្រភេទ​​នេះ​​ ត្រូវ​បាន​បំពាក់​មនោគមន៏​វិជ្ជានយោបាយក្នុងការតស៊ូវណ្ណៈដែល អាច​​លេច​​ចេញ​នូវ​ភាព​ចលាចល​ក្នុង​ប្រទេស​ដូចជា៖ ការធ្វើបដិវត្តវណ្ណៈអធន កុដកម្ម ការស្អប់គ្នា ​ការកាប់​សម្លាប់ ការចងគំនុំសងសឹក ...។​ល។
 

ផលវិបាកនៃភាពក្រីក្រ

ភាព ​ក្រីក្រ​នៅតែមានអត្ថិភាពបើនៅតែមានភាពខុសប្លែកគ្នាជាចេរភាពក្នុង​ការ​បែង​ ចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ក្នុង​សង្គម​ នោះ។លក្ខខ័ណ្ឌមួយចំនួននៃភាពក្រីក្រនាំទៅរកការធ្វើបដិវត្តសង្គម។សាក​ល្បង​ វិភាគ​ទៅ​លើ​ទិដ្ឋភាព​​សង្គមមួយដែលពោរពេញទៅដោយភាពអយុត្តិធម៌ ការរើសអើងការ​ប្រកាន់​វណ្ណៈ​ការជិះជាន់​កេង​ប្រវ័ញ្ច​ស៊ី​សំណូកសូកប៉ាន់ បក្សពួកនិយមគ្រួសារនិយម អែបអបនិយមអត្តទត្ថភាព អាត្មានិយម​អ្នក​មាន​អំណាច បុណ្យសក្តិទ្រព្យសម្បត្តិ រំលោភបំពានលើអ្នកក្រីក្រ ទន់ខ្សោយ...។​តើប្រជា​ជនក្រី​ក្រ​មាន​ស្ថាន​​ភាព​ជីវិត​បែប​ណា ?តើមានបញ្ហាអ្វីខ្លះកើត​ឡើង​ក្នុង​តថភាព​សង្គមបែបនេះ ?បើទម្ងន់នៃបញ្ហា​កាន់​តែធ្ងន់​​​​ធ្ងរ​​តើ​ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្ររងគ្រោះមាន​ប្រតិកម្ម​បែបណា ?បើអ្នកមាន​កាន់​តែមាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​​ធូ​រ​ធារ​ហើយ​​អ្នកក្រ កាន់តែក្រីក្រលំបាកតើវាផ្តល់ផលវិបាកអ្វីខ្លះដល់សង្គម?​បើក្នុងពិភព ​អ្នកមាន​ពួក​គេ​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​​​ច្រើន​ឥត​គណនា​មានលុយ​រាប់ពាន់លាន មាស ពេជ្រ​ត្បូងមរកត ផ្ទះវីឡាបី បួនដី​រាប់​​ឡូតិ​ ដី​ស្រែ​​រាប់​​ហិចតា​​ឡាន​ទំនើប​​ទាន់សម័យបួនដប់រស់​នៅប្រកបដោយផាសុខភាព​ សេចក្តី​ សុខ សុភមង្គល​ សប្បាយ​​​ហ៊ីហារ​ចូលហាង ក្លឹប​កំសាន្ត ខារ៉ាអូ​ឃេចាយ​វាយតាមអំពើចិត្ត ហូបម្ហូប​ឆ្ងាញ់ផឹក​​ស្រា​​ ថ្លៃការ​បម្រើ​កាម​អារម្មណ៏ស្រើបស្រាលប្រើប្រាស់របស់របរល្អទំនើបៗសំលៀក​ បំពាក់​ ទាន់​សម័យ​​គ្រឿង​ សម្អិត​កាយ​ល្អៗមានតម្លៃបកស្បែកត្រាំទឹកដោះគោឲ្យសមានការងារជាក់លាក់ ប្រាក់​ខែ​ខ្ពស់​មាន​​កិត្តិយស​ ក្នុង​សង្គម​កូនចៅរបស់ពួកគេបានរៀនសូត្រជ្រៅជ្រះនៅសាលាល្អ អ្នក​ខ្លះ​រៀននៅ​បរទេស​ទទួល​បាន​ ឱកាស​ការងារ​ល្អនិងសេវាសង្គមគ្រប់បែបយ៉ាង។​ទិដ្ឋភាព​នេះ​ខុស​​ពី​ជីវិត​អ្នក ​ ក្រ​ទាំង​ស្រុង​ដែល​ពួកគាត់​រស់​នៅ​​លំបាកវេទនាគ្រប់បែបយ៉ាង ខ្វះព្រឹកខ្វះល្ងាចនិង​មិន​អាច​បំពេញ​​តម្រូវការ​ជាមូលដ្ឋាន​​សម្រាប់ខ្លួន​ ឯង​បាន។បើជីវិតរបស់ពួកគាត់ត្រូវបាន​សង្គមមិន​សូវ​អើពើ​មិន​ឲ្យតម្លៃ ឱកាស​សង្គមត្រូវ​​រឹត​ត្បិត​​មិន​មាន​លទ្ធ​ភាព​​ទទួល​បាន()​ការងារ​ល្អ​()សេវា​កម្ម​​()សុខភាព(​)ការការពារ​ដោយច្បាប់​​ស្មើភាព​()​ការ​សិក្សា​​ជ្រៅជ្រះនិង()​ប្រព័ន្ធ ​យុត្តិធម៌​សង្គមជា​ហេតុនាំឱ្យមានការ​ស្អប់ផ្តើមវណ្ណៈ​ហើយ​ករណី​ធ្ងន់ធ្ងរ​ ក្លាយ​​​ជា​​កំ​ហឹងវណ្ណៈ​ពិសេស​​ទំនាស់​រវាង​វណ្ណៈ​អធន​​និង​​មូលធន​។​ ប្រវត្តិសា​ស្រ្ត​ខ្មែរក្រហម​ជា​សក្ខីភាព​​ស្រាប់​​​​ពិសេស​​​គោល​គំនិតនៃ​ ​ការបង្កើត​វណ្ណះ​​ស្មើភាព​មួយ។

No comments:

Post a Comment