ដោយ សេង ឌីណា
ការបញ្ឈប់ការងារកម្មករនិយោជិត បើនិយាយតាមផ្លូវច្បាប់
គឺជាការរំលាយកិច្ចសន្យាការងារជាឯកតោភាគី ធ្វើឡើងដោយភាគីនិយោជក។
លក្ខខណ្ឌ នៃការរំលាយកិច្ចសន្យាការងារនេះ
មានចែងនៅក្នុងច្បាប់ការងារខ្មែរ ឆ្នាំ១៩៩៧។
តើក្នុងលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះ ដែលនិយោជកអាចបញ្ឈប់ការងារកម្មករនិយោជិតបាន?
ចំពោះករណីរំលាយកិច្ចសន្យាជាឯកតោភាគី ធ្វើឡើងដោយភាគីនិយោជក ដោយគ្មានការព្រមព្រៀងពីនិយោជិត គេត្រូវមើលថា តើកិច្ចសន្យានេះ ជាកិច្ចសន្យាមានកំណត់ថិរវេលា ឬមិនកំណត់ថិរវេលា?
ចំពោះករណីកិច្ចសន្យាមានកំណត់ថិរវេលា (មានន័យថា នៅពេលចុះកិច្ចសន្យាការងារ និយោជក និងនិយោជិត បានព្រមព្រៀងគ្នាជាមុនថា កិច្ចសន្យានេះ គឺធ្វើឡើង សម្រាប់រយៈពេលកំណត់ណាមួយ) និយោជកអាចបញ្ឈប់ការងាររបស់និយោជិតនៅមុនពេលកំណត់បានតែក្នុងករណី ពីរប៉ុណ្ណោះ គឺករណីនិយោជិតមានកំហុសធ្ងន់ និងករណីប្រធានស័ក្តិ។
ចុះបើសិនជាខាងនិយោជិតជាអ្នកសុំឈប់ នៅមុនពេលដល់កាលកំណត់ តើអាចឈប់បានដែរទេ?
និយោជិតអាចសុំឈប់បាន ប្រសិនបើមានការព្រមព្រៀងខាងនិយោជក ដែលត្រូវចូលក្នុងករណីរំលាយកិច្ចសន្យាទៅតាមការព្រមព្រៀងពី គូភាគីទាំងសងខាង។ ក្នុងករណីនេះ ច្បាប់ការងារខ្មែរ ចែងកំណត់ថា ការព្រមព្រៀងរំលាយកិច្ចសន្យាមុនកាលកំណត់នេះ ត្រូវតែធ្វើឡើងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ចុះហត្ថលេខាដោយភាគីទាំងពីរ នៅចំពោះមុខអធិការការងារ (មាត្រា ៧៣)។
ប្រសិនបើភាគីនិយោជកមិនយល់ព្រមទេ និយោជិតមិនអាចឈប់បានទេ លើកលែងតែក្នុងករណីប្រធានស័ក្តិ (ដូចដែលរៀបរាប់ខាងលើ) ឬមានកំហុសធ្ងន់របស់និយោជក។ កំហុសធ្ងន់របស់និយោជក មានដូចជាការមិនព្រមបើកប្រាក់ឈ្នួល, ឬបើកយឺតច្រើនលើកច្រើនសា, ជេរប្រមាថ ឬប្រើអំពើហិង្សាទៅលើនិយោជិត, ឬក៏មិនបានប្រតិបត្តិវិធានការសន្តិសុខ និងអនាម័យសម្រាប់និយោជិត ទៅតាមបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន ។ល។ (មាត្រា ៨៣-ក)។
ដូច្នេះ បើនិយាយសរុបជារួមមកវិញ កិច្ចសន្យាការងារដែលមានកំណត់ថិរវេលា អាចត្រូវរំលាយមុនកាលកំណត់បាន លុះត្រាតែមានកំហុសធ្ងន់ពីខាងភាគីណាមួយ ឬក្នុងករណីប្រធានស័ក្តិ ឬមានការព្រមព្រៀងពីភាគីទាំងសងខាង។
ក្រៅពីករណីទាំងនេះ ប្រសិនបើនិយោជកជាអ្នករំលាយកិច្ចសន្យាជាឯកតោភាគី (មានន័យថា គាត់បញ្ឈប់ការងារបុគ្គលិកមុនពេលកំណត់នៃកិច្ចសន្យា) និយោជិតអាចទាមទារសំណងជំងឺចិត្តពីនិយោជកបាន។ ច្បាប់ការងារចែងថា សំណងជំងឺចិត្តនេះត្រូវមានចំនួនយ៉ាងតិចស្មើនឹងប្រាក់ឈ្នួល ដែលនិយោជិតត្រូវទទួលបានរហូតដល់ពេលចប់កិច្ចសន្យា។
បើសិនជានិយោជិតជាអ្នកលាឈប់មុនកាលកំណត់វិញ (ដោយគ្មានការយល់ព្រមពីនិយោជក ដោយគ្មានចូលក្នុងករណីមានកំហុសធ្ងន់ ឬប្រធានស័ក្តិ) គឺខាងនិយោជកដែល មានសិទ្ធិទាមទារសំណងជំងឺចិត្ត ដើម្បីជួសជុលរាល់ការខូចខាត ដែលបង្កឡើងដោយនយោជិត ដែលលាឈប់នេះ។
ចុះចំពោះកិច្ចសន្យាដែលមានថិរវេលាមិនកំណត់វិញ តើក្នុងលក្ខខណ្ឌណាខ្លះ ដែលសហគ្រាស-និយោជក អាចបញ្ឈប់ការងារកម្មករនិយោជិតបាន?
ក្នុងករណីកិច្ចសន្យាមានថិរវេលាមិនកំណត់ សហគ្រាស-និយោជកអាចបញ្ឈប់បុគ្គលិកបាន ដោយត្រូវគោរពតាមលក្ខខណ្ឌបី៖
ត្រង់កន្លែងនេះ ច្បាប់ចែងក្នុងគោលដៅការពារផលប្រយោជន៍កម្មករនិយោជិត ដើម្បីកុំឲ្យនិយោជកចេះតែអាចបញ្ឈប់ការងារអ្នកណាក៏បានស្រេចនឹង ចិត្ត ដោយគ្មានហេតុផលសមរម្យ។
ចំពោះករណីរំលាយកិច្ចសន្យាជាឯកតោភាគី ធ្វើឡើងដោយភាគីនិយោជក ដោយគ្មានការព្រមព្រៀងពីនិយោជិត គេត្រូវមើលថា តើកិច្ចសន្យានេះ ជាកិច្ចសន្យាមានកំណត់ថិរវេលា ឬមិនកំណត់ថិរវេលា?
ចំពោះករណីកិច្ចសន្យាមានកំណត់ថិរវេលា (មានន័យថា នៅពេលចុះកិច្ចសន្យាការងារ និយោជក និងនិយោជិត បានព្រមព្រៀងគ្នាជាមុនថា កិច្ចសន្យានេះ គឺធ្វើឡើង សម្រាប់រយៈពេលកំណត់ណាមួយ) និយោជកអាចបញ្ឈប់ការងាររបស់និយោជិតនៅមុនពេលកំណត់បានតែក្នុងករណី ពីរប៉ុណ្ណោះ គឺករណីនិយោជិតមានកំហុសធ្ងន់ និងករណីប្រធានស័ក្តិ។
- ករណីនិយោជិតមានកំហុសធ្ងន់៖ ដូចជា លួច ឬគៃបំបាត់សហគ្រាស, ផ្តល់សញ្ញាប័ត្រក្លែងក្លាយពេលសុំចូលធ្វើការ, រំលោភលើការណ៍សម្ងាត់ខាងវិជ្ជាជីវៈ, ជេរប្រមាថ ឬប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សាទៅលើអ្នកធ្វើការជាមួយគ្នា ឬទៅលើនិយោជក, ឬធ្វើបាតុកម្មនយោបាយ នៅក្នុងសហគ្រាស ។ល។ (មាត្រា ៨៣ នៃច្បាប់ការងារ)
- ករណីប្រធានស័ក្តិ៖ ដូចជា សហគ្រាសត្រូវបិទទ្វារទៅតាមបទបញ្ជារបស់អាជ្ញាធរ ឬដោយសារមានគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ ។ល។ (មាត្រា ៨៥)
ចុះបើសិនជាខាងនិយោជិតជាអ្នកសុំឈប់ នៅមុនពេលដល់កាលកំណត់ តើអាចឈប់បានដែរទេ?
និយោជិតអាចសុំឈប់បាន ប្រសិនបើមានការព្រមព្រៀងខាងនិយោជក ដែលត្រូវចូលក្នុងករណីរំលាយកិច្ចសន្យាទៅតាមការព្រមព្រៀងពី គូភាគីទាំងសងខាង។ ក្នុងករណីនេះ ច្បាប់ការងារខ្មែរ ចែងកំណត់ថា ការព្រមព្រៀងរំលាយកិច្ចសន្យាមុនកាលកំណត់នេះ ត្រូវតែធ្វើឡើងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ចុះហត្ថលេខាដោយភាគីទាំងពីរ នៅចំពោះមុខអធិការការងារ (មាត្រា ៧៣)។
ប្រសិនបើភាគីនិយោជកមិនយល់ព្រមទេ និយោជិតមិនអាចឈប់បានទេ លើកលែងតែក្នុងករណីប្រធានស័ក្តិ (ដូចដែលរៀបរាប់ខាងលើ) ឬមានកំហុសធ្ងន់របស់និយោជក។ កំហុសធ្ងន់របស់និយោជក មានដូចជាការមិនព្រមបើកប្រាក់ឈ្នួល, ឬបើកយឺតច្រើនលើកច្រើនសា, ជេរប្រមាថ ឬប្រើអំពើហិង្សាទៅលើនិយោជិត, ឬក៏មិនបានប្រតិបត្តិវិធានការសន្តិសុខ និងអនាម័យសម្រាប់និយោជិត ទៅតាមបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន ។ល។ (មាត្រា ៨៣-ក)។
ដូច្នេះ បើនិយាយសរុបជារួមមកវិញ កិច្ចសន្យាការងារដែលមានកំណត់ថិរវេលា អាចត្រូវរំលាយមុនកាលកំណត់បាន លុះត្រាតែមានកំហុសធ្ងន់ពីខាងភាគីណាមួយ ឬក្នុងករណីប្រធានស័ក្តិ ឬមានការព្រមព្រៀងពីភាគីទាំងសងខាង។
ក្រៅពីករណីទាំងនេះ ប្រសិនបើនិយោជកជាអ្នករំលាយកិច្ចសន្យាជាឯកតោភាគី (មានន័យថា គាត់បញ្ឈប់ការងារបុគ្គលិកមុនពេលកំណត់នៃកិច្ចសន្យា) និយោជិតអាចទាមទារសំណងជំងឺចិត្តពីនិយោជកបាន។ ច្បាប់ការងារចែងថា សំណងជំងឺចិត្តនេះត្រូវមានចំនួនយ៉ាងតិចស្មើនឹងប្រាក់ឈ្នួល ដែលនិយោជិតត្រូវទទួលបានរហូតដល់ពេលចប់កិច្ចសន្យា។
បើសិនជានិយោជិតជាអ្នកលាឈប់មុនកាលកំណត់វិញ (ដោយគ្មានការយល់ព្រមពីនិយោជក ដោយគ្មានចូលក្នុងករណីមានកំហុសធ្ងន់ ឬប្រធានស័ក្តិ) គឺខាងនិយោជកដែល មានសិទ្ធិទាមទារសំណងជំងឺចិត្ត ដើម្បីជួសជុលរាល់ការខូចខាត ដែលបង្កឡើងដោយនយោជិត ដែលលាឈប់នេះ។
ចុះចំពោះកិច្ចសន្យាដែលមានថិរវេលាមិនកំណត់វិញ តើក្នុងលក្ខខណ្ឌណាខ្លះ ដែលសហគ្រាស-និយោជក អាចបញ្ឈប់ការងារកម្មករនិយោជិតបាន?
ក្នុងករណីកិច្ចសន្យាមានថិរវេលាមិនកំណត់ សហគ្រាស-និយោជកអាចបញ្ឈប់បុគ្គលិកបាន ដោយត្រូវគោរពតាមលក្ខខណ្ឌបី៖
- ត្រូវតែមាន “ហេតុផលសមរម្យ”
ត្រង់កន្លែងនេះ ច្បាប់ចែងក្នុងគោលដៅការពារផលប្រយោជន៍កម្មករនិយោជិត ដើម្បីកុំឲ្យនិយោជកចេះតែអាចបញ្ឈប់ការងារអ្នកណាក៏បានស្រេចនឹង ចិត្ត ដោយគ្មានហេតុផលសមរម្យ។
- ត្រូវឲ្យដំណឹងជាមុនជាលាយលក្ខណ៍អក្សរទៅកម្មករនិយោជិត អំពីការបញ្ឈប់ការងារ
- អតីតភាពការងារ (រយៈពេលដែលកម្មករនិយោជិតធ្វើការជាប់ក្នុងសហគ្រាស) តិចជាង ៦ខែ ត្រូវជូនដំណឹងមុន យ៉ាងតិច ៧ថ្ងៃ
- អតីតភាពការងារលើសពី ៦ខែ ប៉ុន្តែ តិចជាង ២ឆ្នាំ ត្រូវជូនដំណឹងមុន យ៉ាងតិច ១៥ថ្ងៃ
- អតីតភាពការងារពី២ឆ្នាំ ទៅ៥ឆ្នាំ ត្រូវជូនដំណឹងមុន យ៉ាងតិច ១ខែ
- អតីតភាពការងារពី៥ឆ្នាំ ទៅ ១០ឆ្នាំ ត្រូវជូនដំណឹងមុន យ៉ាងតិច ២ខែ
- អតីតភាពការងារលើសពី១០ឆ្នាំ ត្រូវជូនដំណឹងមុន យ៉ាងតិច ៣ខែ
- និយោជកត្រូវផ្តល់ទៅឲ្យកម្មករនិយោជិត នូវប្រាក់បំណាចបណ្តេញចេញពីការងារ
- ស្មើនឹងប្រាក់ឈ្នួល (បូកនឹងប្រាក់បន្ទាប់បន្សំផ្សេងទៀត) រយៈពេល ៧ថ្ងៃ ចំពោះកម្មករនិយោជិត ដែលមានអតីតភាពការងារក្នុងសហគ្រាស ចាប់ពី ៦ខែ ដល់ ១ឆ្នាំ។
- អតីតភាពការងារចាប់ពី ១ឆ្នាំឡើងទៅ ប្រាក់បំណាច់ត្រូវគណនាស្មើនឹង ប្រាក់ឈ្នួល និងប្រាក់បន្ទាប់បន្សំ ១៥ថ្ងៃ ក្នុង ១ឆ្នាំការងារ ដោយធ្វើម៉េច បូកបញ្ចូលគ្នាទៅ ប្រាក់បំណាច់បណ្តេញចេញនេះ មិនត្រូវឲ្យលើសពី ៦ខែប្រាក់ឈ្នួល។
No comments:
Post a Comment