សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា

• សេចក្ដីផ្ដើម    

សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ទង់ជាតិនេះដាក់ប្រើប្រាស់នៅថ្ងៃទី ៧ មករា ១៩៧៩ ដល់ ខែឧសភា ឆ្នាំ ១៩៨

ប្រទេសកម្ពុជាបានឆ្លងផុតពីរបបដ៏ខ្មៅងងឹតអស់រយះកាល៣ឆ្នាំ៨ខែនិង ២០ថ្ងៃគឺចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ មេសា ១៩៧៥ដល់ថ្ងៃទី៧ មករា ១៩៧៩។ នៅពេល នោះហើយដែលរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាបានបង្កើត ឡើងនា ថ្ងៃទី៧ មករា ១៩៧៩ ដោយមានការជួយឧបត្ថម្ភពីកងកំលាំងវៀតណាម ។ហើត បានឈ្មោះពីកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យទៅជាសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមា និតកម្ពុជា។
១.រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា
   បន្ទាប់ពីមានតស៊ូបះបោរប្រឆាំងនិងរបប ប៉ុល ពត នៅឆ្នាំ ១៩៧៦ របស់ប្រជា ជននៅចម្ការហ្លួង សៀមរាប និងនៅឆ្នាំ១៩៧៧ របស់ប្រជាជននៅភាគខាងជើង ខេត្តសៀមរាបនិងប្រជាជននៅខេត្តបាត់ដំបង ហើយនៅឆ្នាំ១៩៧៧ ខែមេសាក៏ មានតវ៉ារបស់ប្រជាជននូវ កំពង់ធំ មណ្ឌលគីរី  និង កំពង់ឆ្នាំង។ថៃ្ង២ ធ្នូ ១៩៧៨ រណសិរ្សសាមគ្គី សង្គ្រោះជាតិត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅ  ស្នួល ខេត្ត ក្រចេះ ដែល ជា មហាសន្និបាត តំណាងកំលាំងរំដោះទូទាំងប្រទេស។នៅ ពេលនោះមហា សន្និបាតបានសម្រេច បោះឆ្នោតជ្រើសតាំងគណះកម្មាធិការមជ្ឈិមរណសិរ្ស ដែលមានសមាជិក១៤រូបដែលមានលោក ហេង សំរិន ជាប្រធាន។ ពេលនោះ មហាសន្និបាតបានអនុម័តដាក់ចេញ នូវកម្មវិធី នយោបាយរបស់រណសិរ្ស របស់រណសិរ្ស ជាមាគ៏ា ភារកិច្ចនិងគោលការណ៏សង្គ្រោះជាតិគឺ៖គោរពឆន្ទះ និងគោលបំណងរបស់ប្រជា ជន ផ្តួលរំលំពួកប្រតិកិរិយា ប៉ុល ពត ដែលជាឃាតករនិងកសាងប្រទេសកម្ពុជាប្រកបដោយសន្តិភាព ឯករាជ្យ ប្រជាធិបតេយ្យ អព្យាក្រឹត្យ និងសម្បូររុងរឿង។
២.ការដួលរលំនៃរបប ប៉ុល ពត ៧ មករា ១៩៧៩និងស្ថានភាពទូទៅ

     ដោយមានការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងនិងមានការកាប់សម្លាប់ប្រជាជនហើយដោយមានការជួយពីកងទ័ពវៀតណាម និងកងកម្លាំងប្រ ដាប់ អាវុធរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះ ជាតិកម្ពុជាបានធ្វើអោយរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដួលរលំនៅថ្ងៃ៧.មករា.១៩៧៩។ ដោយបាន ធ្វើការរំដោះចាប់ពីចុងខែធ្នូ ១៩៧៨ដល់៧.មករា.១៩៧៩ទើបប្រទេសកម្ពុជារំដោះផុតទាំងស្រុងពីរបប ប៉ុល ពត។ ពេលនោះប្រទេសបាន រួចផុតពីស្បៃងងឹត ហើយប្រជាជនបានវិលមកកាន់ស្រុកកំណើតវិញរីឯអ្នកខ្លះទៀតបានទៅដល់ប្រទេសផ្សេងៗតាមរយះអង្គការសហ ប្រជាជាតិសម្រាប់ជនភៀសខ្លួន។ពេលមកដល់ស្រុកកំណើតវិញ អ្នកខ្លះបានជួបបងប្អូននិងអ្នកខ្លះមិនបាន ជួបពីព្រោះតែពួកគេ បាន ស្លាប់អស់ទៅហើយ...ប៉ុន្តែអ្នកមកដល់គឺសុទ្ធតែ ស្រី្តមេម៉ាយ កុមារកំព្រា និងមនុស្សចាស់ជរា។ ពួកគេ បាន ធ្វើការប្រវាស់ដៃគ្នាពីព្រោះ ពួកគ្មាន ឧបករណ៏បង្កបង្កើនផល។ ហើយនូវតាមភូមិនីមួយៗគេបែងចែកជាក្រុមដែល១ក្រុមៗមានប្រហែល១០គ្រួសារនិងមាន គោ ក្របី ជាកំលាំងអូសទាញដែលសល់ពីរបប ប៉ុល ពត។តាមគោលការណ៏របស់សាធារណរដ្ឋ កម្ពុជាបានប្តូរពីក្រុមមកជារបបកម្មសិទ្ធិ ឯកជនវិញ។
៣ .ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋ

    ក្រសួងសំខាន់ៗត្រូវបានកាន់កាប់ដោយអ្នកតស៊ូចាស់នៅភូមិភាគបូពា៏ ពិសេសគឺមកពីខេត្ត កំពង់ចាម ស្វាយរៀងនិងអ្នកមកពី ហាត់នៅប្រទេសវៀតណាមក្រោយ សន្និសីទហ្សឺណែវ១៩៥៤។ដែលមាននាទីជារដ្ឋមន្រ្តីនៅក្នុងក្រសួងមហាផ្ទៃ  ការពារជាតិឬក្នុងជួរ គណះកម្មាធិការប្រជាជនបដិវត្តន៏ខេត្ត.ក្រុង។ក្រោយ ពីសន្តិភាពមានលំនឹងគេចាប់ផ្តើមគិតពីសម្ថតភាព ចំណេះដឹងដែលនូវ សេស សល់ពីសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម  លន់ នល់ ដូចជាវិស្វករ  អ្នកបច្ចេកទេស និស្សិត សាស្រ្តាចារ្យ កម្មករ...។តែមនុស្សសំ ខាន់ៗនៅក្នុង រដ្ឋាភិបាលគឺមាន លោក ហ៊ុន សែន លោក ជា ស៊ីម និងលោក ហេង សំរិន ដែលជាអ្នកតស៊ូ ចេញពីវណ្ណះកម្មករ កសិករ។

៤.អង្គការគ្រប់គ្រងក្នុងរដ្ឋាភិបាល

    នៅក្នុងសម័យសាធរណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាមានអង្គការគ្រប់គ្រងរដ្ឋសម្ខាន់ៗចម្នួន៤៖

 .គណបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៏កម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយអគ្គ លេខាធិការ លោក ប៉ែន សុវណ្ណ(អតីតខ្មែរឥស្សរះ)ដែលបានរៀនសូត្រនៅ ប្រទេសវៀតណាមខាងជើងឆ្នាំ១៩៥៤។តែត្រូវប្តូរមកលោក ហេង សំរិន វិញនៅខែឆ្នូ ១៩៨១ ដែលគណបក្សនេះមានការិយាល័យនៅ គ្រប់ខេត្ត”ក្រុង រីឯការជ្រើសរើសឲ្យចូលបក្សឬក្រុមស្នូល ត្រូវបានត្រួតពិនិត្យយ៉ាងម៉ត់ចត់ពិសេសលើប្រវត្តិរូប ហើយ មានការតាមដាន ជាច្រើនខែ។
“ក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជនបដិវត្តន៏ឬក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រី មានសមាជិក១៧រូប ប្រធាន លោក ប៉ែន សុវណ្ណ តែត្រូវប្តូរមកឲ្យលោក ចាន់ ស៊ី នៅឆ្នាំ១៩៨១។ទិសដៅរបស់ក្រុមប្រឹក្សានេះគឺសម្រេចទិសដៅសំខាន់ៗរបស់បក្ស ហើយការប្រជុំត្រូវបានធ្វើយ៉ាងទៀងទាត់ដើម្បីចាត់វិ ធានការរដ្ឋបាលច្បាស់លាស់សម្រាប់រដ្ឋមន្ត្រីយកទៅ ផ្សព្វផ្សាយតាមក្រសួង មន្ទី កុំឲ្យខុសទិសដៅ។ នៅរាលពេលប្រជុំតំណាងក្រសួង នីមួយៗត្រូវមករាយការណ័ពីការសម្រេចបាន និងបញ្ហាដែលកើតមាន។ដែលមានក្រសួង កសិកម្ម អប់រំ ការបរទេស សុខាភិបាល វប្បធម៏ និងព័ត៏មាន។ រីក្រសួងផែនការទើបបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៨១ដើម្បីរៀបចំគំរោងផែនការស្តារជាតិ។
.ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ មានលោក ហេង សំរិន ជាប្រធាន ហើយអង្គការនេះមានតួនាទីលើបញ្ហាច្បាប់របស់រដ្ឋ រៀបចំក្រមព្រហ្មទណ្ឌនិង កែប្រែទោសប្រហារជីវិតេជាដើម...។
.រដ្ឋសភាជាតិ មានសមាជិក១១៧រូបដែលកើតពីការបោះឆ្នោតខែឧសភា ១៩៨១ ហើយការប្រជុំលើកទី១ នៅខែមិថុនា ១៩៨១ បាន ជ្រើសរើស ប្រធាន គណះរដ្ឋមន្ត្រី និងក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ។ការបើកសម័យប្រជុំវិសាម័ញ្ញមួយកាលពីថ្ងៃ២៩« ៣០មេសា ១៩៨៩ បានប្តូរ ឈ្មោះពីសាធារណរដ្ឋកម្ពុជាមកជារដ្ឋកម្ពុជាវិញ ព្រមទាំងប្តូរទង់ជាតិ ភ្លេងជាតិ។ហើយបានលុបបំបាត់ចោលនូវទោស ប្រហារជីវិត និងយកសាសន៏ព្រះពុទ្ធជាសាសន៏រដ្ឋ ច្បាប់កម្មសិទ្ធិឯកជននិងទីផ្សារសេរីត្រូវបានបង្កើតឡើង។ ហើយរដ្ឋិធម្មនុញ្ញបានចែងថាៈប្រទេស កម្ពុជាជាប្រទេសអព្យក្រិត្យនិងមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ។ ម្យ៉ាងទៀតនយោបាយរបស់បក្សនិងរដ្ឋកម្ពុជាបានបន្ធូរបន្ធយ ព្រមធ្វើការចចារ ជាមួយបក្សប្រឆាំងទាំង៣ដែលកំពុងតស៊ូនៅតាមព្រំដែនខ្មែរ«ថៃ។
៥.សេដ្ឋកិច្ចរដ្ឋ

     សេដ្ឋកិច្ចរដ្ឋពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្មបែបយថាផល ប្រជាជន៩០%ជាកសិករប្រកបរបរធ្វើស្រែ ចម្ការ ពិសេសដំណាំស្រូវ។ ឆ្នាំ ១៩៨៨ផលស្រូវមាន២.៧០០.០០០តោនហើហកើនដល់ដល់៣.០០០.០០០តោននៅឆ្នាំ១៩៩០។ មហាសន្និបាតបក្សលើទី៥ បានចាត់ វិធានការបីយ៉ាងដើម្បីផលិតស្បៀងគឺពង្រីកផ្ទៃដីកសិកម្ម  បង្កើនរដូវដាំដុះ និងប្រពលវប្ប កម្ម ។ ដំណាំកៅស៊ូជាផលិតផល នាំចេញ សំខាន់របស់រដ្ឋ ដែលរដ្ឋបានស្តារឡើងនិងដាំឡើងវិញនូវចម្ការកៅស៊ូចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨៥ ដែរចម្ការទាំងនោះមាននៅ កំពង់ចាម  ក្រចេះ រតនះគីរី  កំពង់សោម  ។ រីឯអាជីវកម្មឈើក៏មានការរីកចំរើនខ្លាំងណាស់ដែររហូត ក្លាយជាមុខព្រួញសំខាន់នៃសេដ្ឋកិច្ច ជាតិ។ ហើយ ការនេសាទទាំងទឹកប្រៃនិងទឹកសាប បានទទួលជោគជ័យខ្លាំងណាស់ដែរ វាបាន ជួយសំរួលដល់ជីវភាពប្រជាជន សេដ្ឋកិច្ច និងសំរាប់នាំ ចេញទៅក្រៅប្រទេស ។ល។

៦.នយោបាយការបង្រួបបង្រួមជាតិ
ក្រោយពីបានរំដោះប្រទេសកម្ពុជាចេញពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យរួចមក កម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមបើកទំព័រប្រវត្តិសាស្រ្តាជាថ្មី ក្នុងការ កសាងទឹកដីរបស់ខ្លួនឡីងវិញ។ ដោយមានការបើកចរចារជាច្រើនរវាងអ្នកដឹកនាំ និងការចរចារវាងប្រទេសផ្សេងៗក្នុងរឿង កម្ពុជា ដោយ៖
«នៅឆ្នាំ១៩៨៥មានការចរចារវាង ចិន និង អាមេរិក ជាមួយ សហភាពសូវៀត នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ។
«នៅខែវិច្ឆិកា ១៩៨៥ ប្រទេសអ៊ឺរ៉ុបខាងលិច ជាពិសេសបារាំង បានរៀបចំការចរចារវៀង ព្រះបាទសីហនុ និង តំណាងរដ្ឋាភិបាល នៃ សាធារណះរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ប៉ុន្តែត្រូវខកខានទៅវិញដោយ មានរារាំងពីសំណាក់ ចិន និង ក្រុមខ្មែរក្រហម ។
«១៩៨៧ មានការជួបគ្នាថ្នាក់កំពូលរវាង អាមេរិក និង សហភាពសូវៀត ការបានធ្វើឲ្យនយោបាយកម្ពុជាធូរស្រាលឡីង.។ «នៅឆ្នាំដដែលប្រទេសអឺរ៉ុបខាងលិចចង់ឲ្យមានការជួបចរចាររវាងភាគីជម្លោះ គឺរដ្ឋាភិបាលត្រីភាគីកម្ពុជា ជាមួយវៀតណាមក្នុងការ ដកកងទ័ពចេញពីកម្ពុជា ទើបចរចា ហើយដោះស្រាយដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ។ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ ឆ្នាំ១៩៨៧ សម្តេច សីហ នុ  បានលាលែងពីតំណែងជាប្រមុខ រដ្ឋាភិបាលត្រីភាគី។
     ការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិនិងសំណីរសន្តិភាព នៅខែ សីហា«តុលា ១៩៨៧ ដើម្បីដោះស្រាយ ជំលោះ រវាងព្រះបាទ សីហនុ រដ្ឋាភិបាល និង គូរជំលោះផ្សេងៗទៀត។នៅថ្ងៃទី២៩ កក្កដា ១៩៨៧ រដ្ឋមន្រី្តការបរទេសឥណ្ឌូនេ ស៊ី បានទស្សន កិច្ចនៅវៀតណាម ហើយបានធ្វើការពិភាក្សានៃការជួបគ្នារវាងគូរបដិបក្ខ(កម្ពុជា)ជាពីរដំណាក់គឺ៖

១«ការជួបគ្នារវាងភាគីវិវាទទាំងពី

២«ការជួបគ្នារវាងភាគីទាំងអស់និងបណ្តាប្រទេសពាក់ព័ន្ធក្នុងដំណោះនយោបាយនៅកម្ពុជា

• ព្រឹត្តិការណ៏នៃការជួបគ្នាផ្សេងៗនៃដំណោះស្រាយ

«នៅថ្ងៃទី២ ឆ្នូ ១៩៨៧ មានការជួបគ្នាលើកទី១រវាង សម្តេចសីហនុ និងលោក ហ៊ុន សែន ហើយក៏មានការជួបគ្នានៅថ្ងៃ ទី៤ ឆ្នូ ១៩៨៧នាទីក្រុងហ្វែអង់តាដឺន័រ ប្រទេស បារាំងរហូតដល់មានការចុះហត្ថលេខានៃកិច្ចព្រមព្រៀងនិងចរចាដើម្បីរកដំណោះស្រាយ នៅកម្ពុជា។

«សន្និសីទនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ានថ្ងៃទី១៤«១៥ ឆ្នូ  ១៩៨៧ បានថ្លែងការអបអរសាទរនៃការជួបគ្នារវាងសម្តេចសីហនុ និងលោក ហ៊ុន សែន។

 «នៅថ្ងែទី២១«២២ មករា ១៩៨៨ជាការជួបគ្នារវាង សម្តេចសីហនុ និងលោក ហ៊ុន សែន នាប្រទេសបារាំង គ្មានការប្រកាសអ្វីឡើយ ។
«នាខែមេសា ១៩៨៨ភាគីនីមួយៗបានលុបចោលការចចារជាមួយសម្តេច សីហនុ នៅព្យុងយ៉ាង ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ។
«នាខែវិច្ឆិកា ១៩៨៨ភាគីនីមួយៗបានលុបចោលការចចារជាមួយសម្តេច សីហនុ នៅប្រទេសបារាំង ។
«នៅដើមឆ្នាំ១៩៨៩ភាគីនីមួយៗបានលុបចោលការចចារជាមួយសម្តេច សីហនុ នៅ ញ៉ូដេលី ប្រទេសឥណ្ឌា ។ក៏ប៉ុន្តែការជួបគ្នារវាង លោក ហ៊ុន សែន និង សម្តេច សីហនុ បានធ្វើឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ប៉ារីស ហ្សាកាតា តូក្យូ និង ប៉ាតាយា ។
«នៅថ្ងៃទី៣០ កក្កដា ដល់ ៣០ សីហា ១៩៨៩ នៅប៉ារីស មានការប្រជុំលើកទីមួយ នៃសន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីកម្ពុជា ដែលមាន ប្រទេស បារាំង និង ឥណ្ឌូនេស៊ី ជាសហប្រធាន ដែលពេលនោះភាគីខ្មែរបានព្ឬមព្រៀងគ្នាបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាជាតិជាន់ខ្ពស់ នៅថ្ងៃ ១០ កញ្ញា ១៩៩០ មានសមាជិក១២រូប៦រូបមកពីរដ្ឋកម្ពុជា៦រូប មកពីត្រីភាគីនៅពេលនោះព្រះអង្គម្ចាស់នរោត្តមរណឬទ្ធិជាប្រធាន គណបក្ស ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចជំនួសព្រះបិតាឯករាជ្យដែលគង់នៅជាអព្យាក្រិត្យ ។ ហើយក្រុមប្រឹក្សានេះបានកោះប្រជុំលើកទីមួយនៅបាងកក ប្រទេស ថៃ និង៥លើកទៀតនៅ ប៉ារីស ញ៉ូយ៉ក ហ្សាកាតា ប៉ាតាយ៉ា និងប៉េកាំង នៅទីបំផុតក៏សម្រេចយក សម្តេច សីហនុ ជាប្រធានក្រុម ប្រឹក្សា នេះ ។
«នៅថ្ងៃទី២១ដលើ២៣ តុលា ១៩៩១មានការប្រជុំលើកទីពីរ នៅប៉ារីសនិង បារាំង រវាង ភាគីទាំង៤គឺ រដ្ឋកម្ពុជា ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច រណសិរ្ស សង្គ្រោះជាតិ និង កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ។ហើយថ្ងៃ២៣ តុលា ១៩៩១សម្តេចសីហនុ បានចុះហត្ថលាខា លើកិច្ចព្រមព្រៀងរួមស្តីពី ជម្លោះកម្ពុជា និងលើឯកសារ២ គឺ ១ទាក់ទងអធិតេយ្យភាពបូរណភាពដែនដី អព្យាក្រឹត្យ និងឯកភាពជាតិទី២ស្តីពីការស្តារ និងកសាង ប្រទេសកម្ពុជាឡើងវិញ ហៅកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស ដែលមានប្រទេសចូលរួម ចំនួន១៨ប្រទេស គឺ អូស្ត្រាលី ឥណ្ឌូនេស៊ី ប៊្រុយណេ កាណាដា ចិន អាមេរិក យូហ្គោស្លាវី បារាំង ឥណ្ឌា ជប៉ុន ឡាវ ថៃ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន អង់គ្លេស សិង្ហបុរី សូវៀត និង វៀតណាម  ហើយ ក៏មានការចូលរួមពី អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិនិងចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធផង ដែរ ។

• ឈ្មោះខេត្តនិងទីក្រុងនៃ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា

១.រដ្ឋធានីភ្នំពេញ
ថៃ្ងរំដោះ ០៧.០១.១៩៧៩ មាន ៤ខ័ណ្ឌ គឺដូនពេញ ចំការមន ៧មករា ទួលគោក និងមាន៣ស្រុកគឺ ឬស្សីកែវ មានជ័យ ដង្កោ។
២.ក្រុងកំពង់សោម
ថ្ងៃរំដោះ ១៧.០១.១៩៧៩ ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ២៣០គ.ម មាន២ខ័ណ្ឌគឺ ស្ទឹងហាវ មិត្តភាព និងមាន ១ ស្រុកគឺព្រៃនប់ ។
៣.ខេត្តកណ្តាល
ថ្ងៃរំដោះ ០៧.០១.១៩៧៩ ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ១៣គ.ម ទីរួមខេត្តគឺ តាខ្មៅ និងមាន១០ស្រុកគឺ ពញាឮ កណ្តាលស្ទឹង មុខកំពូល ខ្សាច់ កណ្តាល ស្អាង កៀនស្វាយ ល្វាឯម លើកដែក កោះធំ ភ្នំពេញ ។
៤.ខេត្តកំពង់ចាម
ថ្ងៃរំដោះ ០៦.០១.១៩៧៩ ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ១២៤គ.ម ទីរួមខេត្ត កំពង់ចាម និងមាន១៥ស្រុកគឺ តំបែរ ក្រូចឆ្មា កោះសូទិន ព្រៃឈរ ត្បូងឃ្មុំ មេមត់ ចំការលើ ស្ទឹងត្រង់ ស្រីសន្ធរ ពញាក្រែក ជើងព្រៃ កំពង់សៀម អូររាំងឪ កងមាស បាធាយ ។
៥.ខេត្តស្វាយរៀង
ថ្ងៃរំដោះ ០៤.០១.១៩៧៩ ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ១២៤ គ.ម ទីរួមខេត្តស្វាយរៀង និងមាន៦ស្រុកគឺរមាសហែក កំពង់រោទិ៏ រំដួល ចន្រ្ទា ស្វាយទាប ស្វាយរៀង ។
៦.ខេត្តព្រៃវែង
ថ្ងៃរំដោះ ០៨.០១.១៩៧៩ ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ៩១ គ.ម ទីរួមខេត្ត ព្រៃវែង និងមាន១១ស្រុកគឺ ពារាំង កំពង់ត្របែក ព្រៃវែង មេសាង បាភ្នំ  ស៊ីធរកណ្តាល កំចាយមារ កញ្រ្ចៀច ពាមរ ពាមជ័រ ព្រះស្តេច ។
៧.ខេត្តតាកែវ
ថ្ងៃរំដោះ ០៨.០១.១៩៧៩ ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ៨៧ គ.ម  ទីរួមខេត្ត តាកែវ ស្រុក៩គឺ ត្រាំកក់ គីរីវង្ស ទ្រាំង បាទី ព្រៃកប្បាស កោះអណ្តែត សំរោង អង្គរបុរី បូរីជលសារ
៨.ខេត្តកំពង់ធំ

ថ្ងៃរំដោះ០៩.០១.១៩៧៩ ចម្ងាយពីភ្នំពេញ១៦២ គ.ម  ទីរួមខេត្ត កំពង់ធំ ស្រុក៦គឺ បារាយ៏ ស្ទោង សន្ទុក សណ្តាន់ កំពង់ស្វាយ ប្រាសាទ សំបូរ

 ៩.ខេត្តសៀមរាប និងឧត្តរមានជ័យ
ថ្ងៃរំដោះ១០.០១.១៩៧៩  ចម្ងាយពីភ្នំពេញ៣១៤គ .ម ទីរួមខេត្ត សៀមរាប ស្រុក១៣គឺ បន្ទាយស្រី វ៉ារិន ស្រីស្នំ សូត្រនិគម ជីក្រែង ក្រឡាញ់  ពួក សៀមរាប អង្គរធំ  អង្គរជុំ  ស្វាយលើ សំរោង  ចុងកាល ។

១០.ខេត្តពោធិ៏សាត់

 ថ្ងៃរំដោះ  ១៤.០១.១៩៧៩ ចម្ងាយពីភ្នំពេញ  ១៨៦គ.ម ទីរួមខេត្ត ពោធិ៏សាត់ ស្រុក៤គឺ ក្រគរ ភ្នំក្រវ៉ាញ កណ្តៀង បាកាន ។
១១.ខេត្តបាត់ដំបង
ថ្ងៃរំដោះ ១៣.០១.១៩៧៩  ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ២៩១ គ.ម ទីរួមខេត្ត បាត់ដំបង ស្រុក៧គឺ បាត់ដំបង សង្កែ មោងឬស្សី រតនះមណ្ឌល បរវេល បាណន់ ឯកភ្នំ ។
១២ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
ថ្ងៃរំដោះ  ១២.០១.១៩៧៩ ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ៩៣ គ.ម ទីរួមខេត្ត   កំពង់ឆ្នាំង ស្រុក៧គឺ បរិបូរណ៏ រលាប្អៀរ ទឹកផុស កំពង់លែង កំពង់ត្រឡាច សាមគ្គីមានជ័យ ជលគីរី ។
១៣   ខេត្តកំពត
ថ្ងៃរំដោះ  ០៩.០១.១៩៧៩  ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ១៤៨ គ.ម ទីរួមខេត្ត កំពត ស្រុក អង្គរជ័យ  ឈូក កំពត កំពង់ត្រាច បន្ទាយមាស ដងទង់ ជុំគីរី ។
១៤  ខេត្តកោះកុង
ថ្ងៃរំដោះ  ១៧.០១.១៩៧៩   ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ៣៥០ គ.ម   ទីរួមខេត្ត កោះកុង  ស្រុក៦គឺ ស្រែអំបិល ថ្មបាំង  បុទុមសាគរ  កោះកុង មណ្ឌលសីម៉ា គីរីសាគរ ។
១៥ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ

ថ្ងៃរំដោះ ០៩.០១.១៩៧៩  ចម្ងាយពីភ្នំពេញ  ៤៨ គ.ម   ទីរួមខេត្ត កំពង់ស្ពឺ ស្រុក៧គឺ  គងពិសី សំរោងទង ឧត្តុង្គ ភ្នំស្រួច  ថ្ពង បសែត ឳរ៉ាល់ ។

 ១៦  ខេត្តព្រះវិហារ
ថ្ងៃរំដោះ  ១៦.០១.១៩៧៩     ចម្ងាយពីភ្នំពេញ   ២៩២  គ.ម ទីរួមខេត្ត   ត្បែងមានជ័យ  ស្រុក៦ សង្គមថ្មី គូលែន រវៀង ជ័យសែន ឆែប ជាំក្សាន្ត ។
១៧ ខេត្តស្ទឹងត្រែង

ថ្ងៃរំដោះ   ០៤.០១.១៩៧៩    ចម្ងាយពីភ្នំពេញ  ៤៨១ គ.ម  ទីរួមខេត្ត ស្ទឹងត្រែង  ស្រុក៤ សៀមបូក សេសាន  សៀមប៉ាង ថាឡាបរីវ៉ាត់ ។

 ១៨ ខេត្តរតនះគីរី

ថ្ងៃរំដោះ  ៣១.១២.១៩៧៨     ចម្ងាយពីភ្នំពេញ ៦៣៦ គ.ម ទីរួមខេត្ត បានលុង    ស្រុក៧ បានលុង  វឺនសៃ បកែវ លំផាត់ តាវែង យ៉ាដាវ អណ្តូងមាស  កូនមុំ ។

 ១៩ ខេត្តមណ្ឌលគីរី
ថ្ងៃរំដោះ   ០៣.០១.១៩៧៩    ចម្ងាយពីភ្នំពេញ   ៥៤៣ គ.ម    ទីរួមខេត្ត   សែនមនោរម្យ    ស្រុក៤គឺ អូររាំង  កោះញែក ពេជចិន្តា  កែវសីមា ។
២០  ខេត្តក្រចេះ

ថ្ងៃរំដោះ  ៣០.១២.១៩៧៨         ចម្ងាយពីភ្នំពេញ   ៣៤០ គ.ម      ទីរួមខេត្ត  ក្រចេះ      ស្រុក៥គឺ ក្រចេះ ព្រែកប្រសប់  ស្នួល  ឆ្លូង  សម្បូរ  ។

 ២១ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ

ជាខេត្តដែលបង្កើតថ្មីដោយកាត់ទឹកដីពីខេត្តបាត់ដំបង ហើយខរត្តនាះមានផ្ទៃដី៨.៧៥៥ គីឡូម៉ែត្រការេ ។ដែលមានចម្ងាយពីភ្នំពេញ  ៣៥១ គ.ម     ទីរួមខេត្ត   សិរីសោភ័ណ         ស្រុក៦គឺ ថ្មពួក  មង្គលបូរី  សិរីសោភ័ណ  ភ្នំស្រុក  ព្រះនេត្រព្រះ    បន្ទាយអំពិល  ។

 បទចម្រៀងជាតិសម័យ(សាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ១៩៧៩.១៩៨៩)
                                        ១.ពលរដ្ឋកម្ពុជា                   ជាកម្លាំងប្តូរផ្តាច់                      សច្ចាកំទេចអស់ពួកបច្ចាមិត្ត
                                          តាំងចិត្តសាមគ្គី                  ទើបមានមហិទ្ធិប្ញទ្ធិ                  ស៊ូប្តូរជីវិតបង្ហូរឈាម
                                                                                       ប្តូរយកជ័យ ។
                                        ២.កងទ័ពកម្ពុជា                  ពុះពារក្លាហាន                         សំរុកឧបសគ្គរាំងមុខ
                                         ឆ្លងកាត់សម្រេចបាន         កំទេចខ្មាំងចង្រៃពូជសាមាន្យ     នាំសេរីថ្កើនថ្កាន

                                                                                        ជូនប្រជាជន ។

                                        ៣.វីរៈកម្ពុជបុត្រ                 មោះមុតក្នុងសង្គ្រាម                  ប្តេជ្ញាសងឈាមនឹងខ្មាំងសត្រូវ
                                           ទង់ជ័យប្រាសាទ               ពណ៍ឈាមខ្ពស់សន្ធៅ               នាំជាតិទៅសាងសុខ

                                                                                          ក្សេមក្សាន្ត ។

 »និពន្ធដោយៈលោក កែវ ចិន្តា
»ទំនុកច្រៀងដោយៈ លោក ជ័យ សោភា